به گزارش خبرنگار مهر، در دنیایی که هر کس به دنبال نوآوری است و بسیاری از فعالان عزاداری برای ماندگاری آثار خود با هر شعر و هر آهنگی تلاش می کنند و به دنبال این تلاشها سنت های گذشته عزاداری را به فراموشی سپرده اند، پیرغلامی حسینی در شهرستان ابرکوه، ده ها سال است که نوحه های سنتی ابرکوه را زمزمه می کند و این نوحه ها هر سال بیشتر از سال قبل مورد استقبال قرار می گیرد و شاید رمز این ماندگاری، طنینی است که دل و جان سید جلیل بر می خیزد.
تمام مردم ابرکوه و شهرهای همجوار با صوت زیبای مداح اهل بیت "سید جلیل قائم محمدی" که همگان او را "آقا جلیل" می نامند، آشنا هستند، مداحی که حدود 70 سال است با صدای دلنشین خود مردم را به سوگ اباعبدالله الحسین (ع) میهمان می کند و همه با یکی از نوحه های معروف ایشان که مشتاقان، سالیان سال منتظر شنیدن آن در صبح عاشورا هستند، آشنایند.
آقا جلیل" در گفتگو با خبرنگار مهر با شعری زیبا سخنش را آغاز کرد: عمری است که دم به دم علی می گویم/ در حال نشاط و غم علی می گویم/ یک عمر علی گفته ام انشاء الله/ در باقی عمر هم علی می گویم.
او برایمان این گونه از زندگی یک پیرغلام امام حسین(ع) روایت کرد: با توجه به این که پدر بزرگ و دایی هایم اهل منبر و خوش صدا بودند، با تشویق آنان در سن12و13 سالگی به نوحه خوانی پرداختم.
دایی هایم نوحه می خواندند. مادرم آنها را حفظ می کرد و من که باسواد خانه بودم یادداشت می کردم و می خواندم.
به یاد دارم اولین بار هنگامی که به نوحه خوانی پرداختم به تشویق پدرم بود و صاحب مجلس (مرحوم حاج سید مرتضی زارع) از من برای روزهای دیگر دعوت کرد و بعد هم به مجالس دیگر رفتم.
چندین سالی هم که برای کار خیاطی به شیراز می رفتم در ایام محرم به ابرکوه می آمدم و به نوحه سرایی می پرداختم.
"آقا جلیل" در مورد حال و هوای محرم در آن سالها به خبرنگار مهر گفت: یادش به خیر، آن زمانها همه مردم ابرکوه در حسینبه درب قلعه جمع می شدند و با هم به مجالس مختلف سر می زدیم. روز عاشورا نیز کاه به سر می ریختیم و موقع ورود به هر مجلس روضه خوانی؛ گریه ها سر داده می شد و با زدن کاسه ای در حوض آب و "آب سبیل" گفتن، سیل اشک بود که از چشم مردم سرازیر می گشت.
این مداح اهل بیت به گفته خودش همه زندگیش را مدیون امام حسین(ع) است و البته خاطراتی را نیز برایمان نقل می کند.
می گوید: بعضی از افراد مرحوم مادرم را در جایگاه خوبی دیده اند که با سئوال از ایشان متوجه شده اند که اثر نوحه خوانی برای سرور و سالار شهیدان است.
وی ادامه داد: معالجه پای دردمندم قبل از محرم یکی از سالها نیز با عنایت امام حسین (ع) میسر شد و در زمانی که باید به عزاداری بپردازم، شفا گرفتم.
آقا جلیل البته علاقه خاصی به نوحه های سنتی ابرکوه دارد و مردم نیز دلباخته نوحه های او و به خصوص نوحه ای که مردم به یاد مطلع این نوحه، آن را "بهر اسیری زینبم" نامیده اند، هستند.
این پیرغلام حسینی البته علت توجه مردم به نوحه های خود و این نوحه خاص را این گونه بیان می کند: نوحه ای که با صداقت گفته شده باشد، بر دل می نشیند.
آقا جلیل اولین نوحه ای را هم که خوانده است به یاد دارد و ابیاتی از آن را با سوز همیشگی برایمان می خواند: "زینب غم زده از گردش دوران گله دارد/ زن ماتم زده بنگر چقدر حوصله دارد/ چه ستم ها که کشیدم/ چه الم ها که بدیدم/ بس که از ضربت سیلی جلوی شمر دویدم/ صورتم نیلی و پایم اثر آبله دارد/ چه ستم ها که کشیدم/ چه الم ها که بدیدم/ عابدین گفت به زینب که ابا عمه محزون/ تا به کی گردن من طاقت این سلسله دارد/ چه ستم ها که کشیدم".
بار دیگر عاشقان حسینی که تعداد آنها به واسطه حضور ابرکوهی های مقیم دیگر نقاط کشور و مردم شهرستان های مجاور به جرأت به بیش از دو برابر می رسد چشم انتظار فرا رسیدن صبحدم عاشورا هستند تا نوحه ای را که سالهاست از زبان این مداح و پیرغلام اهل بیت (ع) بیرون می آید و هر سال بیش از پیش بر جانها می نشیند را زمزمه کنند و با کلمه به کلمه اش اشک بریزند.
با زبان جان، صبح عاشورا و وصیت امام به خواهرش را در نوحه "آقا جلیل" جستجو می کنیم.
"بهر اسیری زینبم خود را مهیا کن/ امر من اجرا کن / خواهر به جان من تو کمتر شور و غوغا کن/ امر من اجرا کن/ رأس مرا گر کودکانم روی نی دیدند/ چون بید لرزیدند/ یک یک عزیزان مرا خواهر تصلی کن/ امر من اجرا کن/ رفتی اگر شام خراب ای دختر زهرا/ تو هم ره اعداء/ در راه شام و کوفه با دشمن مدارا کن/ امر من اجراء کن/ اندر کنار راس من کمتر تو غوغا کن/ امر من اجرا کن/ دیدی سرم را گر میان طشت زر زینب/ روزت شود چون شب/ با یک سخن رانی یزید دون تو رسوا کن / امر من اجرا کن/ خواهر در آن ساعت کز این دشت بلا رفتی/ از کربلا رفتی/ بزم عزایی هم برای من تو برپا کن/ امر من اجرا کن.
------------------
گزارش و عکس: رحیم میرعظیم
نظر شما