خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ و هنر: پس از مسایل و حاشیه‌هایی که برای خانه سینما در سال 90 به وجود آمد و در نهایت با پیگیری‌های مسئولان ارشاد و بابک خانیان مشاور اجرایی معاونت سینمایی در تاریخ 24 دی ماه سال 90 دستور انحلال خانه سینما توسط یک اداره کل زیر مجموعه معاونت سینمایی اعلام شد، سال 91 به مرور برگ اتفاقات برگشت و همان نهادی که برای انحلال خانه سینما تلاش بسیاری کرده بود در سال 91 به گونه دیگری عمل کرد و در سه ماه اول سال کم کم زمزمه‌هایی شنیده شد که باید خانه سینما دوباره باز شود.
ماجرای خانه سینما فراز و فرودهایی زیادی داشت که این حاشیه‌ها تا آخرین ماه سال 91 نیز ادامه داشت. با هم مروری بر مهم‌ترین اتفاقات پرونده خانه سینما در سال گذشته داریم.
پس از انتشار خبر حکم انحلال خانه سینما، اعضای هیات مدیره خانه سینما به همراه جلال خندان وکیل خانه سینما، اعتراض خود را به مراجع قضایی رساندند و منتظر پاسخ قطعی مراجع قانونی شدند.
دوم خرداد سال گذشته سرانجام رئیس دیوان عدالت اداری از صدور رای در پرونده شکایت خانه سینما از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نقض حکم انحلال خانه سینما خبر داد. محمدجعفر منتظری رئیس دیوان عدالت اداری در گفتگو با یکی از خبرگزاری‌ها در این‌باره عنوان کرد: در این پرونده یک مساله در تصمیم وزارت ارشاد از لحاظ رعایت موازین قانونی توسط شعبه رسیدگی‌کننده به پرونده مورد اشکال قرار گرفته است.
وی افزود: شعبه رسیدگی‌کننده تصمیم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را نقض کرد تا مجددا وزارت فرهنگ و ارشاد در موضوع انحلال خانه سینما تصمیم‌گیری کند. این رای به وزارت ارشاد و خانه سینما ابلاغ خواهد شد.
پس از مدتی معاونت سینمایی در واکنش به این موضوع در خبری تعطیلی فعالیت‌های خانه سینما را اعلام کرد. صنوف سینمایی نیز پس از مدتی برای انجام امور اداری، فعالیت‌های خود را در ساختمان شماره 2 خانه سینما آغاز کردند به طوریکه هم اکنون نیز اعضای صنوف برای انجام برخی امور می‌توانند به این ساختمان مراجعه کنند. البته تصمیم به تعلیق فعالیت‌های خانه سینما از سویی توسط خود هیات مدیره اعلام شد تا از حاشیه‌های موجود جلوگیری کنند.
پس از اعلام این حکم قضایی گمان می‌شد که خانه سینما دوباره فعالیت خود را از سر بگیرد حتی اعضای خانه سینما به این گمان که ممکن است بعد از این حکم بتوانند کار خود را آغاز کنند، همزمان با آزادسازی خرمشهر به همراه سینماگران از آسایشگاه جانبازان دیدن کردند و این حرکت به نوعی آغاز ادامه فعالیت های آنها بود.
آغاز ورود احمدی‌نژاد و مشایی به ماجرا
در این میان در تمام اظهارنظرهای مسئولان دولتی، مسایلی درباره تغییر اساسنامه خانه سینما و یا بازنویسی آن شنیده می‌شد. پس از آن از طرف دیگر شنیده ها حاکی از این موضوع بود که شخص رئیس جمهور در نظر دارد که قدمی در جهت بازگشایی خانه سینما بردارد. از این رو یک جلسه که قرار بود در سکوت خبری با حضور وی و اعضای هیات مدیره خانه سینما برگزار شود، در تاریخ 21 شهریور ماه برپا شد که در این جلسه رحیم مشایی رئیس دفتر وقت رئیس جمهور هم حضور داشت.
پس از خبری شدن این جلسه، فرهاد توحیدی رئیس هیات مدیره خانه سینما در نشست مطبوعاتی در این‌باره توضیح داد: پیش از این که ما درخواستی در این ارتباط داشته باشیم از طرف دفتر رئیس جمهوری درباره این دیدار ابراز تمایل شد. پس از آنکه ما این تماس را به صورت تلفنی دریافت کردیم نامه‌ای در همین ارتباط نوشتیم و پس از آن دیدار انجام شد.
وی با اشاره به تفاهم‌های مطرح‌شده در این جلسه عنوان کرد: حس ما این است که آقای احمدی‌نژاد در ارتباط با رفع مشکل خانه سینما بسیار جدی هستند و به این تفاهم‌ها عمل خواهند کرد.
بعد از این جلسه قرار شد که با حضور نمایندگانی از سمت خانه سینما و ارشاد کار اصلاح اساسنامه انجام شود. اما طبق تفاهم‌ها در آن جلسه باید خانه سینما شش نماینده، ارشاد یک نماینده و دفتر ریاست جمهوری نیز یک نماینده برای اصلاح اساسنامه معرفی می‌کردند. خانه سینما یک روز پس از برگزاری این جلسه نمایندگان خود را به دفتر ریاست جهوری معرفی می کند. اما پس از گذشت چند ماه طی تماسی از سوی دفتر ریاست‌جمهوری با یکی از اعضای هیات مدیره خانه سینما اعلام می‌شود که باید خانه سینما تنها سه نماینده معرفی کند و بر این اساس سه نماینده دیگر از سازمان سینمایی و یک نماینده از ریاست جمهوری مسئول اصلاح اساسنامه می‌شوند.
تشکیل کمیته 7 نفره حل مشکل خانه سینما و نوشتن اساسنامه جدید
روز چهارم دی ماه 91 سازمان سینمایی سه نماینده خود را که متشکل از ابوالقاسم طالبی، جمال شورجه و عباس بابویهی است، معرفی کرد. نکته قابل توجه اعلام نام جعفری جوزانی به عنوان نماینده ریاست‌جمهوری از سوی سازمان سینمایی بود، در صورتی که این نماینده باید از دفتر ریاست جمهوری اعلام می‌شد. مسعود جعفری جوزانی در 8 سال اخیر در هیات انتخاب و داوری جشنواره فجر حضور داشته و از اعضای شورای عالی سینمای به شمار می رود.
درست یک ماه پس از معرفی نمایندگان ارشاد و پیگیری‌های خبرنگاران از رئیس سازمان سینمایی، اولین جلسه مشترک اصلاح اساسنامه خانه سینما در تاریخ 4 بهمن ماه برگزار شد. به گفته مسعود جعفری جوزانی نماینده ریاست جمهوی و سخنگو این کمیته، اولین جلسه خوب و مفید بوده است.
حضور مشایی در نخستین جلسه اصلاح اساسنامه خانه سینما
به غیر از شمقدری، فرهاد توحیدی، جمال خندان و ابراهیم مختاری به عنوان نمایندگان خانه سینما، ابوالقاسم طالبی و عباس بابویهی به عنوان نمایندگان سازمان سینمایی و مسعود جعفری جوزانی به عنوان نماینده ویژه رییس‌جمهور در این جلسه حضور داشتند. همچنین جمال شورجه، یکی دیگر از نمایندگان سازمان سینمایی، چون برای انتخاب لوکیشن فیلم آینده‌اش در سفر بود، نظراتش را به صورت کتبی به جلسه ارسال کرده بود. نکته جالب توجه در این میان، حضور اسفندیار رحیم‌مشایی در جلسه اول این کمیته بود که او به همراه جواد شمقدری پس از شنیدن کلیات و نظرات طرفین، جلسه را ترک کردند و حاضران جلسه را ادامه دادند. در همان جلسه زمان برگزاری جلسه بعدی هم تعیین شد.
در نهایت پس از برگزاری چندین جلسه توسط اعضای این کمیته، روز 8 اسفند ماه جعفری جوزانی در خبری از پایان اصلاح اساسنامه خانه سینما خبر داد. وی در این‌باره گفت: راس ساعت 4:30 دقیقه روز دوشنبه 7 اسفند ماه 91، متن کامل اساسنامه اصلاح شده خانه سینما مشتمل بر 57 ماده و 29 تبصره در 18 صفحه همراه با نامه‌ای که گزارش عملکرد هیات هفت نفره اصلاح اساسنامه خانه سینما را در برداشت به رئیس دفتر نهاد ریاست جمهوری تحویل شد. با این امید که هرچه سریع‌تر تاییدهای قانونی و رسمی انجام شود و پیش از نوروز 92 با بازگشایی "خانه سینما" کام اهالی سینما شیرین شود.
شنیده ها حاکی از آن بود که آخرین جلسه رسمی "کمیته اصلاح اساسنامه خانه سینما" دوشنبه 30 بهمن ماه برگزار شده و به نظر می‌رسد همه اعضای کمیته این اساسنامه را امضا کرده‌اند.
خانه سینمای جمهوری اسلامی ایران نه خانه سینما
پس از اعلام این خبر، همه منتظر حل و فصل مساله این نهاد صنفی سینمایی بودند اما درست از همان زمان اظهارنظرهای متفاوتی از رئیس سازمان سینمایی شنیده شد. وی اظهاراتی درباره نام خانه سینما که باید پسوند جمهوری اسلامی ایران به آن اضافه شود، داشت که این حرف‌ها حاشیه هایی برای جلسه نهایی اصلاح اساسنامه خانه سینما به وجود آورد.
درست چند روز بعد، جواد شمقدری رئیس سازمان سینمایی با گلایه از اظهار نظرهای اعضای شورای اصلاح اساسنامه خانه سینما خواستار آن شد "که دیگر کسی در کم و کیف این موضوع (اساسنامه خانه سینما) صحبتی نکند که در این صورت قطعاً کار به نتیجه مطلوب نخواهد رسید."
وی هم چنینی یادآور شد: در حال حاضر اساسنامه جامعه صنفی سینمایی هم در مسیر ثبت و تصویب قرار دارد که در آن اساسنامه نامی از خانه سینما نیامده، اما در اساسنامه‌ای که توسط هیئت هفت نفره رئیس جمهوری تدوین شده پیشنهادی مطرح است که نام این تشکل "خانه سینمای جمهوری اسلامی ایران" باشد از دیگر سوی نیز آنطور که مهدی عظیمی میرآبادی از مدیران جدیدالورود سازمان سینمایی گفته است اصنافی که ثبت قانونی شده‌اند زیر چتر جامعه اصناف سینمایی قرار خواهند گرفت.
نامه خانه سینمایی‌ها به رئیس‌جمهور
پس از این اظهار نظرها، هیات مدیره خانه سینما در نامه‌ای به رئیس جمهوری تاکید کردند مادام که مدیران و مسئولان سینمایی فعلی بر مسند نشسته باشند امیدی به عافیت در کار اصناف سینمایی نیست. در بخشی از این نامه آمده بود: از ظواهر چنین برمی‌آید که در راستای حل مشکل خانه‌سینما سیاست دوگانه‌ای در حال اعمال است. سیاستی از سوی دفتر جنابعالی برای حل مسئله و سیاستی دیگر از سوی مدیریت سازمان سینمایی برای لاینحل ماندن همین مساله.
همچنین هیات مدیره خانه‌سینما در پایان جلسه شورای اصلاح اساسنامه با حضور نمایندگان خانه‌سینما، متنی را منتشر كرده و نسبت به اظهارات شمقدری واکنش به خرج داد. در این متن آمده است: در پی اعلام نظرهای متفاوت نسبت به برخی از بندهای اصلاحی اساسنامه خانه‌سینما و اظهارنظر ریاست محترم سازمان سینمایی در برنامه بیست و سی شبکه دوم سیمای جمهوری اسلامی ایران لازم می‌دانیم نکاتی را به استحضار برسانیم:
"1 – تمامی جلسات نمایندگان سه طرف ذینفع در موضوع اساسنامه خانه‌سینما تنها به قصد اصلاح بندهایی از اساسنامه خانه‌سینما برگزار شد و منظور دیگری از جمله تاسیس مؤسسه‌ای جدید در میان نبود. از این رو ماده‌ای که به تاسیس خانه‌سینما توسط مؤسسین اشاره دارد، حفظ شد و به امضا هر سه طرف رسید. 2 – در اصلاح اساسنامه بر سر همه مفاد و تبصره‌های آن اجماع حاصل شد جز چند مورد اختلاف زیر:
1-2 در ماده مربوط به ناظر مالی خانه‌سینما میان ما و نمایندگان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر سر امضای چک‌ها و اسناد تعهدآور خانه‌سینما در هزینه‌کرد کمک‌های وزارت ارشاد به خانه اختلاف نظر وجود داشت. ما امر نظارت و رد یا قبول اسناد را پذیرفتیم. اما الزام امضا و اسناد تعهدآور توسط ناظر مالی را نپذیرفتیم. این ابراز مخالفت زیر امضای نمایندگان خانه ثبت شد. چنین خواسته‌ای با "ضوابط و مقررات تاسیس مراکز، مؤسسات، کانون‌ها، و انجمن‌های فرهنگی و نظارت بر فعالیت آنها مصوب 8/8/1376 شورایعالی انقلاب فرهنگی" که حدود اختیارات و مسئولیت‌های وزارت ارشاد را تعیین کرده است، در تعارض است.
2-2 نمایندگان وزارت ارشاد بر گنجاندن ماده‌ای مبنی بر الزام نصب پرچم در اماکن مربوط به خانه‌سینما و محل برگزاری مراسم سینمایی اصرار داشتند که به اعتقاد ما چنین اموری مربوط به نحوه تشریفات برگزاری جلسات هیئت مدیره خانه‌سینما و مراسم است که در صورت لزوم می‌باید در آیین‌نامه‌های پیوست اساسنامه ذکر شود و شان اساسنامه‌ای ندارد. لذا با نوشتن چنین ماده‌ای مخالفت کردیم.
3-2 اضافه کردن پسوند جدیدی به نام خانه‌سینما و تبدیل نام خانه‌سینما به خانه‌سینمای جمهوری اسلامی را با غیردولتی بودن خانه سینما در تعارض می‌دانستیم و این پسوند را ویژه نهادها و مؤسسات دولتی می‌دانیم. کما اینکه هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، یا راه آهن جمهوری اسلامی ایران و نهادهای دولتی دیگر از راه همین پسوند است که وابستگی دولتی‌شان برای ارباب رجوع آشکار می‌شود و به عکس خانه هنرمندان ایران یا خانه موسیقی ایران، خانه تئاتر ایران و یا خانه‌سینمای ایران به خاطر منع از کاربرد چنین پسوندی ماهیت دولتی ندارند.
4-2 نکته دیگر ثبت اساسنامه اصناف عضو خانه‌سینما است که چون طول انجام آن روشن نبود با تبصره‌ای مرحله تحویل اساسنامه‌های آنها را به مرجع ذیربط پیش‌بینی کرده‌ایم.
بدیهی است خانه‌سینما پس از ثبت اساسنامه انجمن‌های عضو، با توجه به ضوابط پیش‌بینی شده می‌تواند انجمن‌های صنفی جدید را که مشابه اصناف عضو پیشین نباشند پس از طی تشریفات پیش‌بینی شده در اساسنامه به عضویت بپذیرد.
امر بدیهی را مکرر می‌کنیم که از آغاز اختلاف مدیریت کنونی وزارت ارشاد با خانه‌سینما تا روزهای پایانی مرحله اصلاح اساسنامه، همه مذاکرات حکایت از وجود خانه‌سینما با ایرادهایی حاشیه‌ای بر آن بوده است.
از این رو مصاحبه اخیر معاونت سینمایی وزارت ارشاد در برنامه بیست و سی شبکه دوم سینما را مبنی بر تأسیس خانه‌سینما، خارج از تمامی توافقاتی می‌دانیم که تا این تاریخ از سوی همان وزارتخانه و شخص ایشان پذیرفته و نمایندگان وزارت ارشاد جهت اجرای آن در جلسات اصلاح اساسنامه خانه‌سینما شرکت کرده‌اند. این حسن ختامی بر این ماجرا در سال 91 بود. البته هیات مدیره خانه سینما امیدوارند بازگشایی خانه سینما در ابتدای سال 92 انجام شود. از این رو با توجه به چند روز باقی مانده تا پایان سال 91، گویا باید باور کنیم که این حرکت به سال آینده موکول شده است. با این وجود در حال حاضر یک سال از تعطیلی خانه سینما می گذرد."
همانطور که در این نامه پیش‌بینی شده بود، مشکلی که به نظر می‌رسید قرارست در سال 91 حل شود همچنان حل نشده روی میز وزیر ارشاد و حتی رئیس‌جمهوری باقی ماند تا مشخص شود در سال 92 چه اتفاقی برای این نهاد صنفی سینمایی رخ خواهد داد. مناقشاتی چون نام این نهاد و اضافه شدن پسوند جمهوری اسلامی ایران و یا مسایلی چون لزوم گنجاندن بندهایی به اساسنامه که در آن تاکید شود که باید پرچم ایران در همه مراسم و جلسات خانه سینما استفاده شود بیشتر به مناقشاتی تصنعی شباهت دارند؛ چراکه قطعا اینگونه مباحث به راحتی و خارج از هرگونه اختلافی قابل حل است. ادامه یافتن حاشیه‌های خانه سینما در این سطح این گمانه‌ها را تقویت کرد که گویا باید مساله خانه سینما در سال 92 و در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری حل شود.
از آنجا که خانه سینما توسط وزارتخانه تحت مدیریت دولت تعطیل شد و حال این خانه قرارست با پادرمیانی رئیس‌جمهوری و دفتر وی بازگشایی شود، شائبه سیاسی شدن موضوع را تقویت می‌کند.
----------------
گزارش از بیتا موسوی
نظر شما