نقش مهارت تصمیم گیری در زندگی

یکی از انتظاراتی که از هر انسان سالمی مردم دارند قدرت تصمیم گیری اوست. زیرا انسان در هر مکان و زمانی که زندگی کند و در  هر سطح از زندگی از بعد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی قرار داشته باشد بایستی بتواند تصمیم بگیرد. کسی که بتواند تصمیم بگیرد می تواند هدف انتخاب کند می تواند مسیر و جهت حرکت زندگی خود را تعیین کند یا حتی تغییر بدهد، به همین دلیل می تواند بدی ها و خوبی های زندگی خود را شناسایی کند. کسی که به این مهارت یعنی شناخت خیر و شر خود نایل آید معمولاً سعی می کند از بدی ها دوری جسته و از خوبی ها و خیرهای زندگی استفاده مناسب ببرد. به همین جهت  دچار تعارض، تردید و استرس و فشارهای عصبی نمی شود و در نتیجه راحت تر، موفق تر و شادتر زندگی می کند با این توصیف کوتاه می توان گفت بین مهارت های تصمیم گیری و شاد زیستن رابطه معناداری وجود دارد.

تصمیم گیری چیست؟

تصمیم گیری به زبان ساده عبارت است از فرآیند یافتن و انتخاب یک راه حل برای حل یک مشکل معین.

انواع تصمیم گیری

1- مکاشفه ای 2- تحلیلی

الف- مکاشفه ای: این نوع تصمیم گیری به دنیای ذهنی، باطنی و درونی فرد بستگی داشته و از آن طریق صورت می گیرد.

ب- تحلیلی: با هوشیاری و آگاهی کامل توام است و به آگاهی داشتن و تجربه آگاهانه و برخورداری از مهارت تجزیه و تحلیل بستگی دارد:

ویژگی های هر کدام از تصمیم گیری های فوق به شرح زیر است:

در تصمیم گیری تحلیلی:

1- فرد به تجربه دیگران متکی است 2- هزینه تصمیم گیری زیاد است 3- زمان زیادی برای گردآوری اطلاعات لازم است. 4- ریسک کم و عواقب معمولاً خوشایند است.

در تصمیم گیری مکاشفه ای:

1- فرد به تجربه خود اتکا دارد. 2- هزینه تصمیم گیری بسیار کم است 3- زمان کمی برای تصمیم گیری لازم است. 4- ریسک زیاد و عواقب نامطلوب است.

تصمیم گیری عقلانی

تصمیم گیری عقلانی بر این پیش فرض استوار است که رویدادهای جهان از نظم و ترتیب خاص برخوردار بوده ، روابط علت و معلولی بر آنها حاکم است. درک و فهم این روابط ما را از قدرت کنترل و پیش نگری در رویارویی با مشکلات برخوردار ساخته و به رفتار و کردار ما نظم و ترتیب بیشتری می بخشد. با وجود این تصمیم گیری عقلانی هر اندازه هم که ماهرانه و هوشمندانه باشد دارای محدودیت هایی است. مهمترین محدودیت ها  از 1- ناتوانی در جمع آوری اطلاعات کافی و 2- ناتوانی ذهن انسان در استفاده از اطلاعات موجود ناشی می شود.

در هر موقعیت تصمیم گیری اولاً اطلاعات موجد تقریباً همیشه ناقص است، زیرا که عوامل زمان و هزینه مانع از جمع آوری اطلاعات می شود و ثانیاً اطلاعات مربوط به  آینده در دست نیست. به علاوه تصمیم گیری مستلزم مطالعه متعدد و پیچیده ای است که فرد کاملاً از عهده آن برنمی آید. بالاخره افراد مختلف ارزش های متفاوتی به حقایق و  اطلاعات قایل می شوند و این ویژگی بر پیچیدگی امر تصمیم گیری می افزاید. اگر انسان ها تصمیم عقلانی بگیرند بساط شادی در زندگی برای خود فراهم خواهند ساخت

مراحل تصمیم گیری

1- مواجه شدن با چالش، تعریف مساله و ارزشیابی مساله

2- بررسی انتخاب های ممکن بر اساس جمع آوری اطلاعات و دستیابی به راه حل های فرضی

3-پیش بینی عواقب و پیامدهای (مثبت و منفی) ارزشیابی راه حل ها و انتخاب بهترین راه حل

و در نتیجه اتخاذ تصمیم گیری و اقدام به یکی از بهترین انتخاب ها

تصمیم خوب: یعنی آینده را دیدن و پی بردن به آنچه پیش خواهد آمد.

افراد باید در تصمیم گیری قادر باشند عواقب احتمالی را با درجه مشخصی از صحبت پیش بینی کنند.

پیش بینی کردن یعنی گفتن و در نظر آوردن آنچه که قرار است بعداً اتفاق بیافتد. کسانی در تصمیم گیری موفق هستند که قادر به پیش بینی پیامدها  و عواقب تصمیمات خود باشند تصمیمات در رفتارهای ما اثر دارند.

در واقع نتیجه ای که ما از تصمیم گیری و اقدامات مان می گیریم به انتخاب مان جهت و هدف می دهد. تصمیم گیری هایی که ما در هر سطح از زندگی به عمل می آوریم باید موجبات شادی ما و دیگران را فراهم کند.