خبرگزاری مهر ـ گروه فرهنگ و ادب: زهیر توکلی پژوهشگر و کارشناس مسائل فرهنگی با تأکید بر اینکه نمیخواهد خبرنگار مهر را متهم به به خطا در پوشش این نشست کند، متن زیر را برای روشن شدن افکار عمومی و اطلاع دقیق مخاطبان از نظرات خود به این خبرگزاری ارسال کرد.
در تاريخ بیست و دوم فروردین، خبري توسط بخش فرهنگ و ادب خبرگزاري مهر مخابره شد كه موضوع آن، گزارش نشستي درباره ادبيات انقلاب اسلامي برگزار شده در حوزه هنري بود و اين حقير، يكي از حاضران آن نشست. در آن خبر، عبارتي از بنده نقل شده است از اين قرار: «با ورود مشروطه به ایران و تحت تاثیر تجدد غربی نوعی حیرت و رعب در میان ایرانیان به وجود آمد که در نهایت منجر به این شد که به مذهب، مقدسات و گاه قوم خود در آثار فرهنگی بیاعتنایی شود و حاصلش هم ادبیاتی شد که نویسندگانش یا ماسون بودند یا تودهای یا مارکسیست.» جمله اخير اين عبارت: «حاصلش هم ادبیاتی شد که نویسندگانش یا ماسون بودند یا تودهای یا مارکسیست» نادرست است.
عموميت دادن چنين نسبتي به خالقان ادبيات معاصر ما از مشروطه تا پيش از انقلاب، نه با انصاف علمي سازگار است نه با مسلماني جور درميآيد. بنده اين جمله را به ياد نميآورم كه چنين گفته باشم.
متاسفانه اكنون فايل صوتي آن جلسه را در اختيار ندارم تا خداي نكرده بر اساس آن خبرنگار محترم خبرگزاری مهر را به خطا متهم كنم، ولي تا جايي كه حافظهام ياري ميكند، آن عبارت، قريب به اين مضمون بوده: «از اواخر عهد مرحوم ناصرالدين شاه، ايرانياني كه براي تحصيل يا مسافرت به فرنگ ميرفتند، از مشاهده پيشرفت غرب و عقبماندگي ما دچار حيرت و مرعوبيت ميشدند و بازتاب اين حيرت و رعب، نوعي وازدگي نسبت به سنت و در موارد افراطي، بيزاري از سنت و برائت جستن از آن و حتي توهين به مقدسات بوده است. مثال مشهورش هم جمله مرحوم علامه سيدحسن تقيزاده است؛ به اين مضمون كه ما بايد از نوك پا تا فرق سر غربي بشويم كه بعدها خود او هم اين نظر را پس گرفت. وقتي كه خارج از حيطه ادبيات و متن ادبي هم به زندگي واقعي و عيني خالقان ادبيات روشنفكري مراجعه ميكنيم، ميبينيم كه بسياري از آنان يا ماسون بودهاند يا تودهاي يا ماركسيست»
نظر شما