کار ما در سینما شور نیست شعور است/ از طلاب فقط ممیز فیلم نسازیم

به گزارش خبرنگار مهر، نشست پژوهشی سینمای انقلاب اسلامی بعد از ظهر شنبه  24 فروردین ماه با حضور شهریار بحرانی کارگردان، منوچهر محمدی تهیه کننده و رضا میرکریمی کارگردان در حوزه هنری برگزار شد.

رضا میرکریمی در این نشست گفت: ما در تعریف سینمای انقلاب اسلامی دچار دیدگاه‌های متفاوتی هستیم که اگر بخواهیم در این رابطه ریشه ای حرف بزنیم در مصداق ها نمی توانیم چیزی را ثابت کنیم بنابراین تلاش می کنم صحبت‌های خودم را در ادامه صحبت‌های آقای بحرانی ادامه دهم  که همان هنر متعهد است. البته در مورد تک تک واژه‌های به کار گرفته شده در فرمایشات حضرت امام خمینی (ره) می توان ساعت ها حرف زد و به ارزش آن پی برد.

وی در ادامه صحبتهای خود با تشریح مباحث مربوط به دیدگاه‌های متفاوتی که در تعریف هنر انقلاب و هنر انقلاب اسلامی مطرح است به بیان نظرات خود پیرامون نقش دین و تعالی فردی انسان‌ها و جامعه پرداخت و به ضرورت دوری از نگاه شعارزده و مشرکانه به هنر و نوع برخورد آن با مخاطب تاکید کرد.

این کارگردان سینما در بخش دیگری از صحبت‌های خود به سالروز شهادت سید مرتضی آوینی و نقطه نظرات تعدادی از کارشناسان درباره وی اشاره کرد و گفت: متاسفانه در چند روز اخیر که شاهد برگزاری مراسم هایی برای سید مرتضی آوینی بودم خواندم که تعدادی از کسانی که در این مراسم حضور داشتند تصویر غلطی از آوینی ارائه می دهند که در اینجا باید بگویم آوینی هیچ گاه نظریه‌پرداز نبوده است. او تلاش کرد سوال ایجاد کند و با این سوال ها بود که درها و راه‌های جدید را برای خود باز کرد و به دنبال تعالی خود رفت.

میرکریمی ادامه داد: چرا آن موقع که روایت فتح می دیدیم نسبت به زمان معاصر خود با آن درگیر می شدیم؛ چون آوینی در روایت فتح شعار نمی‌داد و همواره به دنبال کشف حقیقت بود. او جنگ را بهانه‌ای برای رسیدن به انسانیت قرار داد. آوینی همواره دنبال جهان پرمعنای دیگری بود.

مخاطب ایرانی از سینمای انقلاب اسلامی تصویری جز ساواک و تظاهرات مردمی ندارد

شهریار بحرانی در بخش دوم این نشست  با اشاره به نسبت سینمای انقلاب و سینمای دفاع مقدس خاطر نشان کرد: اینکه هنرمند برای خلق اثر خود باید هنرمندی تاثیرگذار و متعهد باشد امری بدیهی است اما آیا این مقوله در سینمای جنگ ما اتفاق افتاده است؟ آیا چنین موضوعاتی که دربرگیرنده روح تعهد در کالبد انسان است در هنر و سینمای انقلاب ما جای گرفته است؟

وی گفت: به اعتقاد من اگر قرار باشد سینمای انقلاب تاثیرگذار باشد باید طوری عمل کند که مخاطب را بعد از دیدن فیلم به مقاومت و جنگ تحریک کند. به نظر من سینمایی که نتواند روح مخاطب را برای مقاومت تهییج کند سینمای انقلابی نیست. متاسفانه ما وقتی در سینمای انقلاب دست به تولید اثری می زنیم فقط به توصیف آن می پردازیم و به نشان دادن رویه و پوسته ظاهری آن که همان تظاهرات و شقاوت ساواک است می پردازیم درحالیکه اینها فقط بخشی از ماجرای روایت انقلاب است. ما باید با تولید آثاری فارغ از توصیف  به سمتی حرکت کنیم که بعد از نمایش فیلم ولوله ای در مخاطب ایجاد کنیم که او را برای ایجاد یک حکومت شیعی دیگر برانگیخته کنیم طوری که او حاضر شود جان خود را هم بدهد که این امر متاسفانه در فیلم های جنگی و انقلابی ما نمی افتد.

کارگردان فیلم "سلیمان نبی" گفت: دشمن در طول تاریخ سینما نشان داده که توانایی زیادی در تاثیرگذاری روی مخاطب به وسیله ابزاری چون سینما دارد. دشمن خوب نشان داده که به تاثیر بیشتر از توصیف فکر می کند. این در حالی است که ما فقط شعار می‌دهیم و نمی توانیم آنچنان که باید آثارمان را به روح مخاطب وارد کنیم. در واقع می توان گفت بین شعارهای ما و داده های متعالی ما فاصله زیادی وجود داد و به نظر می رسد ما لایه ها را از دست دادیم و نتوانستیم به درستی معارف را به زبان هنر تبدیل کنیم.

بحرانی تاکید کرد: هنر ما شاید به خاطر وقوع سریع انقلاب فرصتی برای تهذیب نداشته و هنرمندان ما فرصت نکردند خود را تزکیه کنند؛ چراکه شاید رسیدن به زبان تکنیک در سینما در حال حاضر خیلی سهل الوصول‌تر از گذشته است و اینکه نیازی به تهذیب نفس باشد آنچنان به کار نیاید. متاسفانه ما خیلی تلاش کردیم اثری بسازیم که با معیار شیطانی گیشه همخوانی داشته باشد. معیاری که مطابق معیارهای روز دنیاست و باعث شده که در هنر بعد از انقلاب نیز شاهد بروز آفاتی باشیم.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: اگر سینمای موحدانه ای می خواهیم چه باید بکنیم؟ که باید در جواب گفت ما فضای آرامی می‌سازیم که در آن فضا فطرت انسانی به سمت خدا باشد. ما به طور حتم روش سینمای آمریکا را قبول نداریم . ما به دنبال روش جدیدی هستم که حرف خودمان را بزنیم که نهایت آن امید است . دشمن هر روز تلاش می کند ما را به سمت سیاهی هدایت کند او این آینده را از ما می بیند . این همان عیب بزرگی است که در ما وجود دارد و همان نگاه نکردن به آینده است . آینده ای که باید دید مدیران و حتی هنرمندان به آنچگونه نگاه می کنند. البته باید به این نکته نیز اذعان داشت تنها کسانی که در دنیا آینده روشنی دارند شیعیان هستند و حیف است که نور این هدف بزرگ که مفهوم انتظار و مهدویت است به درون هنر ما نتابد.

کارگردان حمله به اچ 3 خاطر نشان کرد: شعاری صحبت کردن در این سی سال همواره گریبان گیر هنر ما بوده است بنابراین درست است که تلاش کنیم با زبان هنری و انسانی باهم صحبت کنیم اما هدف را هم نباید فراموش کنیم.

پرهیز از تهییج بیهوده افکار عمومی

میرکریمی با اشاره نحوه جذب مخاطب به سینمای انقلاب اسلامی گفت: متاسفانه اصرار زیاد رسانه هایی چون تلویزیون و سینما در حوزه های این چنینی که مربوط به انقلاب اسلامی می شود عملا نشان داده نتیجه ای جز بی اعتنایی مخاطب به این مقولات ارزشمند نخواهد داشت چرا که افکار عمومی با تهییج بیهوده از سوی رسانه ها هیچ گاه حس خوبی در درون خود احساس نخواهد کرد.

وی ادامه داد : من خودم شاهد روزنامه ای بودم که دو بار در تیتر اول خود اشاره کرده بود آمریکا به زودی سقوط خواهد کرد. به طور طبیعی این حس مالکانه و توام با ایجاد نگرانی در دل مخاطب آسیب بسیار زیادی را به او خواهد زد و باعث می شود که فکر کنیم استفاده از وجوه رسانه ای سینما و ابزار دیگر کار ما نیست در حالیکه باید به این نکته همواره توجه کنیم که کار ما شور نیست، شعور است. البته اگر مدعی این هستیم که این الگو یک الگوی دو طرف بی ادعا بین تولید کننده اثر و مخاطب است.

کارگردان یه حبه قند خاطر نشان کرد : ما نباید خیلی به دنبال پاسخ مخاطب باشیم و تلاش کنیم که او را متعهد کنیم . متاسفانه ما بعضی وقت‌ها با واژه دین و انقلاب آنچنان برخورد کردیم که  تبدیل به یک بت شد و در تعریف درست آن ماندیم. در حالیکه مسیر ارزشمند انقلاب یک مسیر متعالی است که خودمان باید در آن قرار بگیریم .اینکه روی چیزهایی که خودمان مقدس کردیم توقف کنیم و اصرار کنیم بقیه هم همان را دوست داشته باشند، عملی کاملا غلط است که هنر انقلاب را به بیراهه می کشاند.

میرکریمی  با اشاره به آموزش های غلط فیلمسازی که در برخی از نهادهای آموزشی برای طلبه‌های جوان صورت می‌گیرد، افزود: متاسفانه بسیاری از طلبه های جوان در این نهادها آموزش فیلمسازی دارند که در آن از آموزش تکنیک خبری نیست. در این نهاد ها ما به آنها ظنی می دهیم که فقط محدود به امر بدیهی هجوم صهیونیزم به هالیوود است که همه از آن اطلا ع داریم  که همین روند باعث می‌شود این عزیزان فقط تبدیل به ممیزانی شوند که اشراف کاملی به حوزه سینما ندارند و همین باعث بروز مشکلات دیگر در عرصه معرفی سینمای انقلاب می شود.

وی تاکید کرد: بیاییم به اراده و اختیار تماشاگر احترام بگذاریم. ما هر روز مشغول تهییج مخاطب سینمای خود هستیم اما می دانیم و دیدیم که این شیوه نتیجه خوبی نگرفت. ما باید به مخاطب یاد بدهیم این تویی که انتخاب می‌کنی که اگر این دیدگاه را به صورت منطقی دریافت کرد قطعا اثر تولید شما ماندگارتر از تسخیرعقل از راه تهییج است. ما باید خود را مسوول کنیم که تماشاگر خود به کشف اثر مشغول باشد.