دکتر منوچهر صانعی دره بیدی در مورد اینکه چه نسبتی میان نهادینگی تفکر انتقادی و پیشرفت و توسعه یک جامعه وجود دارد به خبرنگار مهر گفت: نسبت کاملاً تام و تمامی وجود دارد. زیرا تمدن ساخت عقل بشر است. تمدن توسط نیروهای ذهنی انسان ساخته می شود و این نیروهای ذهنی باید دائماً بازسازی شوند.
وی افزود: یعنی شخصیت هر فردی محصول همین تجربه ها، تمرین ها و ممارست ها و کارهاست. اصولاً تمدن سازی نوعی فرایند سازی از آزمون و خطاست. یعنی در طول تاریخ انسان توسط عقلش مدام ساخته و مدام اشتباه کرده و اشتباهاتش را اصلاح کرده تا امروز رسیده با اینجا که هستیم.
استاد گروه فلسفه دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد: چنین است که نگرش و تفکر انتقادی در تمدن سازی مؤثر است. اصولاً بدون بازنگری و تجدید نظر و انتقاد، تمدنی ساخته نشده است.
صانعی در مورد اینکه در جامعه ما میزان نهادینگی تفکر انتقادی تا چه میزان است هم تصریح کرد: تفکر انتقادی در جامعه ما جایگاهی ندارد نه اینکه صفر باشد ولی بسیار کمرنگ است.
این محقق و پژوهشگر فلسفه تصریح کرد: اصولاً فرهنگ ما فرهنگ ناظر به گذشته است؛ یعنی ذهنمان به جای آنکه به فکر آینده باشد اینکه در آینده چه چیزهایی می توانیم بدست آوریم متوجه این است که در گذشته چه چیزی داشتیم یا از گذشته چه چیزی داریم و چگونه می توانیم حفظش کنیم. باید تازه فکر کنیم و بگوییم که گذشته متعلق به گذشته است انسان باید در شرایط روز زندگی کند و ذهنش متوجه آینده باشد.
این مدرس دانشگاه درمورد اینکه چه سازمان ها و نهادهایی در نهادینه کردن تفکر انتقادی در جامعه می توانند نقش مهمی داشته باشند هم گفت: این مسئله یک مسئله فرهنگی است و هر سازمان و نهادی که به نحوی با فرهنگ سروکاردارد در این جریان دخیل است. اولاً آموزش و پرورش به عنوان یک سازمان پایه ای آموزشی از همان اول باید تفکر انتقادی را در کتاب های درسی بگنجاند، در حالی که آموزش و پرورش از همه سازمان های دیگر بیشتر ما را متوجه گذشته می کند، گذشته نگری را بر دانش آموزان تحمیل می کند.
صانعی در پایان یادآورشد: در مرحله بعدی رسانه ها هستند، صداو سیما و مطبوعات و خبرگزاری ها این مسئولیت را برعهده دارند که تفکر انتقادی را در میان مردم نهادینه کنند. در مراحل بعد مراکز آموزشی و دانشگاه های ما آنجا که کار تعلیم و آموزش علوم انسانی را بر عهده دارند مثل جامعه شناسی، روانشناسی، زبان، ادبیات، هنر و حقوق باید زمینه تفکر انتقادی را در میان دانشجویان تقویت کنند.
نظر شما