حجت الاسلام والمسلمین دکتر علی نصیری، رئیس مؤسسه معارف وحی و خرد در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد قیام پانزده خرداد اینکه چگونه شکل گرفت و پیامدها و نتایج آن چه بود گفت: ریشه های انقلاب اسلامی ایران را باید از جریان نهضت تحریم تنباکو و نهضت مشروطیت و نهضت ملی شدن صتعت نفت جستجو کرد. ریشه ها مربوط می شود به جریان انحرافی که از مدیریت دوران قاجار پیش آمد که اوج این حرکت در نهضت انقلاب اسلامی ایران خودش را نشان داد.
وی افزود: در واقع نارضایتی عالمان دین و مردم دیندار و متدین از روند سکولاریزه شدن جامعه و حتی دین ستیزی ای که در دوران مشروطیت اتفاق افتاد و سپس آرام ارام در دوره پهلوی اول و دوم دنبال شد. این مسئله رو به تزاید و افزایش گذاشت و از گوشه و کنار نارضایتی ها را پیش آورد. تا اینکه رسید به جریان حضرت امام(ره) و توجهی که ایشان به این خطر کردند که خطر بسیار جدی است و اگر اینها مجاز باشند و میدان دار، اثر چندانی از اسلام در جامعه باقی نخواهد ماند و ما همان وضعیتی را پیدا خواهیم کرد که کشورهایی مثل ترکیه، تونس و مراکش داشتند؛ یعنی اسلامی به صورت شخصی و خصوصی و جامعه کاملاً آزاد و بی قید و بند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران تصریح کرد: این چنین شد که آن سخنرانی تکاندهنده و بسیار تأثیرگذار امام در مدرسه فیضیه شکل گرفت .حقیقتاً در آن اوضاع و احوال اختناق شدید و آن فضای بایکوت شده سیاسی اجتماعی و نظام بسته و سلطه پهلوی، وضعیت ساواک و مامورین و مراقبت ها اینکه یک طلبه با دست خالی بتواند آن طور مردم را جمع بکند و به آن صراحت دستگاه پهلوی را مورد خطابت قرار بدهد و اینطور صحبت بکند که من شاه را تذکر و هشدار و نصحیت می کنم ما یادمان نرود در آن دوره پای منبرها در پایانش برای شاه و تخت و تاجش دعا می شد در مدارس که تحت نظارت دولت بود سرود صبحگاهی و دعا برای شاه که مراسم صبحگاهی مدارس بود.
رئیس مؤسسه معارف وحی و خرد اظهار داشت: اندک روحانیونی بودند که جرأت ایستادن در برابر دستگاه ستم و دین ستیز شاه را داشتند اینکه الان نسل سوم انقلاب گاهی به این مسائل توجه ندارند و غفلت می کنند برگردند به 50 سال قبل. در آن برهه زمان ببینند چقدر جسارت و شجاعت می خواست که سخنرانی بر علیه شاه بکنند باید جوانان از این حقایق آگاه بشوند.
این محقق و استاد دانشگاه بیان کرد: به هر حال آن سخنرانی افشاگرانه امام و آن تأثیری که بر طیفی از جامعه به خصوص متدینان و عالمان دینی داشت ، آن حرکت بعدی که حکومت انجام داد دستگیری امام و حرکت شجاعانه حوزویان در خود حوزه علمیه قم و ریختن ماموران در مدرسه فیضیه ، بعد دستگیری امام و بردن در پادگان نیروی هوایی در تهران حتی تصمیم گیری برای اعدام ایشان، که منجر به تحصن طلاب در تهران شد و مانع از این اقدام رژیم شد وبعد به تبعید امام منجر شد.
وی افزود: بعد هم حرکت شجاعانه و ستودنی مردم پیشوا و ورامین اینها چیزهایی نیست که مردم از یاد ببرند. بذر اصلی و ریشه های آغازین انقلاب دقیقاً در نیمه خرداد 42 گذاشته شد. اولین طلبه رودباری سیدی که تاریخ اسمش را ذکر کرده که در مدرسه فیضیه شهید شد و بقیه طلبه هایی که از پشت بام مدرسه پائین انداخته شدند و دست و پایشان صدمه دید. یک طیفی از این حرکت آغازین از اینکه جهت انقلاب یک حرکت جدی باشد و روح انقلاب در مردم دمیده شد اینها آن بذرهای آغازین بودند. بعداً هر حرکتی در انقلاب شد مرهون همان حرکت ها و رشادتها و شهادتها بود و ما نباید نام و یاد شهدایی که صادقانه جان باختند را از یاد ببریم.
رئیس مؤسسه معارف وحی و خرد در مورد اینکه اهمیت گرامیداشت قیام پانزده خرداد در تاریخ انقلاب اسلامی چیست هم یادآورشد: معمولاً در همه تحولات تاریخی تأثیر گذار در کشورها به خصوص آنجاهایی که انقلاب رخ داده با بازگشت و بازخوانی ریشه ها فیلمهایی برای تحریک و تهییج غرور ملی می سازند. گاهی هزینه های هنگفتی به فیلنامه نویسان و کارگردانان پرداخته می شود که ریشه های تحولات تاریخی مردمشان را نشان دهند در کوبا، آرژانتین، الجزایر، فرانسه و لیبی و هندوستان فیلمهایی در این خصوص ساخته شده است.تلاش می شود که نسل جدید نسبت به عقبه تاریخ خودش آشنا شود و هم این اصالت و هشدار و بیداری مردم خودش را به رخ جهانیان بکشد متأسفانه ما تنها از پانزده خرداد که یک مسئله جهانی است تا کنون یک فیلم سینمایی ریشه دارو تأثیرگذار چه دراین باره، چه درباره 17 شهریور و چه درباره 22 بهمن نساخته ایم. تعجب آور است صدا و سیما که پولهای هنگفتی برای ساخت سریالهایش خرج می کند کار اصلی را که منطبق بر این حوادث باشد بازسازی نکرده است.
نظر شما