چهل و یک مجلس روضه و تعزیه کتاب شد

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «چهل و یک مجلس» عنوان کتابی است که به کوشش محمدجواد مرادی‌نیا و با موضوع بازخوانی چهل و یک مجلس روضه و تغزیه درباره شرح غزوات پیامبر که براساس نسخه خطی کشف شده در این زمینه در عصر ناصرالدین شاه قاجار است، منتشر شده است.

متن اصلی این نسخه خطی توسط نویسنده‌ای ناشناس تالیف شده، اما حاشیه کتاب خبر از کتابت آن توسط فردی به نام «حسین‌ابن محمد خوانساری» در سال 1295 هجری قمری می‌دهد.

این کتاب که منبعی برای روضه‌خوانی و تعزیه‌خوانی در گذشته به شمار می‌رود به شرح تعدادی ازغزوه‌های پیامبر اکرم(ص) و توصیف و تطبیق آنها با وقایع روز عاشورا می‌پردازد. این کتاب همچنین سعی داشته به این موضوع بپردازد که میان عاشورا و این غزوات چه شباهت‌ها و تناقض‌هایی وجود داشته و بر این اساس به روایت مظلومیت امام حسین (ع) و خاندان و یارانش پراخته است.

سبک تالیف این کتاب تلفیقی از زبان فارسی و عربی است و به گفته مرادی نیا در مقدمه این کتاب، از متن آن می‌توان دریافت که نویسنده کتاب با تسلط بر منابع تاریخی فارسی و عربی در این متن توانسته بخش‌هایی از تاریخ صدر اسلام و رخداد عاشورا را در قالب نثری سلیس و به کمک اشعار شاعران پارسی‌گوی و عرب زبان در قالب مجالس خواندنی و سوزناک روضه توصیف کند.

کاتب این نسخه، چهل و یک مجلس روضه و تعزیه خود در این کتاب را به ترتیب در 10 مجلس از جنگ بدر، 9 مجلس از جنگ احد، 10 مجلس از جنگ احزاب، 2 مجلس از جنگ بنی‌قریضه، 3 مجلس جنگ بنی‌مصطلق و هفت مجلس جنگ خیبر خلاصه کرده است.   

محمد‌ جواد مرادی‌نیا در بخشی از مقدمه این کتاب می‌نویسد: این کتاب را نمی‌توان تاریخ دانست، چه اگر این گونه بود نویسنده می‌بایست به الزاماتی پایبند می‌بود و شرایط صحت و درستی یک واقعه را با ابزارهای پژوهشی تاریخی به آزمون می‌گذاشت؛ هرچند بسیاری از روایات منقول در کتاب به استناد منابع قابل اعتنایی همچون ارشاد شیخ مفید، اعلام الوری طبرسی، الاحتجاج طبرسی، لهوف سید‌ابن طاووس، اقبال الاعمال سید ابن طاووس و... روایت شده است.

داستان‌های چهل و یک مجلس پیش از آنکه به روایت تاریخی نزدیک باشند، حدیث حیرت و دلسوختگی تاریخی شیعه بوده و انعکاس سوز و فغانی است که به خاطر مظلومیت آل عترت از دل برکشیده است. بنابراین خواننده انتظار ندارد که جزء به جزء حوادث روایت شده منطبق با مر تاریخ باشد. چهل و یک مجلس، پیش از آنکه یک متن تاریخی باشد، نمونه‌ای از هنر شیعه، به ویژه ایرانیان برای حفاظت از یک خاطره تاریخی مهم در تطاول روزگار و محو آن در کشاکش ایام است.

کتاب «چهل و یک مجلس» را انتشارات سوره مهر در 2500 نسخه و با قیمت 11 هزار تومان منتشر کرده است.