به گزارش خبرنگار مهر، عصر روشنگری یا عصر خرد که نمود آنرا در قرون 17 و 18 و 19 میلادی در غرب شاهد هستیم واکنش فرهنگ غربی به قرون وسطی تلقی می شود. از اینرو برخی معتقد هستند جنبش روشنگری جنبشی سکولار است.
برخی متفکران چون هابرماس اعتقاد دارند که همه در روشنگری سهم داشتهاند. بر این اساس این پرسش مطرح است که فرهنگهای غیر غربی و البته شاید نه همه آنها در آمادهسازی بسترهای فکری چنین جنبشی چه نقشی داشتهاند.
پروفسور جوشا کوهن استاد فلسفه، علوم سیاسی و حقوق دانشگاه استنفورد و مدیر مرکز عدالت جهانی در این دانشگاه در خصوص این موضوع که آیا می توان برای فرهنگهای غیر غربی در روشنگری قرن 17 نقشی قائل شد؛ مطابق آنچه هابرماس میگوید که همه در روشنگری نقش داشتهاند به خبرنگار مهر گفت: در اینجا باید چند نکته را مورد توجه داشت و به معنای خاص و عام این اصطلاح توجه داشت.
وی افزود: اگر روشنگری به معنای این است که جامعه بشری بر خرافات فائق آید و عقل پذیری را مورد توجه قرار دهد و متد و روش علمی را مبنای کار خود قرار دهد این پدیدهای است که مربوط به قرون 17 و 18 و 19 میلادی در اروپاست.
مؤلف "روسو: جامعه آزاد برابر" در ادامه یادآور شد: اینکه این مبانی از کجا آمد و چه عواملی در شکل گیری این مبانی دخیل بودند جای بحث و بررسی دارد و نمی توان آنرا صرفاً محدود به اروپا کرد.
کوهن یادآور شد: برای نمونه بسیاری از آثار یونان باستان با ترجمه مسلمانها دوباره به غربیها رسید و همین نشان می دهد که اگر این ترجمهها نبود چه پیش میآمد.
وی در ادامه تأکید کرد: لذا فرایند روشنگری با تعریف خاص پدیدهای مربوط به اروپاست که تبعات آن خارج از اروپا را دربرگرفت و البته تأثیر آن بر همه فرهنگها کیسان نبود.
عضو آکادمی هنر و علوم آمریکا افزود: برخی فرهنگها اتکا و اصالت به روش علمی و مشی تجربهگرایی و اثباتگرایی آنرا نپذیرفتند و به مباحث متافیزیکی همچنان اصالت می دادند و باور داشتند.
وی در ادامه تصریح کرد: خود این مشی تجربه گرایی و قرائت اثباتگرایی باعث بروز مشکلاتی در جامعه غربی شد و رویکردهای پسااثباتگرایی در انتقاد به این رویکرد بروز و ظهور کردند.
استاد دانشگاه استنفورد در پایان تأکید کرد: رویکرد پسامدرنیسم در واقع اصالت دادن به روش علمی و اثباتی مورد تأکید مدرنیسم را مورد انتقاد جدی قرار می دهد و بی توجهی به مدرنیسم به سنت را مورد نقادی جدی قرار می دهد.
جوشا کوهن استاد فلسفه، علوم سیاسی و حقوق دانشگاه استنفورد و عضو آکادمی هنر و علوم آمریکا است. او از فیلسوفان سیاسی معاصر و از شاگردان جان رالز است که دیدگاههای او در این حوزه مورد توجه هستند. کوهن استاد پیشین فلسفه و علوم سیاسی دانشگاه MIT بوده است. او رئیس مرکز عدالت جهانی در دانشگاه استنفورد است. درباره دموکراسی، قواعد و بازی، فلسفه، سیاست و دموکراسی و نابرابری جدید از جمله آثار او هستند.
نظر شما