علامه امینی صاحب شاهکار جاویدان الغدیر / مردی از جنس نور و ایمان

به گزارش خبرنگار مهر، آیت الله حاج شیخ عبدالحسین تبریزی نجفی معروف به "علامه امینی" از عرفای بزرگ ایران زمین در سال 1281 ه.ش در شهر تبریز و در خانواده متدین و با تقوا به دنیا آمد.

شیخ احمد امینی تبریزی،پدر بزرگوار علامه امینی از عالمان با تقوا بود و مردم به وی همواره به دیده احترام می‌نگریستند، او از فقها و مجتهدین زمان خود بوده و در زهد و پارسایی زبانزد عموم بود.

كودكی عبدالحسین مانند دیگر همسالانش سپری نشد، بلكه او از همان كودكی، استعداد و تیزهوشی عجیبی از خود نشان می‌داد. وی از آغاز زندگی، با حافظه قوی و سرعت عجیبش در درك مسائل دینی، همه نگاه‌ها را به خویش جلب كرد،  روح پرسشگر و جست و جوگر عبدالحسین نمی‌گذاشت تا او مانند دیگر كودكان باشد.

وی با عبور از این دوران تحقیقات و مطالعات خود در کشورهای مختلف دنیا را آغاز کرده و در نجف ضمن تحقیق و مطالعه فراوان در مجالس اساتید برجسته و مراجع تقلید آن روزگار به استمرار حاضر می‌شدند و در ضمن آن بود که از جهت علمی و تقوا به مرتبه والای اجتهاد نائل شده بود.

علامه امینی یکی از مسائل اساسی که در زندگیشان خیلی مهم بوده توجه به قرائت قرآن و انس با قرآن بوده است.

وی در ماه مبارک رمضان خود را برای روزه‌داری و عبادات از کارهای دیگر فارغ می‌کردند و در این ماه 15 ختم قرآن داشتند که  چهارده ختم را به نیت چهارده معصوم علیهم السلام و یک ختم را نیز به نیت پدر و مادر خود قرائت می کردند، هرچند در ماه های دیگرنیزحداقل یک ختم قرآن داشتند.

تاثیر این قرائت‌ها و انس با قرآن در قلم ایشان دیده می‌شود چرا که نوشته‌های ایشان بسیار روان و محکم بوده و البته تاثیر آن در الغدیر بسیار مشهود است زیرا استشهادهایی که وی در الغدیر به آیات قرآن داشته‌اند بسیار دقیق بود.

الغدیر، شاهکار جاویدان علامه امینی

او برای اثبات ولایت حضرت علی (ع) از هیچ تلاشی فروگذار نکردند، نمونه آن را می توان در موضوع زیر یافت.

در بسیاری از کتب اسلامی از خواندن هزار رکعت نماز در هر شب توسط امیرالمومنین علی (ع) سخن به میان آورده شده و این موضوع سبب خرده گرفتن بسیاری از مخالفان آن حضرت شده است زیرا این افراد فکر می کردند این تعداد رکعت نماز را نمی توان در یک شب خواند اما علامه امینی برای اثبات این موضوع در سفری که به مشهد مقدس داشت، در حرم امام رضا علیه‌السلام شب‌ها هزار رکعت نماز می‌خواند تا ثابت کند چنین امری محال نیست.

این تنها یکی از احوالات این مرد بزرگ است، او برای اثبات ولایت علی (ع) آنچه در توان داشت انجام داد و در نهایت اثر ارزشمندی از خود به جا گذاشت به نام الغدیر که اینک مرجع جامعی برای مسمانان است.

علامه در حدود چهل سال متوالی و روزانه ۱۶ ساعت از عمر گرانبهایش را وقف جمع آوری آن کردند.

سعی و تلاش وصف ناپذیر علامه هم از مطالعات وسیع و گسترده اش نمایان است، او می گوید : من برای نوشتن الغدیر، ۱۰ هزار کتاب را از " ب " بسم‌الله تا " ت" تمّت خوانده‌ام و به ۱۰۰ هزار کتاب مراجعه مکرر داشتم.

وی در " الغدیر"  کوشیده است با نام‌بردن از ۱۱۰ تن از صحابه و ۸۴ نفر از تابعین پیامبر (ص) ـ که حدیث غدیر را رویات کرده‌اند ـ ولایت مطلقه ائمه معصومین را از طریق اثبات خلافت بلافصل امام علی (ع) اثبات کرده و سپس ولایت غیر معصوم را نفی کند.

می گویند بعد از نوشتن الغدیر گفته بود: «روز قیامت با دشمنان امیرالمؤمنین مخاصمه خواهم کرد! همان طور که آنها وقت آقا را گرفتند، وقت مرا هم گرفتند؛ و گرنه من میخواستم معارف امیرالمؤمنین را گسترش بدهم؛ اینها آمدند مرا وادار کردند که من در اثبات امامتش کتاب بنویسم!"

و اینچنین بود که به عقیده بسیاری از علما، علامه امینی با نگارش کتاب «الغدیر» دل امیرالمؤمنین (ع) و شیعیان آن حضرت را شاد کرد.

وی برای تدوین این کتاب به کتابخانه‌های کشورهای مختلف از جمله عراق، هندوستان، پاکستان، مغرب، مصر و کشورهای دیگر دنیا مسافرت کرد.

علامه امینی همچنین در خصوص بهره برداری مردم از این کتاب می گوید: هر کس بعد از صلوات بگوید "و عجل فرجهم " من او را در ثواب نوشتن کتاب الغدیر شریک می کنم.

پس از انتشار "الغدير"  به قلم علامه اميني، نامه‌هاي تشكرآميز بسياري از سوي انديشمندان شيعه و سني براي وي ارسال شد كه سهم شيوخ و اساتيد الازهر در اين نامه‌ها بيش از ديگران بود.

همچنین نباید کار علامه را محدود به نوشتن این کتاب کرد، یکی دیگر از کارهای بزرگ ایشان ، تأسيس كتابخانه بزرگ نجف به نام" مكتبة الامام اميرالمؤمنين العامه" بود.

نجف اشرف تا پيش از تأسيس اين كتابخانه داراي كتاب‏خانه‏ هاي شايسته و مستقل نبود؛ ازاين‏ رو، يكي از بزرگترين خدمت‌هاي علمي، در تاريخ نجف، تأسيس اين كتابخانه زبده و جامع بود.

اين كتابخانه اكنون 30 هزار جلد كتاب دارد، كه تعداد قابل توجهي از اين تعداد، نسخ خطي نفيس است. اين نسخه ‏هاي نفيس كه در گوشه‏ و كنار جهان و كشورهاي اسلامي پراكنده بود، به همت و پشتكار اميني، استنساخ و عكس‌برداري و فراهم شد. ارادت و اطميناني كه اشخاص به ايشان داشتند و هم جنبه معنوي‏ كار باعث شد كه بسياري نسخه ‏هاي نفيس را در اختيارش قرار دهند، تا يك‌جا گرد آيد و اكنون هر محققي بتواند صدها مأخذ اصيل را كنار هم ببيند.

از آثار منتشر شده این فقیه بزرگ می توان به کتاب شهداء الفضیله، تحقيق و تعليق بر كامل الزيارات، ادب الزائر لمن يمم الحائر، تفسير فاتحه الكتاب و دوره 11 جلدي الغدير اشاره کرد.

خستگی‌ها و تحمل رنج‌های علامه امینی در راه اعتلای دین اسلام و مذهب تشیع و تحصیل و تدریس معارف اهل‌بیت علیهم السلام در ظهر روز جمعه 12 تیر ماه 1349ه. ش (28 ربیع الثانی 1390ه .ق) به پایان رسید و صاحب الغدیر، آن پیر فرزانه و پر مایه، پس از 68 سال تلاش و كوشش، به دیدار یار شتافت تا از دست صاحب غدیر و از چشمه زلال كوثر بیاشامد و غبار خستگی را از تن بزداید.

هنگام احتضار لب‌های علامه را با آب مخلوط به تربت مقدس كربلا مرطوب ساختند و فرزندش ـ حاج شیخ رضا امینی ـ دعاهای عدیله، مناجات متوسلین و مناجات المعتصمین را می‌خواند و علامه هم با حزن و اندوه و در حالی كه اشك از چشمانشان سرازیر بود، دعاها را تكرار می‌كرد.

آخرین سخنانی كه در لحظه‌‌های آخر زندگی بر لبان آن مرد بزرگ جاری شد، این بود: " اللهم هذه سکرات الموت قد حلّت فاقبل الیّ بوجهک الکریم، و اعنّی علی نفسی بما تعین به الصالحین علی انفسهم ... "
" خداوندا! این سكرات مرگ است كه به سویم می‌آید. پس به سوی من نظری كن و مرا با آن چه صالحان را كمك می‌كنی، كمك نما "

وی پس از تشییع جنازه باشکوه و بنابر وصیت نامه خود در حجره‌ای از كتابخانه امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام ـ كه خود بنیان‌گذار آن بود ـ به خاك سپرده شد.

گزارش از فائزه زنجانی