محدودیت انتقال آب خزر به سمنان/حاضر به مناظره با مهندسان این طرحم

دکتر اسماعیل عاشوری استاد دانشگاه گرمسار در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن تاکید بر اینکه مسیر انتقال آب خزر با وجود گسل های فعال به شدت محدود خواهد شد، اظهار داشت: اگر کسی علم هیدرولژی مهندسی را بداند و در مورد تکتونیک و لرزه زمین ساخت البرز هم نه دانش فنی بلکه سواد روزنامه ای داشته باشد؛ پروژه انتقال آب از دریای  خزر به سمنان را ارائه نمی کند.

 وی با اشاره به اینکه چند سالی است که رسانه ها از انتقال آب دریای خزر به استان سمنان صحبت می کنند، تصریح کرد: این امر به نحوی بیان می شود که انگار مانده فقط دنبال روبان و قیچی و تاریخ افتتاحیه بگردیم.

صدای العطش از گلوی خشکیده و داغ بسته مردم استان سمنان به گوش می رسد

این محقق و عضو هیئت علمی دانشگاه سمنان با بیان اینکه صدای العطش از گلوی خشکیده و داغ بسته مردمی که سالها در  خوار (گرمسار)، سمنان، آرادان، سرخه، ایوانکی و دامغان و تا حدودی شاهرود زندگی کرده اند به گوش می رسد، اظهار داشت: شاهرود و مهدیشهر بااینکه شدیدا به آب نیازمندند ولی بحران کم آبی و بدآبی دیگر شهرهای استان را ندارند.

عاشوری ضمن تاکید بر اینکه نمی دانم چقدر در این زمینه کار کارشناسی انجام شده است، گفت: فقط آن قدر می دانم که کم آبی و در نهایت بی آبی تهدیدی جدی و خانمان برانداز برای نسل های بعدی این استان است.

این پژوهشگر دانشگاهی ادامه داد: همیشه این تهدید را طی 35 سال تدریس در کلاس های درس هیدرولژی مهندسی و مهندسی آبهای زیر زمینی دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد و مقطع دکتری (Ph.D) و بعضا در سمینارها و مصاحبه ها و مقالات و کتابهایم گفته ام که مسئولان و مجریان دلسوز که در این زمینه تخصصی ندارند چشم به نظر و قلم محققان و کارشناسان دوخته اند.

وی تصریح کرد: افرادی که طی این مدت به عنوان متخصص پیرامون این امر مهم سخن گفته اند چه کسانند و چگونه راه حل داده اند؟ بپرسید چند مقاله و پروژه پیرامون مسایل هیدرولژی مهندسی به صورت میدانی کار تحقیقی خالص کرده اند؟ کار کتابخانه ای و تالیفی و با اطلاعات وسیعی که امروزه در اینترنت وجود دارد، یا سخنرانی و مصاحبه کردن، کار چندان مشکلی نیست.

بی اطلاعی محققان محلی و اساتید مسلط به منابع و مسایل آب استان سمنان از کم وکیف پروژه انتقال آب خزر

عاشوری با طرح این سوال که چرا محققان محلی و اساتید مسلط به منابع و مسایل آب در استان سمنان از کم وکیف این پروژه بی اطلاع هستند؟ تصریح کرد: تهدید کم آبی و بحران بی آبی و بد آبی را در مقالات ارائه شده در سمینارها و در کتاب مهندسی آبهای زیر زمینی  که حاصل 35 سال تحقیق و پژوهش است بارها متذکرشده ام و دیری نخواهد پائید که بحران کم آبی و در نهایت بی آبی و بدآبی، اغلب روستاها و  شهرهای استان سمنان را با وجود امکانات بی نظیری که جمهوری اسلامی طی حیات پر برکت خود به آنها ارزانی داشته، تخلیه خواهد کرد.

انتقال آب از دریای خزر به استان سمنان به دلایلی فعلا به صلاح نیست

رئیس اسبق دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار خاطرنشان کرد: انتقال آب از دریای خزر به استان سمنان به دلایل فنی و تخصصی و اقتصادی فعلا به صلاح نیست اما از بعضی سرشاخه های رودخانه های حوضه خزر قابل تامل است.

وی افزود: این بدان معنی نیست که این عمل غیر ممکن است، بلکه از نظر فنی موانعی وجود دارد که دستیابی به آن سخت و نتیجه اش غیر قابل انتظار است، مانند آنکه بگوییم انسان قادر نیست در کره ماه یا مریخ زندگی کند، چرا که انسان در نهایت کره ماه و یا مریخ را در اختیار خود می گیرد، پس غیر ممکن نیست، اما چه وقت؟ و با چه هزینه ای؟

عاشوری بیان کرد: به عنوان یک معلم وظیفه خود دانستم که تذکری در این زمینه بدهم حتی اگر آب تمام دریای خزر هم به داخل بیابان های ایران منتقل شود، نتیجه اش تشدید بیابان و مشکلات ناشی از آن گریبانگیر این مردم تشنه آب خواهد شد، اما راه های سهل الوصول تری برای آبادانی و آمایش استان به ویژه دامغان و سمنان و گرمسار و آرادان وجود دارد.

وجود میلیاردها متر مکعب سفره های آب شیرین "آبهای فسیل" در نواحی مختلف استان سمنان

وی با بیان اینکه نکاتی در ارتباط با این پروژه باید مد نظر کارشناسان قرار گرفته شود، گفت: آیا تحقیق شده است که سفره های آب فوق العاده شیرین در حجم میلیاردها متر مکعب در نواحی مختلف استان تحت عنوان آبهای فسیل وجود دارد؟ آیا این آبها شناسایی شده است؟ اگر این سفره ها شناسایی شوند، علاوه بر آبادانی استان بخش عظیمی از مناطق رها شده از بی آبی و زمین های بایر استان که نیاز به آب دارند، آباد و دایر خواهند شد، حتی کویرها نیز نمک زدایی وآباد و قابل استفاده خواهند شد چه رسد به بیابانها، چراکه خداوند سبحان همه چیز را به اندازه و در جای خود آفریده است.

عضو هیئت علمی موسسه آموزش عالی غیر انتفاعی علاء الدوله گرمسار با طرح این مطلب که، البرز به دلیل ویژگی های لرزه زمین ساختی (Seismo tectonic) هنوز ناآرام است، اظهار داشت: آیا بررسی دقیق انجام گرفته که وجود ریزگسل های فوق العاده فعال و لرزه زا در دامنه شمالی و جنوبی و حتی مرکز رشته کوهای البرز و همچنین گسل های دامغان و آستانه و مشاء و گسل البرز شمالی و گسل فیروزکوه و گدوگ و چاشم و دیگر گسل های فعال موجود، که پیامد آنها زلزله های مستمر و زلزله های قریب به یقین با بزرگی بالا، در آینده احتمال هرگونه برنامه ریزی را در زمینه انتقال آب به طور یقین و به شدت محدود خواهد کرد؟  

هنوز خاطره تلخ انتقال آب سیمین دشت به گرمسار، مردم تشنه این سامان را آزار می دهد

وی با بیان اینکه هنوز خاطره تلخ انتقال آب سیمین دشت به گرمسار، مردم تشنه این سامان را آزار می دهد، گفت: چرا که تمام مسیر کانال آب بر اثر زلزله و حرکات تکتونیکی، زمین به شدت شکسته و خرد شده و مجددا آنرا سیمان مالی کرده اند.

عاشوری با طرح این سوال که آیا کارشناسان این پروژه به کم آبی شرق استان مازندران و  استان گلستان توجه کرده اند یا نه؟ گفت: سطح آب  دریای خزر  بطور متوسط 28 متر پائین تر از سطح آب دریاهای آزاد جهان است، یعنی با زبان ساده اگر ارتفاعات البرز وجود نداشت آب دریای عمان با یک کانال به سرعت وارد دریای خزر می شد و همه شهرهای کناره دریای خزر به زیر آب می رفتند.

وی تصریح کرد: به سخن دیگر با وجود مسافت زیاد، انتقال آب از خلیج فارس یا دریای عمان به استان سمنان راحت تر انجام می شد، چرا که حداقل ناپایداری البرز از نظر لرزه زمین ساختی به عنوان یک عامل محدود کننده این پروژه وجود نداشت، گرچه در این حالت هم جنبایی گسل ها بویژه گسل های کواترنر ایران مرکزی عامل محدود کننده بود.

ضرورت بررسی تغییرات مکانی و زمانی فراز و فرود بادهای غربی در پروژه انتقال آب خزر

این عضو هیئت علمی دانشگاه سمنان با اشاره به اینکه اختلاف ارتفاع بین سطح اساس خزر و سمنان و ارتفاعات بیش از سه هزار متر در بعضی نواحی مسیر انتقال آب، چگونه توجیه پذیر شده است؟ گفت: ایجاد تونل یا پمپاژ و مراکز فشار شکن و یا تعدیل فشار و یامراکز کنتر ل و نگهداری مسیر انتقال با اینکه کاملا تکتونیزه است، توسط کدام اهل فن انجام می شود؟ آیا کسی که این پروژه را پیشنهاد و کارشناسی کرده از علم هیدرولوژی مهندسی اطلاعات داشته است.

عاشوری با بیان اینکه آیا تحقیق شده که آرایش سامانه های کم فشار دینامیکی و فرود بلند و کوتاه موج های بادهای غربی و چرخند ها و واچرخند ها در زایش ریزش های جوی و بالعکس نقش عوامل درون مداری نظیر تغییرات مکانی و زمانی کانون های پر فشار جنب مداری که خود تحت کنترل رود باد جنب مداری است، تصریح کرد: تغییرات مکانی و زمانی فراز و فرود بادهای غربی تا چه اندازه مورد توجه این پروژه قرارگرفته است و اصلا مهندسین مشاور و ارایه کنندگان این پروژه کاربرد عملی این مفاهیم کاربردی را می دانند.

حاضر به مناظره با مهندسین مشاور و ارائه کنندگان طرح انتقال اب دریای خزر هستم

وی با بیان اینکه حاضر به مناظره با مهندسین مشاور و ارائه کنندگان طرح انتقال اب دریای خزر هستم، خاطرنشان کرد: این آقایان آیا به فرار آبها از طریق گسل ها و نگهداری آن در زمینه انتقال آب از یک نقطه به نقطه دیگر توجه شده است؟.

این استاد دانشگاه سمنان در خاتمه با اشاره به اینکه برای اولین بار فرمولی جهت محاسبه تلفات آب رودخانه ها و حتی پشت سدها برای مناطق خشک در سطح جهانی ارائه و بنام خود ثبت کرده است، گفت: این کارشناسان می توانستند در خصوص این پروژه از این فرمول استفاده می کردند ولی تاکنون کسی به سراغم نیامده است.