به گزارش خبرنگار مهر، «دیباچه‌ای بر هنر جهان باستان (ایران و بین‌النهرین)» با هدف آشنا کردن علاقه‌مندان به سیر تحول هنر، دانشجویان و داوطلبان رشته‌های هنر، تاریخ و باستان‌شناسی تهیه و تدوین شده است. در این کتاب روند تحول آثار هنری در دو ناحیه بین‌النهرین و ایران باستان با ذکر برجسته‌ترین و شاخص‌ترین آثار هنری در هر یک از این نواحی به اجمال بررسی شده است.
ادوار مختلف پیش از تاریخ را می‌توان با روش‌های مختلفی بررسی کرد. یکی از این روش‌ها را کریستین تامسن باستان‌شناس دانمارکی پیشنهاد داده است؛ روشی که براساس آن ادوار مختلف فرهنگی با توجه به جنس ابزار و ادوات ساخته دست بشر تفکیک و به سه دوره سنگ، مفرغ (برنز) و آهن تقسیم‌بندی می‌شوند.
دوره اول تاریخ، دوره سنگ یا عصر حجر نامیده می‌شود. این نامگذاری به این علت بوده که اغلب ابزارهای ساده و ابتدایی بشر در این دوره از سنگ، استخوان یا چوب ساخته می‌‌شدند. انسان در این دوره از راه جمع‌آوری میوه و ریشه‌های خوردنی گیاهان، غلات و دانه‌های گیاهان خودرو، شکار و صید حیوانات خوراک خود را تامین می‌کرد و برای یافتن سرپناهی طبیعی و اقامتگاهی موقتی مثل غارها، دائم از محلی به محلی دیگر در حرکت بود.
برای بررسی دقیق‌تر این دوره، باستان‌شناسان عصر حجر را به سه دوره دیگر به نام‌های پارینه‌سنگی، میان‌سنگی و نوسنگی تقسیم کرده‌اند که این کتاب با بررسی دوره پارینه‌سنگی آغاز می‌شود. این کتاب در 3 فصل تدوین شده است. فصل اول «پیش از تاریخ» نام دارد. فصول دوم و سوم هم به ترتیب «بین‌النهرین» و «ایران باستان» نام دارند.
در فصل ابتدایی کتاب، دوره پارینه‌سنگی، دوره میان‌سنگی، دوره نوسنگی و دوره فلزات بررسی شده است که دوره فلزات خود به بخش‌های کوچک‌تری مانند دوره مفرغ (برنز/ مس و سنگ) و دوره آهن تقسیم می‌شود. فصل «بین‌النهرین» به تمدن‌های سومر، اکد، بابل و آشور پرداخته است. قسمت مربوط به ایران‌شناسی این کتاب هم به تمدن‌هایی چون عیلام، هخامنشیان، سلوکیان، اشکانیان(پارتیان) و ساسانیان پرداخته است.
در قسمتی از این کتاب می‌خوانیم:
با انقراض دولت عیلام راه برای قدرت گرفتن اقوام آریایی گشوده می‌شود. از میان اقوام آریایی قوم ماد در سال 708 ق.م با اتحاد با سکاها و کیمرها حکومتی در مرکز و شمال غربی ایران تشکیل دادند به مرکزیت هگمتانه (همدان امروزی). از هنر این قوم چیز زیادی به جای نمانده است، جز چند قبر دخمه‌ای کنده شده در دل کوه. بعد از یک قرن و نیم مادها مغلوب قوم دیگری از آریایی‌ها یعنی پارس‌ها شدند؛ همان قومی که بعدها یکی از بزرگ‌ترین امپراطوری جهان یعنی هخامنشیان را بنیان می‌نهد. دولت هخامنشیان با پادشاهی کوروش در سال 559 پیش از میلاد آغاز می‌گردد و تا حمله اسکندر در سال 330 پیش از میلاد ادامه پیدا می‌کند.
هنر هخامنشی که عمدتا هنری درباری و شاهی است بیش‌تر در آثار معماری آن‌ها تجلی و نمود پیدا کرده است؛ در کاخ‌های باشکوه پاسارگاد، شوش و تخت جمشید. بررسی آثار این دوره را با کاخ‌های پاسارگاد آغاز می‌کنیم. پاسارگاد در 48 کیلومتری تخت جمشید واقع شده و پایتخت کوروش نخستین شاه هخامنشی بوده است. او در سال 550 ق.م دستور احداث پاسارگاد را صادر کرد. پاسارگاد در آن زمان باغ بزرگ و سرسبز محصوری بوده که تمام کاخ‌های آن با جوی‌هایی روان احاطه شده بودند. در این مجموعه کاخ اختصاصی کوروش، کاخ بار عام و دروازه پاسارگاد(کاخ شرقی) قرار داشته است که هرکدام بر سکویی بنا شده بودند.
این کتاب در 120 صفحه، شمارگان هزار و 100 نسخه و قیمت 5 هزار تومان منتشر شده است.
نظر شما