دکتر عباس محمدی اصل، عضو هیئت علمی جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبایی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشتباه خواندن تصور عده‌ای که مردم ایران را به لحاظ رفتاری، اجتماعی و سیاسی غیرقابل پیش بینی می‌دانند، گفت: تمام مسئله این است که ما بر حسب روانشناسی فردی درصدد یافتن قوانین اجتماعی هستیم و این کاملاً اشتباه است، چراکه با جمع کردن ویژگیهای فردی، قوانین جمعی حاصل نمی‌شود.
وی افزود: الگوی پدیده‌های مدرنی مثل انتخابات از کشورهای غربی گرفته شده است از همین رو باید رفتارهای جدیدی مثل رفتارهای انتخاباتی را در مقایسه با الگوهای غربی ارزیابی کرد.
وی یادآور شد: رفتار انتخاباتی در جامعه غربی مبتنی است بر مبانی تولیدی و اقتصادی جامعه و شیوه‌های حزب‌گرایی است، بنابراین در مدل نظری انتخابات، با یک شرایط صنفی مواجه هستیم که ناشی از تولید اقتصادی است؛ به دنبال این شرایط، اصناف جهت یافتن شرایط کار و تولید بهتر با یکدیگر به هم‌فکری پرداخته و تلاش آنها منجر به ارائه برنامه های سیاسی در غالب احزاب می شود. در نهایت برنامه‌های حزبی به معرض رأی گیری گذاشته و برنام‌های که متوسط جامعه بر آن صحه می‌گذارند، انتخاب می‌شود.
محمدی اصل ادامه داد: با در نظر گرفتن این مدل نظری به راحتی به این نتیجه می‌رسیم که جامعه ما با آن الگو فاصله بسیاری دارد چرا که در وهله اول، جامعه ایران، یک شرایط استبدادی 3000 ساله را پشت سر گذاشته و تجربه‌ای در زمینه دموکراسی و تبعات آن یعنی انتخابات ندارند، ثانیاً در دوره جدید، پیدایش نفت و وابستگی اقتصادی به آن باعث شد با موضوعی به نام تولید اقتصادی بیگانه باشیم و به تبع آن درصدد تشکیل مجموعه‌هایی بنام صنف و حزب نیز نباشیم.
وی در خصوص اینکه چرا مردم ایران به لحاظ رفتاری، اجتماعی و سیاسی قابل پیش بینی نیستند، گفت: این موضوع به اشتباه در جامعه ما انگاشته شده است و ریشه این اشتباه در تحلیل‌های روانشناسی است که بر اساس فردمحور صورت می‌گیرد، یعنی تصمیم‌گیری‌ها مبتنی بر صحبت‌های افراد است، در حالی‌که قواعد حاکم بر عملکرد جمع و اجتماع متفاوت از قوانین عملکرد افراد است.
این محقق و استاد دانشگاه بیان کرد: تمام مسئله این است که ما بر حسب روانشناسی فردی درصدد یافتن قوانین اجتماعی هستیم و این کاملاً اشتباه است، در واقع با جمع کردن ویژگیهای فردی، قوانین جمعی حاصل نمی‌شود.
عضو هیئت علمی جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبایی در پاسخ به این سؤال که چه ویژگیهای مردمی می‌تواند برای پیشرفت و توسعه مورد استفاده قرار گیرد، گفت: در حال حاضر باید بیشترین تأکید و تمرکز را بر شور انتخاباتی، انتظارات، امیدها و چشم اندازهایی داشته باشیم که در حداقل 50 درصد جامعه به وجود آمده است و تلاش کنیم زمینه‌ای فراهم شود که این شور و التهاب جهت مثبتی به خود بگیرد.
وی افزود: اگر نتوانیم این فضا را بسترسازی کنیم و وعده‌های دور از دسترس دهیم، ممکن است این شور و هیجان ناکام مانده و انتظار برای ظهور تحول دوباره توسط یک شخص دیگر در دوره دیگر ایجاد شود.
این کارشناس در پایان تصریح کرد: باید شور و التهاب ایجاد شده را به سمت حل مسائل سوق داد و آنها را به یک فرصت تبدیل کرد، باید نیازهای قشر انتخاب کننده را شناسایی کرده و بررسی همه جانبه صورت گیرد که کدام نیاز اولویت دارد و کدام‌یک در دسترس است و زودتر به نتیجه می‌رسد و ... . در غیر این صورت باید شاهد آسیب‌های دوباره باشیم.
نظر شما