حجت‌الاسلام محمد هادی یعقوب‌نژاد در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: با وجود آن که شاید در بخش فناوری، ما در کل کشور یک سری عقب ماندگی ها و کم کاری هایی داشته باشیم اما با این حال، پیشرفت حوزه علمیه و تلاش آن به مباحث فناورانه نسبت به دیگر صنف‌ها و قشرها بیشتر است و از این نظر حوزویان جلوتر بوده‌اند.
وی در عین حال افزود: البته ما در حوزه علمیه در بخش فقه فناوری ، دیر ورود پیدا کرده ایم چرا که باید زودتر از این ها وارد عمل می شدیم.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی همچنین با طرح این سئوال که قبل از ورود به این بحث باید بدانیم که اساسا فقه فناوری چیست، گفت: باید در این خصوص مشخص شود که آیا می خواهیم بگوییم که فقه مبتنی بر ابزارهای فناورانه تولید شده و در اختیار استادان و طلاب و دانش پژوهان قرار گیرد یا این که منظور آن است که ما در فناوری یک سری مباحث و موضوعات فقهی داریم که باید حکم آن ها را استخراج کرده و بیان کنیم.
وی اضافه کرد: به اعتقاد بنده هر دو مساله و موضوع در این باره می تواند مهم باشد و باید مورد بررسی قرار گیرد.
یعقوب نژاد همچنین با اشاره به اقتضائات روز جامعه و نیازهایی که در این باره به شدت احساس می‌شود، گفت: ما البته مباحث به روزی داریم که فقها و علمای دین باید برایشان چاره ای اندیشیده و مشکل آن‌ها را حل کنند.
وی اظهار کرد: به عنوان مثال در فقه فناوری بحث حقوق معنوی یا حق کپی رایت داریم که این ما در این خصوص در سطح داخلی و جهانی دچار مشکل و چالش هستیم.
رئیس مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی همچنین یادآور شد: متاسفانه در این عرصه خیلی کار نکرده‌ایم، از این رو می‌بینید که برخی‌ها از ماحصل تلاش علمی افراد بدون اجازه استفاده می کنند و ما باید معلوم کنیم که به جهت شرعی، فقهی و قانونی آیا این کار مجاز هست یا خیر.
ورود عالمانه حوزه
وی ادامه داد: نکته مهم دیگر این است که از نظر قانونی باید قانون گذار و دستگاه قضایی به این مسئله ورود پیدا کند اما در عرصه فقهی، وظیفه حوزه است که به این گونه مباحث، ورود عالمانه و کارشناسانه داشته باشد.
وی افزود: امروز در فضای مجازی از کتاب‌ها و نوشته های دیگران استفاده می شود و باید دانست که این ها چه اشکال شرعی در پی دارد.
یعقوب نژاد همچنین تاکید کرد: ما باید فقها و استادان را به سمتی سوق دهیم که این مشکلات را درک کرده و در این باره نظر دهند.
وی در ادامه با بیان این که ما در بحث فقه فناوری مسایلی داریم که غیر از بحث کپی رایت، بحث استناد را شامل می شود، اظهار کرد: به عنوان مثال ما وقتی در کار علمی و پژوهشی خود استنادی به یک منبع الکترونیکی می دهیم باید ببینیم که این کار تا چه حد درست است و نظر فقه و شرع ما در این باره چیست.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی همچنین با تاکید بر ضرورت تبلیغ و ترویج فرهنگ اسلامی از طریق فضای مجازی تصریح کرد: در بحث مجازی باید دانست که چقدر لازم است ما احتیاطی که در عرصه کتاب‌های چاپی می کنیم را در این حیطه نیز داشته باشیم.
شناخت فناوری لازمه ورود به فقه فناوری
وی اضافه کرد: از سوی دیگر به این حقیقت نیز باید توجه داشت که اساسا فضای مجازی یک فضایی است که در بستر آن دسترسی به اطلاعات آسان است؛ با عنایت به این مساله باید کاری کنیم که دیگران رغبت به استفاده از آن را داشته باشند تا ما به این وسیله، فرهنگ اسلامی را در عرصه جهانی تبیین و تبلیغ کنیم.
این استاد حوزه و دانشگاه در پایان سخنان خود گفت: نکته مهم دیگری که وجود دارد این است که کسانی که می‌خواهند به عرصه فقه فناوری ورود پیدا کنند باید اساسا فناوری را بشناسند تا بعد بتوانند به راحتی راجع به مباحث فقهی آن، نظر خویش را بیان کنند و از این طریق به پیشبرد مباحث نوین ارتباطی کمک کنند.
نظر شما