کرمان قطب طب گیاهی/ ذخایر طب سنتی به کشورهای عربی قاچاق می شود

به گزارش خبرنگار مهر، هر کس به استان کرمان سری زده و در خانه یک کرمانی میهمان شده باشد طعم گیاهان دارویی کرمان را چشیده است در واقع استفاده از گیاهان دارویی در ساعات مختلف روز و در زمان بروز مشکلات جسمانی و حتی روحی در کرمان و در بین مردم این استان یک هنر است.

هر دختری که به خانه بخت می رود هر چیز که همراه نداشته باشد باید کیسه ای از گیاهان دارویی مختلف که در لهجه محلی به آن "مفشو" می گویند به همراه دارد.

کافیست کمی جوشیدنی را در کرمان صرف کنید تا متوجه شوید که گیاهان دارویی از مهمترین فاکتورهای زندگی مردم استان کرمان به خصوص شهر کرمان است.

در این میان نقش عطاریها ها نیز در کرمان بسیار مهم است و در هر کوچه و پس کوچه کرمان می توان عطارها را دید و در واقع می توان گفت که در پیش زمینه ذهن کرمانیهای درمان سنتی در مقابل درمانهای پیشرفته کنونی در اولویت قرار دارد.

کرمان گنجینه ای از داروها و طب گیاهی

اما از سوی دیگر گفته می شود که کرمان بهشتی برای گیاهان دارویی است در واقع صدها نوع گیاه دارویی به صورت خاص در دشتها و کوههای کرمان می روید.

استان کرمان اقلیمهای مختلفی دارد و از سوی دیگر گرمسیر و سردسیر در ماههای مختلف در استان وجود دارد از پست ترین ارتفاع تا بلند ترین ارتفاع مسکونی ایران در کرمان وجود دارد و به همین دلیل کرمان مکانی است که توانسته کلکسیونی از گیاهان دارویی مختلف باشد و رفته رفته علم استفاده از گیاهان دارویی در استان کرمان بین مردم نهادینه شده است و طب سنتی با جدیت بیشتر از سایر استانها پیگیری می شود.

ذخایر گیاهان دارویی استان کرمان آنچنان غنی است که مورد طمع قرار گرفته و متاسفانه حتی مورد سوء استفاده نیز قرار دارد اغلب گیاهان دارویی کرمان به صورت غیر قانونی برداشت و در نهایت به استانهای دیگر و حتی خارج از کشور قاچاق می شود که گاها در هر محموله میلیونها تومان به جیب قاچاقچیان سرازیر می کند.

کشف یک محموله قاچاق گیاهان دارویی

هفته گذشته نیز یک محموله مهم گیاهان دارویی در کرمان کشف شد و این محموله چند تنی از گیاهان دارویی که راهی کشورهای عربی بود متوقف و چند قاچاقچی نیز دستگیر شدند و کارشناسی صورت گرفته نشان داد محوله میلیونها تومان ارزش مالی داشته که در خارج از کشور این ارزش چند برابر می شود.

در اینجا باید به این مسئله اشاره کرد که  عوامل متعددی ذخایر غنی گیاهان دارویی استان کرمان را تهدید می کند که خطر انقراض بسیاری از این گونه ها را با تهدید جدی مواجه کرده است که خشکسالی، چرای دامها، برداشت بی رویه و قاچاق از جمله این  عوامل هستند.

خبر خوش در این خصوص افتتاح آزمایشگاه کشت بافت گیاهان دارویی است که می تواند از انقراض این گیاهان جلوگیری کند.

راه اندازی آزمایشگاه کشت بافت گیاهان دارویی کرمان
 
مسئول این آزمایشگاه در گفتگو با مهر افزود: گیاهانی که در معرض انقراض هستند و یا کشت آنها به سختی انجام می شود با استفاده از این سیستم ، کشت و آماده انتقال به عرصه های طبیعی می شود.

یوسف امامی گفت: تاکنون بافتهای سلولی شش گیاه پنیرباد ، زیره ، بادرنجبویه و آویشن در این آزمایشگاه کشت و حدود ششصد نهال از هر یک تولید شده است.

وی گفت: گیاهان گویاترین مظاهر قدرت پروردگار از ارزشمند‌ترین فاکتورهای دارویی‌اند و استان کرمان به لحاظ توپوگرافی خاص و شرایط ویژه آب‌و‌هوایی در مناطق مختلف می‌تواند به‌عنوان مناسب‌‌ترین بستر برای توسعه و کشت گیاهان دارویی مختلف باشد.

نکته قابل توجه اینکه در فصل حاضر و پس از بارندگیهای مناسب سال قبل کوهشتانها و دشتهای کرمان مملو از گیاهان دارویی ارزشمند است که کار برداشت انها بیشتر به وسیله عشایر انجام می شود.

لزوم ایجاد بانک ژنتیکی گیاهان دارویی استان کرمان

رييس اداره‌ گياهان دارويي اداره‌ کل منابع طبيعي استان کرمان در این خصوص گفت: 10 هزار هکتار از رويشگاه‌هاي گياهان دارويي استان کرمان، شناسايي شدند.

علي زنگي‌آبادي ادامه مي‌دهد: استان کرمان با توجه به وسعت فراوان، گستردگي و تنوع اقليمي، داراي رويشگاه‌هاي متنوع گياهان دارويي است که متاسفانه برخي از اين رويشگاه‌ها با توجه به اهميت و ارزشي که دارند، به علت خشکسالي و ساير عوامل تخريبي با خطر انقراض روبه‌رو هستند.

رييس اداره‌ گياهان دارويي اداره‌ کل منابع طبيعي استان کرمان مي‌افزايد: در اين راستا اداره‌ گياهان دارويي اين اداره‌ کل با هم‌کاري و مشاوره توسط کارشناسان مرکز تحقيقات منابع طبيعي استان، 10 هزار هکتار از رويشگاه‌هاي مهم گياهان دارويي استان را شناسايي و براي حفاظت از اين رويشگاه‌ها، طرح‌هايي را تهيه کرده است.

زنگي‌آبادي با اشاره به نقش و اهميت استفاده از گياهان دارويي و ارزش اقتصادي اين گياهان، گفت: در اين خصوص احياء و حفاظت از اين رويشگاه‌هاي طبيعي ضروريست، بنابراين بايد در حفظ اين رويشگاه‌ها برنامه‌ريزي‌ تا اين منابع ارزشمند حفظ شود.

رييس اداره‌ گياهان دارويي اداره‌ي کل منابع طبيعي استان کرمان مي‌گويد: بسیاری از کشورها به لحاظ سهم بسزایی که گیاهان دارویی در صنعت و اشتغال دارند به این بخش رو آورده‌اند به‌طوریکه حجم مبادلات جهانی گیاهان دارویی و معطر به بیش از 80 میلیارد دلار رسیده است به‌عنوان نمونه هند از سه نوع گیاه "پلانتاگو" سالانه بیش از دو میلیارد دلار درآمد ارزی دارد و صد میلیون نفر از جمعیت چین هم از این طریق امرار معاش می‌کنند.

عدم تناسب بین داشته ها و رتبه جهانی

وی ادامه مي‌دهد: 60 درصد داروهای مصرفی دنیا هم‌اکنون از طبیعت و گیاهان تامین می‌شود و آلمان با تولید 90 درصد داروی مصرفی خود از طبیعت، رتبه نخست جهان را داراست؛ اما ایران به لحاظ مبادلات جهانی و تولید گیاهی در مقایسه با دیگر کشورهای جهان در پایین‌ترین ‌رده قرار دارد به‌طوریکه سهم ايران در مبادلات جهانی دارو حدود یک میلیون دلار در سال و از نظر تولید داروهای گیاهی هم یک درصد است.

زنگی‌آبادی مي‌افزايد: هم‌اکنون استفاده داروهای گیاهی در کرمان به عنوان يک فرهنگ در لايه‌هاي جامعه حفظ شده است، با اين وجود نگاه علمي به اين عرصه، در کرمان نيز مربوط به ساليان اخير است.

رييس اداره‌ گياهان دارويي اداره‌ي کل منابع طبيعي استان کرمان مي‌گويد: در تحقيقي که توسط جهاد کشاورزي کرمان انجام شده، هم‌اکنون 285 گياه دارويي منحصربه فرد و بالقوه در کرمان کشف شده است که از 200 جنس و 70 گونه مختلف، گردآوري شده‌اند و بيشترين پراکندگي اين گياهان در ارتفاعات کرمان به ثبت رسيده است، به طوري‌که اکثر اين گياهان در ارتفاع دو هزار و 500 متري سطح دريا رشد مي‌کنند، گستره روش گياهان دارويي در کرمان در 10 هزار هکتار ثبت شده است و رويشگاه‌هاي گياهان دارويي، کرمان را وسيع و غني کرده است.

زنگی‌آبادی ادامه مي‌دهد: همه اين گياهان در استان کرمان، به صورت خودرو و طبيعي رشد مي‌کنند که مي‌توان در صدر آنها به "زيره کرمان" اشاره کرد.

رييس اداره‌ گياهان دارويي اداره‌ کل منابع طبيعي استان کرمان مي‌افزايد: تاسیس دانشکده‌های تامین گیاهان دارویی در دانشگاه‌های علوم پزشکی، آموزش دانشجویان علوم پزشکی در زمینه گیاهان مختلف دارویی و نگاه به بخش گیاهان دارویی به‌عنوان صنعت مادر در استان از راهکارهای توسعه علم گیاهان دارویی در کشور و استان است.
......................................

گزارش: اسما محمودی