به گزارش خبرگزاری مهر، حجت الاسلام احمد مبلغي در سومين نشست فقه رسانه که در دانشكده صدا و سيماي قم برگزار شد، گفت: نظریه کلامی، خطاهای نهفته در زیرساخت‌ها و چارچوب‌های فکری مطالعات فقهی را کنار می زند و فقه را هوشمند و دقیق می سازد.
وي اظهار داشت: آنچه نظریه پردازی کلامی را در خصوص انسان رسانه ای ضرورت بیشتری می بخشد، این است که رسانه به دلیل داشتن ابعاد و لایه‌های کاملا مستحدث، نباید بر اساس "ذهینت ها و برداشت‌هاي ابتدايي از دين در خصوص مقوله ارتباطات انسانی" شکل گیرد؛ چرا که این ذهنیت‌ها و برداشت‌ها در فضاهاي غير مربوط به ابعاد پیچیده رسانه تحقق یافته است.
وی تاکید کرد: ذهنیت های اولیه، عمومی و غیر منقح و نگاه ساده انگار به رسانه، دو وضعیت جاهلانه ای هستند که اگر فقه رسانه بر اساس آن ها شکل بگیرد، به پرتگاه‌ها فرو می لغزد.
ارتباط رسانه با کلام
حجت الاسلام مبلغي با اشاره به اين كه آیا می‌توان نسبت به رسانه هم نظریه پردازی کلامی کرد؟ و آیا رسانه در موضوع کلام جای می‌گیرد؟ گفت: اگر اندیشه "بُعد بودن رسانه برای انسان" را بپذیریم؛ انسان رسانه ای، بخشی از انسان شناسی خواهد بود و در این صورت سخن گفتن از "نظریه کلامی رسانه"، امری معقول خواهد بود.
وی ادامه داد: با پذیرش دو مقدمه ثابت می شود که انسان دارای بعد رسانه ای است، اولا: این انسان است كه رسانه دارد و این جامعه انساني است که داراي رسانه می باشد. ثانیاٌ: رسانه از درون انسان سرچشمه مي‌گيرد؛ میل ها، مجموعه ای از صفت های فطری، توان ها و امکانات جسمی او پديده اجتماعي رسانه را در جامعه انسانی تشکیل می دهد.
این استاد حوزه اضافه کرد: به تعبیر دیگر از آن جا که انسان داراي مبادي منتهي به ايجاد رسانه است، پس بعد رسانه ای دارد.
وي افزود: در این صورت اگر نظریه‌ای راجع به رسانه در این حدود "جنبه‌های فطری آن و اقتضاءآت تکوینی و لوازم اجتماعی گریز ناپذیر آن" ارائه کردیم، نظریه کلامی می‌شود.
مراحل کنش و واکنش میان جامعه و رسانه
رئيس مركز تحقيقات اسلامي مجلس ادامه داد: برای ارائه نظریه کلامی انسان رسانه ای، دو بحث پیشینی را ناگزیر باید ارائه کرد که عبارت از مراحل کنش و واکنش بین رسانه و جامعه و عوامل بیرونی مؤثر بر روند چرخه کنش و واکنش میان رسانه و جامعه مي‌باشد.
وی ادامه داد: ارائه این دو بحث برای این است که نصوص دینی در خصوص "مراحل کنش و واکنش" چه می گویند آیا این مراحل قابل تغییر هستند یا نه؟ و نیز در باره عوامل تاثیر گذار بر روند کنش و واکنش چه می گویند؟
حجت الاسلام مبلغي افزود: "انتقال کالای رسانه به جامعه"، "فرآوري شدن سريع کالای انتقال یافته توسط جامعه"، "بازگشت وضعيت فرآوري شده از جامعه به رسانه" و " تراکمی شدن نتائج تکرار این چرخه " را مراحل چهارگانه كنش و واكنش بين جامعه و رسانه معرفی کرد.
وی در خصوص مرحله دوم گفت: به دليل اين كه رسانه در سطح بالا و گسترده‌ای دست به انتقال کالای خود مي‌زند و از طرف دیگر دريافت آن کالا از سوی مخاطبان نیز دریافتی حداكثري و همزمان است، پروسه‌ای ایجاد می‌شود که کالای رسانه به سرعت، ابعادی اجتماعی پیدا کند.
حجت الاسلام مبلغي ادامه داد: پيام وقتي در رسانه است گفته‌اي، نکته‌ای، سلیقه‌ای و اندیشه‌ای بيش نيست، كه انتقال پيدا مي‌كند؛ ولی وقتي به جامعه مي‌آيد، به دليل اينكه در فضاي جامعه و اجتماع و دست به دست دادن افراد جامعه در کارکرد دادن به آن، تحولاتي رخ مي‌دهد كه از ناحیه فرد نیست.
رئيس مركز تحقيقات اسلامي مجلس، بازگشت وضعيت فرآوري شده توسط مردم به رسانه را سومين مراحل كنش و واكنشي ميان جامعه و رسانه دانست و گفت: رسانه بخشي از جامعه است و آنچه در جامعه است به رسانه منتقل مي شود
حجت الاسلام مبلغي به مرحله چهارم اين وضعيت كنش و واكنشي ميان جامعه و رسانه اشاره كرد و گفت: مرحله چهارم، تكرار اين وضعيت كنش و واكنش است و با انبوه شدن ارتباط رسانه و مخاطب، تحول ايجاد خواهد شد.
وي بيان داشت: رسانه، كالايي را به جامعه عرضه و جامعه آن را با تصرف خود به يك معنا به رسانه بازگشت مي‌دهد، رسانه متاثر از آنچه از جامعه دريافت كرده به يك فعل و ارائه پيام ديگري دست مي‌زند كه اگر تكرار و انبوه شد، ما تحولي را در جامعه شاهد هستيم كه مصنوع، مولود و محصول يك كنش و واكنش طولاني زمان خورده‌اي بين رسانه و جامعه است.
نظر شما