به گزارش خبرنگار مهر، سمنو به عنوان نماد زاییدن و باروری گیاهان و سمبل برکت، فراوانی و نیرومندی که یکی از سین های سفره هفت سین نوروزی ایرانیان را از روزگار قدیم تاکنون را تشکیل می دهد به واقع خوراکی شیرینی است که از جوانه گندم و آرد تهیه می شود.
در شهر شیراز اززمان گذشته تاکنون مراسم سمنو پزان توسط زنان با تجربه و باایمان انجام می شودو عدم اجرایی دقیق این مراسم هنگام تهیه سمنو باعث تلخ شدن طمع سمنومی شود.
به علت آب و هوای خشک و فرارسیدن زود هنگام بهار در شهر شیراز، در نیمه دوم اسفند ماه هر خانواده به تنهایی و یا با کمک تعدادی از خانواده های فامیل اقدام به تهیه سمنو می کند.
برای تهیه سمنو زنان خانواده دور هم جمع می شوند و براساس تعداد نفرات و نذری که دارند مقداری گندم را جدا و پاک می کنند سپس گندم ها رادر داخل چند سینی پهن کرده و خیس می کنند، بعد از سه روز گندم ها را جداکرده وسبز می کنند.
زنان شیرازی به دلیل اعتقاد خاصی که دارند در ایام بارندگی نیسان( بارانی که اواخر اردیهشت ماه تا اواخر خردادماه می بارد) مقداری آب باران رادر شیشه نگهداری می کنند و در زمان پخت سمنو از این آب برای خیساندن دانه های گندم استفاده می کنند زیرا که معتقدند سمنوی پخته شده بااین آب علاوه بر داشتن خیر ،برکت ،طعم و مزه بسیار مناسب ،باعث پربار شدن سفره نان شان می شود.
بعد از پنج تا هشت روز دانه های گندم جوانه زده رادر هاونگ مسی می کوبند تا نرم شودو شیره بیندازد، سپس گندم ها رادر داخل دیگ مسی می ریزند زیرا که اعتقاد دارند طرف مسی باعث جا افتادن سمنو و خیر و برکت می شود.
بعد از ریختن گندم ها در داخل دیگ به تدریج آرد اضافه می شود، در این میان باید افرادی به صورت پیوسته محتویات داخل دیگ مسی را هم برنندتا از ته گرفتن و خراب شدن سمنو جلوگیری شود.
با توجه به اینکه تهیه و پخت سمنو حدود 12تا 15 ساعت طول می کشد، برای جلوگیری از خسته شدن فرد نذر کننده سمنو تمامی اطرافیان تلاش می کنند تا به نحوه ای در درست کردن سمنوبا صاحب نذر همکاری کنند.
بعد از پختن و جاافتادن کامل سمنو،در آن مغز بادام و گردو ریخته می شودو پس از مدتی یک پارچه سفید رنگ تمیز روی سطح سمنو پهن میکنند در ادامه نیز مقداری گلاب ناب دو آتشه به نیت طاهر و طیب شدن سمنو روی پارچه می پاشند و شمعی نیز زیر دیگ روشن می کنند تا سمنو دم بکشد.
در این زمان حاضران یا هرفردی که نظر و حاجتی دارد حاضر شده و نماز شکر بجا آورده و حضرت فاطمه (س)را واسطه قرار می دهد.
بعد از اطمینان از دم کشیدن سمنو زنان به صورت دسته جمعی دور دیگ صلوات می فرستند و دعا می خواند و سپس اقدام به برداشتن پارچه سفید می کند و همگی با هم نظاره گر سطح سمنو می شوند زیرا که اعتقاد دارند فرورفتگی سطح سمنو نشانه ی پنجه حضرت فاطمه(س) است.
سمنوی پخته شده بین افراد حاضر و همسایگان ،دوستان، تقسیم می شود و فردی که برایش سمنو برده شده است به رسم سپاس تکه نبات یا مقداری نقل در داخل بشقاب می گذارد.
مشاوره برنامه ریزی خانه فرهنگ جاودان در مورد آیین پخت سمنو در شیراز به خبرنگار مهر گفت: با توجه به اینکه پخت سمنو بخشی از آداب و رسوم مردم فارس طی قرن های گذشته تاکنون بوده درمورد قدمت آن نمی توان صحبتی کرد.
علی طباطبایی تصریح کرد: پخت سمنو در تمامی شهرستان های استان فارس و حتی برخی استان های شمالی و شمال غربی کشور رایج است به گونه ای که مواد اولیه سمنو در همه جا یکسان است و فقط براساس سلیقه از گردو به صورت کامل و یا خرد شده استفاده می کنند.
وی تاکید کرد: سمنو پزان به واقع باعث ایجاد وفاق و همدلی ، انسجام گروهی خانواده ها، حفظ میراث فرهنگی و از همه مهمتر پاسداشت یک آیین و احیا یک فن آوری در حوزه خوراک می شود.
مشاوره برنامه ریزی خانه فرهنگ جاودان ادامه داد: باور مذهبی و اعتقادی که به همراه پخت سمنواست باعث شده تا اززمان ورود اسلام به ایران سمنو پزان با اعتقادات مذهبی مردم گره بخورد.
طباطبایی ریشه داشتن درمذهب را یکی از دلایل اصلی باقی ماندن مراسم سمنو پزان از گذشته تاکنون دانست و بیان کرد: موضوعی که امروزه باعث زنده نگه داشتن آیین ها می شود به واقع اعتقادمذهبی مردم به آن مراسم است.
وی افزود: متاسفانه امروزه با تغییرفضا و توع زندگی مردم سمنو بیشتر به عنوان کالایی که در بازار عرضه شود پخته می شود در صورتی که درگذشته مراسم سمنو پزان یکی از راه های افزایش اعتقادات مذهبی مردم و مراسمی برای دور هم جمع شدن خانواده ها بوده است.
مشاوره برنامه ریزی خانه فرهنگ جاودان عنوان کرد: برای باقی ماندن آیین های مانند سمنو پزان لازم است تا ارگان های مانند میراث فرهنگی با روش های مختلف مانند تولید مستندو برگزاری جشنواره زمینه لازم برای ترویج بیشتر این آیین ها در میان مردم را فراهم کنند.
نظر شما