گفتگوي اديان بسيار ضروري و اجتناب ناپذير است // روحيه ظلم ستيزي اديان و گسترش عدالت و صلح احيا شود

به گزارش خبرنگار گروه دين و انديشه "مهر" ، جاثليق آرام اول پيشواي ديني ارامنه جهان از حوزه عاليه سيليسي لبنان كه به منظور ديدار 14 روزه از پيروان كليساي ملي و مرسلي ارامنه ايران (Armenian Apostolic Church) در اولين ساعات بامداد روز پنجشنبه 12 ماه مه وارد تهران شده بود بعدازظهر چهارشنبه 25 ماه مه (سوم خرداد) با بدرقه رسمي مسئولين سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي و نيز واحد گفتگوي اديان و همچنين برخي مقامات، به اتفاق هيئت همراه خود تهران را به سوي بيروت لبنان (آنتيلياس) ترك كرد.

جاثليق آرام اول كه علاوه بر رهبري بخش عمده و عظيمي از ارامنه جهان رياست مديريت اجرايي شوراي جهاني كليساها را نيز بر عهده دارد به دليل دانش و آگاهي هاي وسيع در مقوله الهيات تطبيقي و مباحث كليساي جهاني(Ecumenical) و ديالوگ اديان نه تنها چهره اي شناخته شده در جهان مسيحيت و محافل علمي آنان است بلكه نزد ديگر اديان و مذاهب توحيدي به ويژه اسلام نيز از مقبوليت و احترام خاصي برخوردار است.

وي قبلا نيز به دعوت رسمي مسئولين ايراني به اين كشور سفر كرده بود اما سفر نيمه رسمي اخير رهبر ديني ارامنه جهان علاوه بر ديدار با ارامنه و بازديد از مراكز ديني ، فرهنگي  ، آموزشي و اجتماعي جامعه ارامنه كشور كه پيروان كليساي مرسلي ارامنه مي باشند شركت در آيين هاي ديني و فرهنگي هفتاد و پنجمين سالگرد تاسيس حوزه عاليه ديني سيليسي لبنان (آنتيلياس) و دهمين سالگرد انتخاب ايشان به مقام چاثليقي نيز بوده است.

به گزارش "مهر" ، رهبر ديني ارامنه جهان را بدو ورود به فرودگاه مهرآباد تهران جداي از پيشوايان ديني ارامنه تهران ، اصفهان و كل آذربايجان و مسئولين ديني ، اجتماعي، فرهنگي و سياسي ارامنه و خليفه گري هاي سه گانه ارامنه ايران، همچنين حجت الاسلام محمود محمدي عراقي رئيس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي و ديگر مسئولين اين نهاد نمايندگاننهاد رياست جمهوري وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و ديگر ارگانهاي ذيربط مورد استقبال رسمي قرار دادند.

وي صبح همانروز با استقبال  ارامنه تهران و نمايندگان روحاني و غير روحاني جوامع ارامنه كشور وارد كليساي مركزي سركيس مقدس تهران شده و پس از آئين سنتي تبرك نان و نمك و دعاي مخصوص نخستين پيام خود را به ارامنه كشور ابلاغ كرد. وي آنگاه در تالار خليفه گري ارامنه تهران با همه مستقبلين ديدار كرد.

جاثليق آرام اول در طول اقامت 14 روزه خود در ايران با روساي سه قوه نيز ديدارهائي داشت . وي در ملاقاتهاي خود با سيد محمد خاتمي رئيس جمهور، آيت الله محمود هاشمي شاهرودي رئيس قوه قضائيه ، دكتر غلامعلي حداد عادل، رئيس مجلس شوراي اسلامي و احمد مسجد جامعي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي ضمن بررسي مسايل و مشكلات جامعه ارامنه ايران حول چهار محور صحبت و گفتگو كرد.

به گزارش "مهر" ، نخستين مسئله اي كه رئيس شوراي جهاني كليساها در ديدارها مطرح مي كرد، بحران هويتي اديان در جوامع امروز بشري بود. بحراني كه در خلاء معنويت و دين و رواج پديده هاي ضد ارزشي، بشريت و رهبران اديان را با نگراني ها و تهديدات جدي مواجه ساخته است. در خصوص اين معضل جهاني، رهبر ديني ارامنه جهان معتقد است در شرايطي كه همه اديان آسماني با داشتن ارزشها و مقدساتي كه به دليل ابراهيمي بودن ريشه هاي آنها بين آنان مشترك است و مسائل و معضلاتي كه همه اديان را در برابر نگراني ها و تهديدات مشتركي قرار داده است، نه تنها گفتگوي اديان بسيار ضروري و اجتناب ناپذير است، بلكه در اين مقطع زماني مي بايست پا را از حوزه گفتگو فرا تر گذاشته و عملا براي مقابله با تهديدات و نگراني هاي موجود، با اشتراك مساعي اديان، خط مشي واحد و سياستگذاري مشخص و مشتركي را اتخاذ كرد. وي بر اين باور است كه اديان بايد با يكديگر گفتگو كنند و يافته هايي را كه تا كنون از گفتگوها منتج شده است را با مشاركت و همفكري و تعميم و گسترش همكاري ها از قوه به فعل در آورند.

موضوع ديگري كه از نظر جاثليق با اهميت تلقي مي شد مسئله احياي رويكرد روحيه ظلم ستيزي اديان و گسترش عدالت و صلح مبتني بر برابري انسانها و عدالت فراگير بود. در اين مورد وي معتقد است كه مسئله صلح و عدالت مسائل سياسي نيستند بلكه ماهيت ديني دارند و اديان نقش مهمي در تحقق آنان ايفا مي كنند. اينكه چگونه مي توان صلح مبتني بر عدالت بر قرار كرد؟ و چگونه مي توان حقوق بشر را رعايت كرد؟ و يا جوامع بشري روابط متقابل خود را چگونه بر اساس وظايف ، تكاليف و تعهدات و حقوق متقابل پايه ريزي كنند ؟  از جمله مسائلي است كه مي بايست اديان با هم انديشي و تبادل تجربيات اصول و موازين آن را ترسيم و جوامع را در آن راستا هدايت كنند.

جاثليق آرام اول پيشنهاد خود را در مورد مشاركت عملي و عيني اديان در چارچوبي به اين صورت بيان مي كند : واقعيت نژاد كشي ها قتل عام ها و كشتارها مسائل سياسي نيستند بلكه موضوعاتي معنوي و اخلاقي و مرتبط با حقوق بشرند. اديان در اين مورد حرفي براي گفتن دارند و بايد هر گونه اقدام جنايت آميز، قتل و نژاد كشي را محكوم كنند. كشتن نفس آدمي، كشتار انسانها به دست انسانها، كشتار ارزشهاي معنوي، ديني و اخلاقي و عدم محكوميت آنان نمي توانند هيچ گونه توجيهي داشته باشند. رئيس شوراي جهاني كليساها با اشاره به نودمين سالگرد نژاد كشي ارامنه كه در ابتداي قرن بيستم ميلادي به وسيله دولت تركيه عثماني صورت پذيرفت، اين پرسش را مطرح مي سازد، كه چرا همه اديان، فرهنگها و تمدنها، براي شناسايي رسمي و محكوميت نژاد كشي و كشتاري كه نود سال قبل به منظور امحاء يك ملت به وقوع پيوست با هم متحد نمي شوند؟ هيچ كدام از جنايات و ددمنشي ها با روح و اصول و ارزشهاي اديان همخواني ندارند بنابراين اديان و رهبران آنها مي بايست درجهت رفع بسترهايي كه شرايط و مقدمات اينگونه جنايات را فراهم مي سازند با هم گفتگو، همكاري و مشاركت عملي داشته باشند.

اوضاع فعلي لبنان و مسائل مرتبط با انتخابات پيش روي آن نيز يكي ديگر از دل نگراني هاي جاثليق آرام اول است. وي در اين مورد مي گويد: لبنان شرايط داخلي و سياسي كاملا متفاوتي دارد. اين كشور از جوامع گوناگون تشكيل و بر اساس گفتگوي عملي اسلام و مسيحيت و توازن پايه ريزي شده است، اما جوامع و خاندانها اقوام نيز مواضع خود را دارند. گذشته از اين لبنان در حال گذار از يك مرحله تاريخي مي باشد و بالطبع مشكلات و حساسيتهايي خواهد داشت. حساسيت هايي كه ريشه ديني ندارند بلكه اجتماعي و سياسي اند. لبنان تا كنون بسيار در چنين شرايطي قرار گرفته است و تجربياتي در اين مورد دارد. ارامنه لبنان نيز درگير همين وضعيت اند. ما (ارامنه) در برخي موارد موافق آنچه كه در لبنان اتفاق مي افتد نيستيم. يكي از موارد عدم توافقها، قانون انتخابات است و من از همين جا اطلاعيه اي صادر كردم و ضمن آن اعلام داشتم كه موافق قانون انتخابات فعلي لبنان نيستيم، زيرا در ميان جوامع و اقوامي كه ذكر كردم حساسيت ها و تحريكاتي را ايجاد مي كند. اما در عين حال اطمينان دارم كه با توجه به هويت ويژه اين كشور و روند سير گفتمان بين اديان و جوامع اين مشكلات بزودي بر طرف خواهند شد.

به گزارش "مهر" ، جاثليق آرام اول علاوه بر ملاقاتهاي رسمي، بازديدهايي از مراكز ديني ، فرهنگي و اجتماعي ارامنه و نيز ديدارهاي فراواني نيز با ارامنه كشور در تهران، اراك، شاهين شهر و جلفاي اصفهان، تبريز، اروميه و سلماس داشت. وي در آنجا، و نيز در كليساهاي ارامنه با اجراي دعا و آئين هاي مذهبي پيام خود را به آنان ابلاغ كرد. عمده ترين محورهاي پيامهاي گوناگون پيشواي ارامنه جهان ، اساسا رويكرد جديد به آموزه هاي ديني، معنويات و اخلاق ديني و نيز اجراي كامل تعهدات و تكاليف شهروندي و نيز محترم شمردن حقوق و ارزشها و مقدسات ارامنه بود.

پيشواي ديني ارامنه جهان با ذكر اين مطلب كه در دنياي حاضر، حائل هاي بين معنويات و ارزشهاي ديني و مردم جوامع بشري را با تهديدات جدي اخلاقي و معنوي روبرو كرده است از آنان خواست كه با پيروي از تعاليم حضرت عيسي مسيح (ع) و رهنمودهاي اساسي كليساي ارمني كه نقش عمده اي در حفظ هويت و اصالتهاي ديني و ملي ارامنه جهان داشته است به احياء معنويات و تقويت پايه هاي اساسي جامعه و خانواده ها بپردازند.

وي ضمن تقدير از جمهوري اسلامي ايران جهت حفظ ميراث هاي فرهنگي و ابنيه ديني و تاريخي ارامنه ايران، به برخورد متضاد و بر خلاف شئونات انساني بشريت متمدن برخي كشورهاي همجوار ايران اشاره كرد ، كه بر خلاف ايران از هيچ اقدامي جهت انهدام و محو آثار باستاني، ابنيه تاريخي و ميراث فرهنگي ارامنه فروگذاري نمي كنند و قتل عام و جنايت فرهنگي را همچنان ادامه مي دهند.

جاثليق آرام اول همچنين ديدارهايي با سفراي كشورهاي لبنان، سوريه، واتيكان و ارمنستان داشت. پيشواي ديني ارامنه جهان، همچنين با شركت در ميهماني شام سفارت جمهوري ارمنستان كه سفرا و نمايندگان سياسي 17 كشور نيز در آن شركت داشتند، با بيان مواضع و ديدگاههاي خود در مورد مسائل گوناگون از جمله وضعيت ارامنه در ايران، حقوق بشر، جهاني شدن، فقر زدايي و ضرورت تداوم گفتگوي اديان، فرهنگها و تمدنها، به مسئله نژاد كشي ارامنه در سال 1915 ميلادي اشاره كردند و از بشريت متمدن كه رعايت حقوق بشر را معيار تعادل و توازن عدالت مي دانند، خواست كه با شناسايي رسمي و محكوميت نسل كشي انجام شده در مورد ارامنه، رسالت خود را در پايبندي به اصل حقوق بشر تحقق بخشند.

رئيس شوراي جهاني كليساها و پيشواي ديني ارامنه جهان - حوزه عاليه سيليسي - در آخرين روز اقامت خود در تهران با اهداء نشانهايي از خدمات ارزنده فعالان ديني ، فرهنگي ، آموزشي و اجتماعي ارامنه ايران تقدير كرد.

به گزارش "مهر" ، جاثليق آرام اول پيش از ترك تهران بيانيه مشتركي با موضوع گفتگوي اسلام و مسيحيت را بين سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي و حوزه عاليه ديني سيليسي آنتيلياس لبنان را امضاء كرد. اين بيانيه كه حجت الاسلام محمود محمدي عراقي به عنوان رئيس شوراي سياستگذاري گفتگوي اديان و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي نيز امضاء كردند شامل يك مقدمه و چهار بند است.

در مقدمه اين بيانيه آمده است كه نخستين دور گفتگوهاي اين دو مركز در سال 2000 ميلادي در تهران دومين آن در سال 2004 در آنتيلياس لبنان و سومين آن نيز در ارديبهشت ماه 2005 ميلادي در تهران برگزار شده اند.

در بندهاي مورد توافق طرفين آمده است كه گفتگوي اديان در شرايط كنوني جهان امري واجب ضروري و اجتناب ناپذير است و رهبران و پيروان اديان الهي مي بايست در فضاي تفاهم و احترام متقابل با هم گفتگو كنند و در شناخت هرچه بيشتر همديگر اهتمام ورزند. فراتر از شناخت متقابل ، اديان ضرورتا مي بايست با هم مشاركت داشته باشند و در مورد نگراني هايي كه بشريت را درگير خود كرده است خط مشي و اصول واحد و مشترك ترسيم كنند.

بر اساس يكي ديگر از بندها اسلام و مسيحيت داراي ارزشهاي معنوي و اصول ايماني و اخلاقي مشتركي هستند و اين دو دين مي بايست بر عليه شرارتهايي مبارزه كنند كه فشار و تعدي ظلم ، فقر  و بي عدالتي را بر جوامع انساني حاكم مي كنند.

طرفين همچنين بر اين مهم تاكيد كردند كه هر گونه اهانت و هتك حرمت نسبت به مقدسات ديني و ارزشهاي الهي همه پيامبران و كتب مقدس آسماني از سوي هر كس و مقامي كه باشند شديدا محكوم است.

جاثليق آرام اول پيشواي ديني ارامنه جهاني كليساها عصر روز چهارشنبه 25 ماه مه با بدرقه رسمي حجت الاسلام محمدي عراقي ، دكتر عبدالمجيد ميردامادي، مسئولين نهادهاي ذيربط دولتي، اسقف اعظم سبوه سركيسيان، خليفه ارامنه تهران، نمايندگان ارامنه در مجلس شوراي اسلامي، روسا ، نمايندگان و مسئولين شرواي خليفه گري ارامنه تهران و هيئتهاي وايسته و نيز كاردار سفارت لبنان تهران را به مقصد بيروت ترك كردند.