اختلالات روانی کودکان؛ چگونه با اختلال ناخن جویدن کودک خود برخورد کنیم

جويدن ناخن يك اختلال و واكنش رواني است كه در كودكان معمولا در سنين خردسالي 5-4 سالگي آغاز مي شود. علت ناخن جوبدن در اين سنين اغلب ناشي از هيجانات و اضطراب ها مي باشد. ناخن جويدن مي تواند روشي براي ابراز دلگيريها و دلخوري ها، دلواپسي ها و يا جلب توجه باشد.

گاهي كودكان ناخن جویدن را از والدين ياد مي گيرند و گاهي به علت اضطراب و استرس به این کار رو مي آورند. ناخن جويدن مي تواند باعث بروز مشكلاتي از قبيل كاهش اعتماد به نفس شود. به اين صورت كودكاني كه ناخن مي جوند اغلب نزد همسالان خود دستشان را مخفي مي كنند و اين موضوع باعث خجالت آنها مي شود.

در هر حال ناخن جويدن يك اختلال محسوب مي شود و از بين بردن آن در دوران كودكي آسانتر مي باشد، زيرا اين مسئله ممكن است تا بزرگسالي ادامه داشته باشد. بهترين شيوه پيدا كردن منبع استرس در كودك است و با رفع آن مسئله ناخن جويدن مي تواند به راحتي كنار گذاشته شود.

به هر حال ناخن جويدن عادتي زشت وناپسند نيست، بلكه تنها شيوه اي براي رهايي از تنش و استرس در كودكان است. به عنوان رفتاري كاملا غير عادي و ناخود آگاهانه از جمله عادات شايع در دوران كودكي است كه معمولا با بزرگتر شدن اين عادت برطرف مي شود.

از دلايل رايج جويدن ناخن در كودكان مي توان به كاستن از استرس، اضطراب و فشارهاي عصبي و تنش هاي روزانه اشاره كرد. براي كاستن از تنش هاي روزانه افراد بالغ روش هاي مختلفي از جمله پياده روي و حركات ورزشي آرام توصيه مي شود، اما كودكان براي آرام سازي هيجانات درونيشان روش هاي خاص خود را دارند كه جويدن ناخن از جمله اين روش هاست. اين عادت نه تنها باعث خرابي منظره ناخن مي شود بلكه خوردن ناخن به سهولت به پوست اطراف آن صدمه زده و باعث عفونت آن مي شود. از سويي ديگر جويدن ناخن انواع عفونت را از دهان به انگشت و از انگشت به دهان منتقل مي كند.

جويدن ناخن در خانواده هاي كم جمعيت به علت كم بودن همبازي يا توجه غير عادي به فرزندان و در خانواده هاي پر جمعيت به دليل محيط شلوغ خانه و كم توجهي به نيازهاي عاطفي كودكان شايع تر است.

بسياري از والدين زماني كه مي بينند فرزندشان در حال جويدن ناخن هايش است ناراحت وخشمگين مي شوند و نگران اين هستند كه اين رفتار در كودكشان به صورت عادي درآيد كه در آينده به سختي بتوانند آن را ترك كنند. براي درمان اين عادت والدين بايد از روش هاي حمايتي استفاده كنند. زيرا استفاده از روش هاي تند وخشونت آميز نه تنها موجب ترك اين عادت نخواهد شد، بلكه فشار عصبي بيشتري هم به كودك تحميل مي كند وسرزنش كردن وتنبيه كودكي كه به جويدن ناخن هايش دارد نه تنها روش مقابله مناسبي براي درمان نيست بلكه كودك را عصبي تر و لجوج تركرده وهمين امر موجب تشديد اين عمل در كودك مي شود.

توصيه هايي براي جلوگيري از ناخن جويدن

- كوتاه كردن ناخن ها؛ ناخن هاي كوتاه شده لزوم كمتري دارند كه جويده شوند. سعي كنيم كه هر چند روز يك بار ناخن های کودک را بگيريم و سوهان بزنيم كه حتي نتواند تكه هاي كوچك ناخن را به دندان بگيرد.

- منحرف كردن حواس در هنگام ناخن جويدن؛ سعي كنيم حواس كودك را هنگام اين عمل پرت كنيم. از او كارهايي بخواهيم كه مجبور شود از انگشتانش استفاده كند مثل درست كردن يك كاردستي يا كشيدن يك نقاشي.

- چسب زدن به روي انگشتان؛ ما مي توانيم چسب هاي زخم رنگي به روي دستانش بزنيم. به ياد داشته باشيم تهديد، تنبيه، پاشيدن فلفل و دارو به روي انگشتان نه تنها تاثيري ندارد بلكه مي تواند مشكل را تشديد كند. مخصوصا بچه هاي كوچكتر نمي توانند دليل اينكه انگشتانشان بدمزه است را بفهمند واين راه حل نمي تواند به آنها كمك كند. همين طور سعي كنيم هرگز بچه ها را نترسانيم به عنوان مثال كه اگر ناخنت را بخوري درخت ناخن در شكمت رشد مي كند يا اينكه ممكن است بدون اينكه بداند انگشتش را بخورد زيرا كودك ما ممكن است اين گفته هاي ما را به طور واقعي احساس كند.

به دنبال علت بگرديم

ما بهتر است منتظر پاسخ كودكمان كه چرا ناخن هايش را مي جود، نباشيم و او را به خاطر انجام اين عمل سرزنش نكنيم. سعي كنيم به دنبال علت باشيم و توجه كنيم كه كودكمان در چه موقعيت هايي اين عمل را انجام مي دهد. مثلا موقعي كه مي خواهد در مورد مسئله مهمي با ما صحبت كند و يا در هنگام تماشاي فيلم هاي وحشتناك. لازم است جستجو كنيم كه چه چيزي باعث شده آرامش و امنيت او به هم بخورد، تلاش كنيم آن را بيابيم و اين تلاش وكاوش ما براي پيدا كردن مشكل كودكمان و حل آن مي تواند بزرگترين گام براي از بين بردن اختلال ناخن جويدن ميشود.