دفاتر پیشخوان قضایی کاهش اطاله دادرسی یا سردرگمی شهروندان

به  گزارش خبرنگار مهر، دفاتر پیشخوان قضایی از17 تیرماه سال گذشته فعالیت خود را آغاز کردند. از همان ابتدا قرار بود این طرح به صورت پایلوت در تهران اجرا شود . رئیس قوه قضائیه در مراسم افتتاح نخستین دفتر پیشخوان قضایی گفت :فعالیت دفاتر پیشخوان قضایی چندین مرحله دارد که در فاز نخست تمامی دعاوی چک الکترونیکی شد .

با افزایش شمار دفاتر پیشخوان از اواسط مرداد 91 درب دادسرهای شمال تهران بر روی چک برگشتی بسته شد و شهروندان برای ثبت شکایت مجبور شد ند به دفاتر پیشخوان قضایی بروند. از سوی دیگر افزایش تعداد دفاتر به عدد 40 و رضایت شهروندان از ارائه شکایت های چک در این دفاتر، قوه قضائیه خدمات ارائه شده در دفاتر پیشخوان قضایی را وارد مرحله دوم کرد .

در این مرحله دادخواست های اعسار ازمهریه،  مطالبه وجه سفته، اعسار از پرداخت محکوم به، صدور اجرائیه درباره رای حل اختلاف کارگر و کارفرما، نصب  قیم ، گواهی عدم امکان سازش، دعاوی مطالبه وجه چک، مطالبه نفقه، اجرت المثل ایام زوجیت، الزام به تمکین و تعدیل و تقسیط مهریه به دفاتر پیشخوان قضایی سپرده شد .با اجرای این مرحله دیگر مجتمع  های  قضایی از دریافت دادخواست در حوزه های اشاره شده خودداری کرده و شهروندان برای  ثبت دادخواست باید به دفاتر پیشخوان مراجعه کنند .

در حالی  که یکی از اهداف راه اندازی دفاتر پیشخوان قضایی کاهش زمان دادرسی و رویه های رسیدگی به یک دادخواست است اما گروهی از کارشناسان حقوقی معتقدند، برای اجرای  این کار، قوه قضائیه باید در ابتدا آموزش های لازم را به شهروندان می داد و تعداد این مراکز را هم افزایش می داد. زیرا تا آگاهی شهروندان با این رویه باعث سردرگمی آنها، طولانی شدن روند دادرسی و افزایش هزینه می شود .

ابوالفضل ابوترابی، عضو هیات رئیسه کمیسیون قضایی حقوقی مجلس در این باره به مهرگفت : یکی از برنامه های قوه قضائیه که از دوره آیت الله شاهرودی آغاز شد مکانیزه کردن طرح دادخواست ها و رسیدگی به پرونده ها بود . این طرح در دوره آیت الله شاهرودی برنامه ریزی شد اما نبود زیرساخت مناسب، نیاز به آموزش قضات، مردم و کارمندان دادگستری باعث شد اجرای آن ابتر بماند . اما این طرح در دوره آیت اله لاریجانی سرانجام عملیاتی شد. باید ثبت اینترنتی دادخواست در جامعه به یک فرهنگ تبدیل شود که این موضوع باید گام به گام پیش برود. نخستین گام راه اندازی دفاتر پیشخوان قضایی بود .

وی ادامه داد: طرح دادخواست ، پرداخت هزینه دادرسی و ابطال تمبر، در این دفاتر انجام می شود و شهروندان می توانند هزینه ها را از طریق عابر بانک پرداخت کرده و زمان رسیدگی همان روز به آنها ابلاغ می شود . این نماینده مجلس خاطرنشان کرد، این اقدام خوبی از سوی قوه قضائیه است اما به دلیل اینکه کار جدیدی است و سرعت آن آرام بوده و مشکلاتی دارد . اما قطعاً با آغاز طرح پرونده های الکترونیکی بسیاری از مشکلات موجود حل شده و روند رسیدگی به پرونده ها سریعتر می شود .

از سوی دیگر رييس مرکز آمار و فناوري اطلاعات قوه قضاييه درباره دلایل راه اندازی این دفاتر می گوید:  ارايه و پيگيري شکواييه، پيگيري دادخواست و اظهار نامه و لايحه، محاسبه هزينه، دريافت خلاصه پرونده، راهنمايي براي تشخيص مرجع صالح قضايي، اطلاع رساني درباره کارشناسان و وکلا و صلاحيت آنان و پيگيري انتشار آگهي از خدماتي است که در اين دفاتر به مردم ارائه خواهد شد.

حجت الاسلام شهریاری با بيان اين که هم اکنون 50 تا 60 درصد مراجعات مردم به دادگاه ها و دادسراها را پيگيري شکوائيه و مواردي از اين دست تشکيل مي دهد، ابراز اميدواري کرد: با راه اندازي دفاتر پيشخوان قضايي، از ازدحام مراجعان در راهروهاي داسراها و دادگاه هاي سراسر کشور کاسته شود.

با این وجود به نظر می رسد ، راه اندازی دفاتر پیشخوان قضایی از اقدامات خوب قوه قضائیه در سال 91 بوده است اما اطلاع رسانی ضعیف در خصوص خدمات ارائه شده در این دفاتر شهروندان را با سردرگمی رو به رو کرده است. به طوریکه اغلب افرادی که به این دفاتر مراجعه می کنند مدعی می شوند در مجتمع های قضایی متوجه شده اند که برای ثبت دادخواست باید به این دفاتر می آمدند.