دکتر مصطفی عباسی مقدم، عضو هیئت علمی دانشگاه کاشان در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد تأثیر نهضت عاشورا بر فرهنگ و سیاست و جنبه های عمومی جامعه اسلامی گفت: یک جامعه پویا و موفق همواره نیازمند انگیزه هایی برای حرکت و جنبش و تکاپو است. پویایی جامعه نیازمند است که موتور محرکه دائما به او روحیه و انگیزه دهد و او را به سمت اهداف متعالی سوق دهد و برای حرکت تشویق کند یعنی صرفا وجود آرمان قوی و بلند برای جامعه پویا کافی نیست، بلکه انگیزه های عمیق و دارای شدت هم لازم است که آن جامعه را هرگز از تکاپو باز ندارد و کاری کند که جامعه همواره در حال تلاش و پی گیری اهدافش باشد.
وی افزود: ویژگی عمده اسلام این است که هم کتاب دارد و هم اسوه دارد، یعنی مکتبی نیست که با کتاب و قانون اساسی و یک سری مطالب مکتوب رهروان و پیروان خود را رها کرده باشد تا آنها راهی را که باید بروند تنها طی کنند، بدون اینکه چشم انداز و اسوه ها و الگوهای محرک و انگیزه بخشی داشته باشند؛ پس در واقع اسلام ترکیبی است از قانون و الگو.
این کارشناس علوم قرآنی با بیان اینکه الگوها علاوه بر اینکه راهنمایی می کنند انگیزه و شور و امید هم به انسانها می دهند، اظهار داشت: وقتی الگویی پیشاپیش مردم حرکت می کند تنها راهنما نیست و نقش قطب نمای حرکت را برعهده ندارد، بلکه انگیزه و تحرک و پویایی و شور و ایمان و امید هم به پیروان خودش می دهد. در چنین وضعی است که وجود شریفی مانند امام حسین(ع) در ادامه مسیر پیامبر اکرم(ص) به عنوان اسوه ایمانی مردم مسلمان معنای ویژه پیدا می کند.
وی با اشاره به اینکه در مکتب اسلام الگوها و اسوه ها به طور پیوسته در کار هستند، تصریح کرد: به همین خاطر به طور پیوسته جامعه اسلامی دارای الگوهایی است که هر کدام پرچم را از دیگری می گیرند و راه را ادامه می دهند. به این دلیل جامعه اسلامی هیچ گاه از پویایی، امید و شور و ایمان نمی افتد و همواره در تکامل و رسیدن به اهداف خودش در تکاپو و تلاش است. در واقع امام حسین(ع) در عرصه الگوها و اسوه های ایمانی و اسلامی درخشش ویژه ای دارد، چون در شرایط سختی قرار می گیرد که جامعه اسلامی رو به انحطاط است و دین رو به ضعف و سستی بوده است.
این محقق و استاد دانشگاه با بیان اینکه شاید بتوان گفت در آن شرایط دین اسلام با وضعیت سیاسی و اجتماعی رو به سقوط بوده است، اذعان کرد: در این شرایط امام حسین(ع) از همه چیز خود می گذرد تا پرچم ایمان و اسلام را نگه دارد و حفظ کند، لذا چون از همه هستی و نیستی خود می گذرد درخشش و برجستگی خاصی پیدا کرده و زحمات و ناملایماتی که او و خاندانش کشیده اند باعث توجه بیشتر شده و مقام الگویی ایشان را بالاتر از دیگران قرار داده است. اینجاست که ویژگی امام حسین(ع) مشخص می شود و نهضت عاشورا از این جهت اهمیت ویژه ای دارد.
وی با اشاره به اینکه جالب است که همین مضمون را در بیانات ائمه(ع) هم داریم، گفت: مثلا امام صادق(ع) می فرمایند "برای شهادت امام حسین(ع) در دل مؤمنان حرارت و آتش عشق و ایمانی شعله ور است که هرگز خاموش نخواهد شد." چون این حرارت و جوشش و خروش باعث حرکت بیشتر مردم می شود و بنابراین مسلمانانی که به مراد و آرمان امام حسین(ع) اعتقاد داشته باشند، در این راه حاضر به فداکاری هستند، چون اسوه به همین معناست.
مشاور قرآنی معاونت فرهنگی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها تصریح کرد: وقتی کسی را به عنوان اسوه انتخاب کردیم ما بتوانیم مثل او عمل کنیم، باید بتوانیم پا جای پای او بگذاریم. وقتی امام حسین(ع) اسوه ما شد ما پیرو او هستیم. هر کاری که او کرده ما هم باید بتوانیم آنرا انجام دهیم. امام حسین(ع) دارای چنین ویژگی است. پس به طور خلاصه می توان گفت نتیجه نهضت عاشورا در جامعه اسلامی پویایی و تحرک و نشاط است. هرچند ظاهر مطلب عزاداری و بزرگداشت شهداست، اما در واقع یک نوع تزریق ایمان و شور و امید به جامعه است و باعث پویایی و تحرک در جامعه می شود.
نویسنده کتاب «اسوه های قرآنی و شیوه های تبلیغی آنان» با بیان اینکه نهضت امام حسین به جوامع اسلامی صبر و استقامت می دهد، گفت: به تعبیر قرآن صبر و استقامت از لوازم هدف است. پیامبر اسلام(ص) مأمور می شود مانند سایر پیامبران به خصوص پیامبران اولوالعزم صبر کند و شکیبا باشد و در مقابل ناملایمات پایدار باشند. خداوند در قرآن می فرماید: "اگر در راه مستقیم استقامت بورزند، پایدار باشند ما به آنها آب گوارا خواهیم نوشاند"، یعنی رسیدن به پاداش های اخروی بلکه رسیدن به شربت گوارای پیروزی لازمه استقامت و پایداری است. امام حسین(ع) با تعداد کم در مقابل گروه بسیار، بدون ترس و واهمه از کثرت و شدت دشمن ایستاده است، یکی از مهمترین آثاری که اعتقاد به امام حسین(ع) در جامعه ایجاد می کند این است که او را مستقیم، استوار و پایدار در مقابل دشمنی ها و صف آرایی های دشمنان می کند.
نویسنده «جلوه های تربیت و تبلیغ درسیره پیامبر اعظم(ص)» با تأکید بر اینکه این دستاورد دیگری از نهضت عاشورا در جامعه اسلامی است. در پی همه اینها آرامشی در سایه همه مشکلات و ناملایمات به جامعه اسلامی دست می دهد، یعنی علاوه بر اینکه به جامعه صبر و استقامت می دهد این صبر و استقامت با آرامش و طمأنینه همراه است. قرآن می فرماید: کسانی که گفتند پروردگار ما خداست(یعنی اعلام توحید کردند) و آنگاه استقامت ورزیدند و در راه اهداف خودشان پایداری کردند ملائکه به آنها نازل می شوند و می گویند هیچ حزن و اندوهی نداشته باشید و شما را بشارت باد به بهشتی که وعده داده شده است"، یعنی با آرامش در حال صبر و استقامت هستند به خاطر اینکه وعده الهی در انتظار آنهاست. این آرامش هم از ثمرات نهضت حسینی است.
نظر شما