از زمان سرنگونی رژیم معمر قذافی در لیبی وضع داخلی در این کشور پیچیده شده است با وجود دولت موقت و شکل گیری کنگره ملی(پارلمان) اما قدرت به طور کامل منتقل نشد.
پس از سرنگونی نظام حاکم در لیبی و در راستای حالت نابسامانی که بر کشور حاکم شد افرادی که انقلابیون نامیده می شدند توانستند بر کشور مسلط شوند و کنترل نهادهای دولتی و فرودگاه و دیگر مراکز حیاتی را به دست گرفتند. پس از برگزاری اولین انتخابات مردمی و تشکیل دولت انتقالی، برخی از موسسات به دولت واگذار شد، اما دولت برای تامین مرزها و امنیت موسسات حیاتی کشور مجبور به کمک گرفتن از شبه نظامیان بود.
در اواخر آوریل گذشته هنگامی که گروه های مسلح برخی از وزارتخانه ها را در داخل پایتخت لیبی در طرابلس به محاصره خود درآوردند و خواستار کناره گیری همه افرادی که در رژیم گذشته پست و سمتی داشته بودند، شدند، اوضاع بیش از قبل متشنج شد.با وجود اینکه دولت لیبی اعلام کرد که عزم جدی برای مهار این شبه نظامیان دارد، اما تاکنون شبه نظامیان بر شیوه خشونت آمیز اصرار ورزیده اند.
در روز یازدهم سپتامبر2012 کنسولگری آمریکا در بنغازی مورد حمله قرار گرفت و سفیر آمریکا و سه نفر از دیپلماتهای این کشور کشته شدند.به دنبال این حادثه لیبی بیش از قبل بی ثبات شد.اما آنچه اوضاع در لیبی را منفجر کرد قانون عزل سیاسی برای کنار گذاشتن عوامل رژیم سابق بود.برخی این مشکلات را ناشی از حمایت برخی گروههای سیاسی از این گروهها دانسته اند به ویژه اخوان المسلمین لیبی که فقط توانست ده درصد از کرسی های پارلمان لیبی را به خود اختصاص دهد.
نزاع داخل پارلمان به خیابان کشانده شد.به تنهایی در طرابلس شبکه پیچیده ای از گروههای مسلح و شبه نظامیان وجود دارد که افراد آنها معارضان سابق، بیکاران و برخی جنایتکاران که در طی جنگ داخلی لیبی آزاد شده اند تشکیل می دهند.
در این میان شبه نظامیان سلفی داستان دیگری دارند و به سبب ایدئولوژی خاصی که دارند با هیچ گروه دیگری ادغام نشده اند سلفی ها در ویرانی آرامگاههای متعلق به گروه صوفیان و تجارت مواد مخدر و جرم و جنایت ید طولایی دارند.
در این میان برخی ناظران امور لیبی معتقدند که تحریک کنندگان شبه نظامیان لیبی هواداران رژیم سابق هستند که می کوشند از آنها به عنوان ابزاری برای رسیدن به قدرت استفاده کنند. به هر حال ناظران بر این باورند که شبه نظامیان و سیاستمداران حامی آنها خواهند کوشید که در قانون اساسی جدید لیبی بندی را به نفع خود بگنجانند تا حامی ایدئولوژی مورد نظر آنها باشد.در مصر برخی گروههای اسلامی در انتخابات توانستند پارلمان را در اختیار خود بگیرند، اما در لیبی وضع متفاوت است و لیبرالها اکثریت داخل پارلمان هستند و طبیعی است که آنها به دموکراسی شبه نظامیان پناه ببرند تا بتوانند دیدگاههای خود را در قانون اساسی جدید تحمیل کنند.
موضوع خطرناکتر آن است که بخشهای وسیعی از طرفداران نیروهای جامعه مدنی تصمیم گرفتند که در نزاع کنونی میان دولت و شبه نظامیان مداخله کنند و با تظاهراتی که ممکن است به درگیری های مسلحانه میان طرفین نیز کشیده شود کشور لیبی را به سوی جنگ داخلی بکشانند.
با توجه به ضعف دولت امکان تکرار سناریوی لبنان در لیبی وجود دارد به ویژه اینکه سلاح در لیبی به وفور یافت می شود. از سوی دیگر نمی توان تفکرات قبیله ای را در داخل جامعه لیبی نادیده گرفت.باتوجه به اوضاع میدانی و فروپاشی دولت لیبی، رهبران قبایل برای حفظ جامعه قبیله ای وارد عمل شده اند و به طور طبیعی اوضاع پیچیده تر می شود به ویژه اینکه مرزهای لیبی نیز با حضور گروههای مسلح روبرو است و حضور این گروهها تونس و الجزایر را نیز وادار به اتخاذ تدابیری کرده است.
اما جدای از تاثیری که شبه نظامیان مسلح بر اوضاع داخلی لیبی داشته اند این افراد نقش مهمی در ایجاد آشوب و فتنه در دیگر کشورها داشته اند با مشاهده اوضاع سوریه به خوبی می توان نقش این گروهها را در تحولات این کشور جستجو کرد.
نظر شما