به گزارش خبرنگار اجتماعي خبرگزاري "مهر" به دنبال فرا رسيدن دوباره فصل تابستان بحث اوقات فراغت هم آغاز مي شود و باز مسوولان 22 ميليون نوجوان و جوان را با شعارها و وعده هايي كه هيچ گاه عملي نمي شود، به آينده اميدوار مي كنند. وعده و وعيد هايي كه اگر تنها 10 تا 20 درصد آن هم اجرا شود، مي تواند رضايت قشر كثيري از اين جمعيت چند ميليوني را فراهم آورد.
نارضايتي حدود يك سوم جوانان كشور از برنامه هاي اوقات فراغت و تنها رضايت 35 درصد مردان و 3/22 درصد دختران از نحوه گذران اوقات فراغت در بررسي هاي سازمان ملي جوانان گوياي اين امر است كه مسوولان هنوز نتوانسته اند برنامه اي موفق در اين زمينه داشته باشند. اين در حالي است كه 6/69 درصد پسران و 7/61 درصد دختران " دولت" را مسئول اصلي تدارك برنامه هاي اوقات فراغت مي دانند.
برنامه هاي نامناسب در روزهايي كه از دست مي روند
بررسي هاي سازمان ملي جوانان نشان مي دهد علي رغم افزايش جمعيت جوان كشور طي سالهاي اخير متاسفانه امكانات و فضاهاي تفريحي ، ورزشي و... كشور متناسب با اين روند توسعه نيافته است. از طرفي علايق و خواسته هاي جوانان با محتواي برنامه هاي ارائه شده فرهنگي، ورزشي و تفريحي از هماهنگي لازم برخوردار نبوده ، بطوري كه اغلب اين برنامه ها به صورت عرضه محوري طراحي و اجرا گرديده است و بيشتر جنبه مبهم و نامتناسب با شرايط سني جوانان داشته و باعث مي شوند تا تمامي فرصت ها به راحتي آب خوردن از دست برود...
جوانان در جوامع مختلف نيازمند تامين ضروريات اوليه براي نشان دادن توانايي ها و استعدادهاي خود هستند، زمينه هايي كه مي توان آنها را درعرصه هاي تحصيل، كار و اشتغال ، ازدواج ، مسكن و به خصوص اوقات فراغت جستجو كرد.
از سويي ديگر كشورها به ازاي امكانات خود و نيازي كه به آينده بهتر احساس مي كنند در اين زمينه سرمايه گزاري مي نمايند و كشور ما جزء معدود جوامعي است كه با وجود در اختيار داشتن امكانات اعم از منابع خدادادي طبيعي و نيروي انساني و با استعداد و فرهنگ غني كه در خود جاي داده برنامه ريزي درستي در خصوص قشر جوان و خواسته هاي آنان انجام نمي دهد و اين امر عاملي مي شود كه به تبع آن ناهنجاريهايي همچون
بزهكاري، اعتياد و بيماريهاي رواني در بين برخي جوانان افزايش يابد.بودجه هاي كلاني كه به هدر مي روند
هر ساله بودجه هاي كلاني در جهت غني سازي اوقات فراغت در اختيار نهادهاي مختلف قرار مي گيرد اما به دليل بخشي نگري و عدم هماهنگي سازمانها و نهادهاي ذيربط ، هر يك ساز خود را زده و اعتبارات به هدر مي رود و عملا نيز اين روند هر ساله تكرار مي شود. در حالي كه برنامه ريزي درست و منطقي بايد يكي از برنامه هاي در اولويت واساسي دولت باشد.
آمارهايي كه اخيرا درباره معضلاتي مانند بيكاري، اعتياد، بزهكاري و يا كمبود امكانات تحصيلي و مالي و ازدواج ارائه مي شود بايد مسئولان را بيش از گذشته به رفع اين مشكلات وا دارد، چرا كه مهار اين مشكلات در سالهاي آينده بسيار سخت تر خواهد شد.
برخي كارشناسان معتقدند به رغم گفتمان هاي متنوع و جذاب در مورد جوانان، برنامه اجرايي و سازمان يافته اي در فعاليتهاي دولتي و عمومي انجام نمي شود و اين نشات گرفته از عدم درك واقعي مسئولان نسبت به امور جوانان است.
در حال حاضر بيش از 22 ميليون نفر از جمعيت ايران را نسل جوان تشكيل مي دهد كه با وجود اينكه رسيدگي به خواسته ها و نيازهاي آنان و پر كردن اوقات فراغت اين قشر به نحوي مفيد و پر بار، مسئوليت بسيار سنگيني است اما دولت و دستگاههاي مسئول حد اكثر توانايي هاي خود را دراين زمينه به كار نمي گيرند.
هيات وزيران بنا به پيشنهاد سازمان ملي جوانان و سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور و به استناد سند چشم انداز جمهوري اسلامي ايران در افق 1404، ماده 112 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي ، آيين نامه اجرايي برنامه ساماندهي اوقات فراغت جوانان را به تصويب رسانده تا شايد گره گشاي اين مشكل لاينحل در جامعه شود.
در آيين نامه اجرايي اين سند سازمان ملي جوانان موظف است با همكاري سازمان صدا و سيما، ضمن تدوين شاخص هاي كمي و كيفي مربوط به اوقات فراغت و نيازهاي فراغتي جوانان به عنوان مبناي ارزيابي نتايج حاصل از اجراي برنامه در طول سالهاي برنامه چهارم توسعه، اقدامات اجرايي مربوط به هر يك از برنامه ها را به همراه تقسيم كار ملي پيشنهادي تهيه و به تصويب ستاد برساند.
همچنين دستگاههاي مرتبط با برنامه فراغتي جوانان موظف هستند در طول برنامه چهارم توسعه و در چارچوب استراتژي ها، سياست ها، خط مشي ها و سازمان اجرايي برنامه ، با محوريت برنامه اصلاح نگر و فرهنگ سازي، برنامه تقويت نقش خانواده، نهادهاي مدني و بخش خصوصي در برنامه هاي فراغتي ، برنامه بهينه سازي زيرساخت هاي فراغتي و... را در سطح ملي و استاني تدوين و جهت تصويب به دبيرخانه ستاد ارايه دهند.
در آيين نامه مذكور، سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور موظف شد از محل اعتبارات دستگاههاي اجرايي ذي ربط ، اعتبار مورد نياز پروژه هاي مصوب ستاد را از امسال در قالب برنامه ساماندهي اوقات فراغت در ذيل رديف دستگاههاي مربوطه منظور نمايد تا اقدامات مناسب براي برگزاري هر چه بهتر برنامه هاي اوقات فراغت صورت گيرد تا شاهد تكرار برنامه هاي نا مناسب سالهاي گذشته نباشيم.
افزايش رفتارهاي پرخطر نتيجه بي برنامگي براي اوقات فراغت!
يك روانشناس در خصوص ضرورت توجه به اوقات فراغت نسل جوان مي گويد : متاسفانه در كشور ما جوانان و نوجوانان در روزهاي تعطيل به علت بيكاري ناشي از عدم برنامه مفيد از سوي والدين و مسئولان، براي گذاراندن اوقات فراغت بيشتر از حد معمول از خانه خارج مي شوند و به همين دليل بيشتر در معرض ناهنجاري هاي اجتماعي قرار مي گيرند.
دكتر علي ميرزابيگي تصريح مي كند: درصد بالايي از جوان هاي ايراني به علت نداشتن برنامه هاي مناسب براي پر كردن اوقات فراغت در روزهاي تعطيل ناچارند براي پركردن اين ساعات تعطيل خود اوقات زيادي را در بيرون از منزل بگذارانند بنابراين امكان افزايش رفتارهاي پر خطر در اين تعطيلات نسبت به روزهاي غير تعطيل بيشتر مي شود.
وي مي گويد: اوقات فراغت مسئله بسيار جدي است كه نظير بسياري از موضوعات ديگر تصميم گيران و سياست گذاران در دستگاههاي اجرايي از آن غافل هستند.
اين روانشناس اجتماعي مي افزايد : با وجود اينكه با تراكم جمعيت در قشر جوان مواجه هستيم اما هنوز با عقب ماندگي هاي بسياري در خصوص برنامه ريزي براي اوقات فراغت مواجه ايم.
ميرزابيگي با بيان اينكه برنامه هاي اوقات فراغت طي چند سال گذشته غالبا مفيد و جذاب نبوده ، ادامه مي دهد : برنامه هاي اوقات فراغت چندان مفيد و جذاب نيست و براي اكثر جوانان دلچسب نبوده و اكثر آنها سعي مي كنند در اين زمان خود را به نوعي سرگرم نمايند.
برنامه ها براي چه سني تدوين مي شوند؟!
همچنين روان شناس ديگري در ارتباط با عدم برنامه ريزي مناسب و مفيد براي غني سازي اوقات فراغت نسل جوان و نوجوان جامعه ، مي گويد: اكثر جوانان كشور به دليل طراحي نشدن برنامه اي مناسب براي تابستان خود بيشتر وقت شان را صرف استفاده از ماهواره مي كنند، در حالي كه به درستي نحوه استفاده از آن را نمي دانند.
دكتر مسعود جان بزرگي مي افزايد : بر اساس آمارهاي رسمي درصد بالايي از جوانان از امكانات و عملكرد كتابخانه هاي خود رضايت ندارند ، گرچه تا قبل از اين مراكز و پايگاههايي محدود برنامه هايي براي اوقات فراغت جوانان تدارك مي ديدند ، اما به دلايل مختلف از جمله كمبود منابع مالي از ادامه فعاليت بازمانده اند.
وي تاكيد مي كند : براي به وجود آمدن شرايط مناسب جهت استفاده جوانان از اوقات فراغت، مديران و كساني كه مسووليت برپايي برنامه هاي جوانان را برعهده دارند بايد روي سرمايه گذاري هاي بلند مدت در كشور كار كنند و تنها به دنبال اين نباشند كه نشانه ها را از بين ببرند.
ساعت هايي كه بي هدف مي گذرند
شايد بيشترين زماني كه جوانان وقت خود را هدر مي دهند، ايام تابستان است. در اين فصل ثانيه ها و ساعت هاي جوان بي هدف و بدون هيچ برنامه اي از پي يكديگر مي گذرند و آنها زماني به خود مي آيند كه ديگر راهي براي جبران وجود ندارد.
البته نبايد در اين رابطه تمام تقصيرات را به گردن مسئولان و دولت انداخت بلكه اين خود جوانان و نوجوانان هستند كه بايد از وقت خود بهترين استفاده را ببرند، براي سپري كردن يك اوقات فراغت پر ثمر حتما نياز به پرداخت هزينه هاي گزاف نيست، شما مي توانيد در كتابخانه محل عضو شويد، مي توانيد ساعتي را به افراد خانواده تان اختصاص دهيد و يا حتي مي توانيد به گشت و گذار بپردازيد. اما اصلا سعي نكنيد به اميد تحقق يافتن شعارهاي مسئولان روزهاي خود را هدر بدهيد!
نظر شما