کتاب و کتابخوانی،ترویج فرهنگ کتابخوانی، سرانه مطالعه در طول سال و ... واژه های نام آشنایی هستندکه سالها درباره آنها شنیده ایم. شاید هر کدام از ما جزو آن دسته از کسانی باشیمکه فکر می کنیم کتاب کارایی اش را در جامعه امروز ما از دست داده و دیگر نمی تواند به وجوه مختلف زندگی ما عمق ببخشد.
اگر فکر می کنید معجزهکتاب در جامعه بی حوصله و پر شتاب ما به یک شوخی تبدیل شده است و اگر به خیلی چیزهای دیگر درباره مقوله کتاب فکر می کنید، باید بگوییم که بهتر است کمی تجدیدنظر کنید.
شاید کمتر کسی در ابتدا تصور نمی کرد که یک برنامه صبحگاهی بتواند آنقدر روی مردم تاثیر بگذارد تا به مقوله کتاب و ترویج فرهنگ کتابخوانی نفس تازه ای بدمد، اما این اتفاق افتاد تا خط بطلان بر تصور کسانی بکشد که همیشه و همه جا مطلق فکر میکنند.
البته چند سال قبل هم مرضیه برومند تلاش کرد تا با ساخت سریال تلویزیونی "کتاب فروشی هدهد"مردم با را با مقوله کتاب آشتی دهد. او در این مجموعه حرفهای تازه و متفاوتی درباره کتاب و کتابخوانی با مردم در میان گذاشت.داستان این سریال درباره جوانی به نام کیوان کتابچی بود که پس از فوت پدرش که صاحب یک کتاب فروشی قدیمی بود، مجبور می شود مغازه پدرش را بفروشد، اما شوق وعلاقه او به عالم کتاب و کتابخوانی باعث می شود که دست به ابتکار جالبی بزند. اوبا کمک مردی به نام آقا غلام یک کتابفروشی سیار را راه اندازی کرد و با آن کتاب هارا بین مردم می برد. این کار او باعث پدید آمدن اتفاقات تازه و پیش بینی نشده ای برای او و آدمهای داستان شد.
این سریال در زمان خودش توانست کمی مردم را به فکر بیاندازد تا با کتاب آشتی کنند و ساعتی از زندگی خودشان را به خواندن کتاب اختصاص بدهند. گرچه این جرقه خوب بود اما کافی نبود.
از سوی دیگر در طول این سالها هم برنامه هایی با موضوع کتاب و فرهنگ کتابخوانی بارها از شبکه های مختلف سیما تولید و پخش شد، اما در این نوع برنامه ها که تعدادشان هم کم بوده است، کمترشاهد کارهای خلاقانه بوده ایم. به همین دلیل تاثیرات آنها بر مخاطبان اندک بود. تااینکه یک جرقه بزرگ در برنامه صبحگاهی "صبح بخیر ایران" شبکه یک زده شد.
"صبح بخیر ایران"؛ نخستین برنامه صبحگاهی تلویزیون است که قدمت طولانی هم دارد. گرچه این برنامه همانند دیگر برنامه های روتین به روزمرگی گرفتار شد و تغییر عوامل منجر به اتفاقات کوچک می شد، اما از چند ماه پیش این برنامه رونق تازه ای گرفت و تمام آیتم های این برنامه تغییر کرد.
در بین تغییرات برنامه "صبح بخیر ایران" ایده های تازه تزریق شد که باعث شد این برنامه همچون سالهای گذشته رنگ و لعاب جدیدی برای مخاطبان شبکه یک داشته باشد. این برنامه تلاش کرد باراه اندازی ایده ای به نام کتابخانه صبا همه مردم را در انجام یک کار مشارکتی بزرگ در زمینه کتاب دخالت دهد. در واقع این برنامه برای بار دیگر قدرت جادویی تلویزیون را به رخ مردم کشید که این رسانه تا چه میزان می تواند توانمند باشد و تاثیر زیادی بر مخاطبان بگذارد.
کتابخانه صبا تلاش کرد تا فرصتی فراهم کند تا دو رسانه کتاب و تلویزیون رفاقت را جایگزین رقابت کنند و کتاب های زیادی به واسطه این برنامه برای راه اندازی کتابخانه ای در قشم جمعآوری شود.
گرچه شبکه های مختلف تلویزیون آخرین اخبار حوزه نشر را بازتاب می دهند و مخاطبان را در جریان جزییات کتاب های منتشر شده قرار می دهند، اما این بار عوامل برنامه صبح بخیر ایران مسولیتش را گسترده تر کرد و همه مردم را برای انجام امری خیر دعوت کرد، عملی که میتواند هزاران سال در کشور ما باقی بماند.
این برنامه از مردم درخواست کرد تا کتاب هایی که خوانده اند و علاقمند هستند تا دیگر افراد جامعه هماز خواندن آن کتاب هم لذت ببرند به کتابخانه ای بزرگ در قشم اهدا کنند. به همین دلیل این کتابخانه سیار در سراسر کشور چرخید تا همه این کتاب ها برای 24 آبان ماه گرد هم آیند.
"کتابخانه صبا" مانند نخ تسبیحی می ماند که کتاب هایی را که همچون دانه های مرواریدی در اقصی نقاط ایران هستند و هر کدام از آنها زییایی و درخشش خودش را دارد و می تواند حرف های زیادی را به آدم ها منتقل کند، گرد هم آورد.
الحق که باید به عوامل برنامه "صبح بخیر ایران" خسته نباشید گفت که توانسته اند این گونه مشارکت مردمی راجذب کنند. همه ما در طول زندگی مان تلاش کرده ایم به هموطنانمان کمک کنیم، اماتاکنون تلاش فرهنگی کمتر کرده ایم که با این اقدام همه را تشویق به خواندن کتابهایی می کنیم که خودمان از خواندنش لذت برده ایم.
وقتی هر روز گزارش هایی از اهدای کتاب های مردم برای این کتابخانه پخش می شود، احساس غرور به ما دست می دهد که چه کار بزرگی انجام داده ایم تا جاییکه با جمع آوری بیست و سه هزار کتاب از سرتاسر کشور در روز کتابخوانی توسط رییس جمهوری در جزیره تنب بزرگ، که به گفته رییس جمهوری نخستین اقدام فرهنگی در این جزیره محسوب می شود، افتتاح شد.
تلویزیون با توجه به فراگیری اش می تواند نقش بیشتری در تبلیغ و ترویج عامه مردم به کتابخوانی داشته باشد. توجه به کتاب که به حق یار مهربان نام گرفته است باید در برنامه های مختلف از جمله نمایشی، گفتگومحور و بخش های خبری تلویزیون در دستور کار قرار بگیرد.
البته این نوع برنامه ها باید همراه با ایده های خلاقانه باشد تا بتواند تاثیر جمعی بر مخاطبان بگذارد. امید این می رود که عوامل برنامه "صبح بخیر ایران" در ماه های آتی هم دست به اقدامات فرهنگی جمعی بزنند و همه مردم از اقصی نقاط ایران را دعوت به همکاری کنند.
----------------
مهدی طالبی
نظر شما