خبرگزاری مهر‌ــ گروه فرهنگ و هنر: مؤسسات و آموزشگاه‌های فرهنگی و هنری بخشی از بدنه آموزشی نیمه خصوصی هستند که زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و ادارات کل فرهنگ و ارشاد استان‌ها فعالیت می‌کنند.
این نهادها بخشی از ماموریت آموزش فرهنگی را بر عهده دارند و گروهی از علاقه‌مندان به رشته‌های هنری که توان ورود به مرکز آموزش عالی (مراکز دانشگاهی ) را ندارد، از این فرصت برای فراگیری دروس علمی و عملی و اخذ گواهینامه های مربوطه در رشته‌های مختلف فرهنگی و هنری بهره می‌برند البته همواره نقدهایی نیز به کیفیت آموزش و سنجش این مؤسسات وارد بوده است.
در سال جدید، رخدادهای خبرسازی در این حوزه روی داد که تا امروز کمتر رسانه‌ای شده بود ولی با تجمع مديران مؤسسات فرهنگي استان تهران و اعتراض نسبت به سياست‌هاي فرهنگي و هنری اداره کل فرهنگ و ارشاد استان تهران و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این مسایل آشکار شد. در سال جدید دفتر آموزش و توسعه فعالیت‌های هنری که چند ماهی است مدیری جدید به خود دیده است، اقدام به برگزاری امتحانی جامع کرد که اعتراض‌هایی را همراه داشت.
اعلام نشدن زمان این امتحان از ابتدای سال تحصیلی، تغییر منابع درسی طی یک ماه قبل از آزمون و موارد دیگری از این دست مدیران آموزشگاه‌های هنری را برآن داشت که این امتحان را تحریم کنند.
در این راستا یوسف گوهری مدیر آموزشگاه گوهر سپهر دانش، حامد فراهت مدیر آموزشگاه فرهنگ نوین، مهدی افق مدیر آموزشگاه طریق جاوید، زهرا همت مدیر آموزشگاه فروغ فلق، مهناز روانبخش مدیر آموزشگاه بردیا هنر مهرگان و محمودرضا ذوالفقاری مدیر آموزشگاه نوای دلنشین به نمایندگی از حدود پنجاه آموزشگاه فعال در تهران با حضور در خبرگزاری مهر به مسائل مربوط به این آزمون پرداختند.
با این مدیران آموزشگاه‌های هنری درباره اعتراضی که به برگزاری آزمون و نتایج این آزمون که بخش تئوری آن روز جمعه 14 تیرماه و بخش عملی برخی دروس این آزمون که چندی بعد از آن برگزار شد، گفتگویی داشتیم که در ذیل می‌آید:
* گویا آزمونی که از سوی وزارت ارشاد برگزار شده مورد اعتراض هنرجویان و شما به عنوان مسئولان آموزشگاه‌های هنری قرار گرفته است. در ابتدای بحث دوست دارم بدانم که اهم این ایرادها چه بوده است؟
افق: این آزمونی که در حال صحبت در مورد آن هستیم یک سری اشکالات ماهیتی دارد که از ابتدا مورد بحث ما با ارشاد بود ولی اکنون و بعد از برگزاری آن، ایرادهایی شکلی نیز بدان اضافه شده است. اشکال بزرگ این آزمون این است که آن را طبق آیین‌نامه و نظام‌نامه مصوب و مکتوب اجرا نکرده‌اند.
*مگر در آیین‌نامه چه مواردی قید شده است؟
افق: صراحتاً در نظام‌نامه مصوب سال 86 نوشته شده است که آزمون جامع باید درس به درس و مطلب به مطلب گرفته شود. در پایان هر دوره هم باید آزمونی برگزار و امتحان گرفته شود.
مشکل اول آزمون به اصطلاح جامع این است که آزمون در پنج سال گذشته برگزار نشده است. البته مدیر جدید دفتر آموزش و توسعه فعاليت‌هاي هنري معاونت هنری وزارت ارشاد نزدیک به چند ماه است که به این مقام منصوب شده ولی صحبت ما آقای کشاورز یا آقای حیدری خلیلی نیست. ما می‌گوییم که سیستم مشکل داشته است.
اگر قرار به برگزاری آزمون با این شکل جدید بود باید شرایط آن اعمال و پیش از اجرا به ما ابلاغ می شد؛ آن هم قبل از شروع سال تحصیلی و به صورت ابلاغیه کتبی.
*شما رسما می‌فرمایید که زمان امتحان از ابتدای ترم از سوی مدیریت ارشاد به صورت رسمی ابلاغ نشده است؟
افق: خیر. اگر یک نصف خط یا شماره نامه با مضمون ابلاغیه جدید برای ما آوردند، می‌پذیریم که همه اشتباه‌ها از ما بوده است.
روانبخش: هیچکدام از ما چنین ابلاغی را دریافت نکرده‌ایم.
افق: چیزی که به ما ابلاغ کرده‌اند در تاریخ 28 فروردین است که تنها دو روز به پایان دوره باقی مانده بود.
* به مشکلات آزمون بازگردیم. این آزمون به صورت ماهوی مشکل دارد یا به صورت شکلی؟
افق: آزمون جامعی که برگزار شد هم در ماهیتش و هم در شکل برگزاری دارای اشکلات زیادی است. اگر قرار بود چنین آزمونی برگزار شود باید درس به درس این کار را انجام می‌دادند. هر مهارت شامل پنج درس است که باید در آخر دوره آزمون این پنج درس برگزار شود.
این در حالی است که رشته‌هایی که وزارت ارشاد برگه مهارتش را صادر می‌کند و در اختیار وزارت آموزش و پرورش قرار میدهد، 35 رشته است که هر رشته از سه تا شش مهارت دارد.
دفتر آموزش و توسعه فعاليت‌هاي هنري از شهریور سال 91 تا الان که حدود 10 ماه می‌گذرد هنوز نتوانسته برای 600 نفر از غایبان آزمون برگزار کنند. این 600 نفر سه ترم عقب افتاده‌اند ولی ارشاد هنوز نتوانسته آزمونی برای آنها برگزار کند چون نه توان فنی دارند و نه توان اجرایی. این در شرایطی است که ارشاد بارها کتباً اعلام کرد که یا اردیبهشت و یا حداکثر اوایل خرداد آزمون غایبان را برگزار می‌کند ولی به ابلاغیه کتبی خود هم پایبند نیستند.
به این ترتیب آزمون جامع از نظر ماهیتی ایراد دارد که اول ابلاغ نشده است و دوم این که فصل به فصل امتحانش برگزار نشده است. اشکال دیگر این آزمون جامع این است که منابع درسی را در پایان دوره عوض کردند. تازه به این هم کفایت نکردند و در سایت خودشان برای درس سه کتاب معرفی کردند که این خلاف قانون است.
اینها همه مواردی است که ما در جلسه اول خرداد با مدیرکل دفتر آموزش وزارت ارشاد مطرح کردیم. من، خانم همتی، آقای فلاح، آقای ذوالفقاری و یکی دیگر از دوستان به آنجا رفتیم و تمام مسائل را مطرح کردیم ولی جواب کامل و درستی نشنیدیم. ما اصل و نفس برگزاری آزمون جامع را رد نکرده‌ایم. این آزمون به دفتر آموزش و توسعه فعاليت‌هاي هنري و آزمون‌های ما اعتبار، آبرو و نظم میدهد، ولی امسال که در پایان دوره آموزش هستیم نمی‌توان تغییراتی اینگونه آن‌هم ظرف یک ماه ایجاد کنیم. این امر اصلا شدنی نیست.
* در این پنج سال که آزمون جامع برگزار نشده است خود آموزشگاهها متولی آزمون بوده‌اند؟
افق: موسسات خصوصی یا به صورت تکی یا چند تایی یک حوزه امتحانی اجاره می‌کردند، دانش‌آموزان‌شان به همراه ناظران ارشاد می‌آمدند آزمون برگزار می‌شد و بعد صورت جلسه می‌شد. البته این روال به صورت کشوری بود یعنی در تمام کشور نیز آزمونها به همین شکل برگزار می‌شد.
دانش آموز ما دانش آموز عادی نیست. ما بزرگسالان را هم داریم که گرفتاری خاص خود را دارد و فقط معلمش می‌تواند تشخیص بدهد که وی در چه حدی از توانایی قرار دارد.
حتی در وزارت آموزش و پرورش می‌بینیم که امتحان توسط خود مدرسه چه دولتی باشد و غیرانتفاعی انجام می‌شود. حال سوال من این است که چرا وزارت ارشاد و معاونت هنری این وزارتخانه مدام به فکر بدعت‌گذاری است؟ اگر معلمی که 9 ماه است که به یک شاگرد درس میدهد صلاحیت امتحان گرفتن را ندارد باید معلم سلب صلاحیت شود و البته صلاحیت کسی که به او اعتبار داده است.
این که این دوستان بگویند ما خودمان آزمون برگزار می‌کنیم و موسسات تنها مجری آموزشی هستند کاملا اشتباه است. از سال 75 تا کنون یعنی نزدیک به بیست سال روال ارشاد این بوده که گواهینامه‌های آموزشگاه‌های هنری موسسه‌محور است مثل مدارس دولتی و غیر دولتی. معلم امتحان می‌گیرد، نمره میدهد، به مدیر مدرسه اطلاع میدهد و سپس به اداره کل و وزارتخانه می‌رسد. معلوم نیست معاونت هنری قصد دارد چه چیزی را از بین ببرد؟ عمل صورت گرفته توسط آنها مخالفت با قانون است.
فراهت: در سراسر ایران این آزمون ها به شکل پیش‌نیاز برگزار شده است و کسی نمی‌تواند بدون توجه به پیش‌نیازها از دروس بعدی امتحان بگیرد. "رایانه کار 1" پیش‌نیاز "رایانه کار 2" است. نمی‌توان این دو را هم‌نیاز کنیم و با هم امتحان بگیریم. این خودش یک مغایرت بزرگ آموزشی است که در این آزمون جامع این خلاف انجام شده است.
* بنابرین و طبق گفته های خودتان آزمونی که در تاریخ 14 تیرماه گرفته شده از نظر ماهیتی زیر سوال است. آیا ایراد شکلی هم می‌توان به آن گرفت یعنی آیا شکل برگزاری آن هم ایراد داشته است؟
افق: وقتی می‌گوییم آزمون جامع یعنی این که باید در سراسر کشور همزمان و راس ساعت مقرر برگزار شود. زیرا اینها فقط یک نمونه سوال طراحی کرده بودند. نکته‌ای که وجود دارد این است که قرار بود آزمون راس ساعت 10 در کل کشور برگزار شود ولی استان تهران با یک ساعت و نیم الی دو ساعت تاخیر آزمونش شروع شده است یعنی خیلی راحت هنرجو می‌توانسته با دوست خود که در یک استان دیگر است ارتباط برقرار کند و تمام سوال‌ها را بفهمد.
گوهری: البته چون نه خبرنگاری را راه دادند و نه گذاشتند ما حضور داشته باشیم، نمی‌توانیم ثابت کنیم که تاخیر وجود داشته است یا خیر. در صورتجلسه خود هم می‌نویسند که راس ساعت برگزار شد و کسی هم نمی‌تواند کاری بکند.
ذوالفقاری: من را به جلسه امتحان راه ندادند ولی در محوطه امتحان بودم و از هنرجویانم سوالات زیادی کردم که همگی ایرادات شکلی می‌گرفتند. آزمون را با دو ساعت و نیم تاخیر برگزار شد. برگه پاسخنامه برخی متعلق به آن ها نبوده و یا کسی به من می گفت که برگه پاسخنامه من را تا 10 دقیقه پایان جلسه به من نداده بودند.
خانم همتی: ما شنونده با واسطه مشکلات شکلی آزمون هستیم ولی دوستانی هم بودند که از نزدیک مشکلات را دیده اند. یکی از بزرگترین مشکلات همان زمان اجرای آزمون بوده است که در سراسر کشور ساعت 10صبح بوده ولی در تهران با یک یا دو ساعت تاخیر برگزار شد.
در این فاصله هزار اتفاق ممکن است بیفتد. در زمانی که ما آزمونها را در آموزشگاهها با حضور ناظران ارشاد برگزار می‌کردیم از بیست دقیقه قبل از آزمون هیچکس را راه نمی دادیم. البته بعضی از مدیران آموزشگاهها توجهی به این اتفاقات که در آزمون جامع تازه‌بنیاد افتاده است، ندارند.
* هر کدام از دوستانی که در این جلسه حضور دارند یک آموزشگاه دارند. آیا هنرجویان شما در آزمون شرکت کرده اند؟ آیا هنرجویان شما شکایتی نداشتند؟
افق: به دلیل اینکه شرایط آزمون بر طبق روال قانونی انجام نشده بود ما ترجیح دادیم که در این آزمون شرکت نکنیم.
همتی: البته برخی آموزشگاهها مانند آموزشگاه آقای ذوالفقاری به خاطر مشکلاتی که درگیر آن بودند در آزمون جامع ارشاد حضور داشت. آقای حیدریخلیل در جواب اعتراض ما که در جلوی در وزارت ارشاد تجمع کردیم گفتند که با هیات پنج نفره توافقنامه‌ای امضا کرده ایم که در آن توافق شده است آزمون به رسمیت شناخته شود.
*حالا چنین توافقنامه وجود داشت؟
ذوالفقاری: من در آن جلسه بودم ولی توافقی صورت نگرفت و چیزی امضا نشد. آقای حیدری خلیل حرف های ما را شنید و اعلام کرد که قصدشان این است که سیستم آزمون، نظارت بر روند مجوزدهی و شهریه ها را در دست بگیرند و به آن نظم بدهند. البته وی از آزمون جامع نام نبرد بلکه بر روی کلمه آزمون هماهنگ اصرار می کرد که به عقیده من هم این آزمون فقط هماهنگ بود نه چیز دیگر.
*چه توافقی صورت گرفت که آقای حیدری خلیل به آن اشاره کرده است؟
همتی: تنها دو توافق مورد پذیرش قرار گرفت. ایشان تنها دو مورد از 17 موردی را که ما به ایشان گفتیم، قبول کرد البته به صورت شفاهی و نه به صورت مکتوب.
اعتراض ما این بود که ما نیز عضو ارشاد هستیم و ربطی به سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای نداریم در صورتیکه در این آزمون تنها مجری و ناظر از اعضای سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای بودند. آقای حیدریخلیل گفتند این ایراد وارد است و آن را قبول و اعلام کردند که این مورد را لغو می‌کنیم و خودمان آزمون را برگزار می‌کنیم.
ذوالفقاری: مسئله دومی که مورد اعتراض ما قرار گرفت این بود که کلا اداره کل ارشاد ما را در تصمیم‌گیری‌ها دخیل ندانستند و قرار شد آزمونها با محوریت آموزشگاهها برگزار شود.
*یعنی رسما در مورد آزمون هیچ توافقی صورت نگرفت و فقط در موارد حاشیه‌ای آزمون، یک سری توافقات داشتید؟
همتی: بله دقیقا ولی متاسفانه هیچ سندی نداریم. این موارد جزئی هم که توافق شد مکتوب نشد. بعد از اعتراضات ما و تجمع‌مان در جلوی وزارت ارشاد و بعد حضورمان در مقابل دفتر آقای حیدریخلیل، ایشان من را خطاب قرار داده و جلوی 50 نفر آدم به من گفت که مگر توافق نکردیم؟ من هم گفتم این دو مورد را توافق کردیم ولی مشکلات دیگر را حل نکردید.
البته من باز هم می‌گویم برگزاری این آزمون به صورت جامع مورد تایید ما نیز هست اما اعتراض ما به این است که چرا قانون به این زیبایی از مجرای زمانی غیر قانونی اعلام شده است. اگر این جریان آزمون جامع از سال دیگر برگزار می‌شد قابل قبول بود.
*یعنی این موضوع مورد تایید همه حضار است؟
گوهری: از روز 28 فروردین که اعلام شد این آزمون برگزار خواهد شد این اعتراضات شروع شد اما نهایتا در تاریخ 19 خرداد جلسه‌ای در دفتر حفاظت وزارت ارشاد و با حضور نمایندگانی از دفتر حفاظت ارشاد، نماینده حفاظت پرسنلی ارشاد و نمایندگانی از سوی آقایان حیدری خلیل، قاضی‌زاده (مدیرکل اداره ارشاد تهران) و من و خانم همتی و یکی دیگر از دوستان ما تشکیل شد که حدود پنج ساعت هم به درازا کشید.
در آنجا بود که به بند 5 آیین‌نامه که به زمان دقیق برای آزمون جامع و به خصوص کتب و منابع آموزشی تاکید کرده است، استناد کردیم.
در این جلسه نماینده آقای حیدریخلیل گفت که در همه استان‌ها یکسری امتحان گرفته شده است ولی تهران هیچ مهارتی را مورد امتحان قرار نداده و در بند 5 شیوه‌نامه به صراحت آمده است که آزمون میان‌دوره از چه منابع و چه دروسی و البته به چه شکل گرفته شود. در ادامه این جلسه چون نمایندگان حفاظت و... بودند دو تصمیم گرفته شد که باید به آقایان حیدری خلیل و آقای قاضی‌زاده اعلام می شد.
*چه تصمیماتی؟
گوهری: مدیرکل مرکز آموزش‌های هنری قبول کرد که برگزاری آزمون مانند سابق توسط موسسات انجام شود و دیگر تصمیم این بود که آقای حیدریخلیل بودجه آزمون را تامین کند.
*مگر پولی هم گرفته شده است؟
گوهری: بله. از هر دانشجو 15 هزار تومان گرفته‌اند که خلاف قانون است و باید به سازمان بازرسی کل کشور پاسخگو باشند.
همتی: دوستان ما در وزارت ارشاد با علم به نادرست بودن برگزاری آزمون جامع مهارتی با منابع داده شده باز هم این آزمون را برگزار کردند.
فراهت: جالب است بدانید که اداره ارشاد از آموزشگاه ها بانک سوال تهیه کرد. بیش از 500 سوال برای هر درس از هر آموزشگاه گرفتند و ناگهان قبل از امتحان همه سوالات را کنار گذاشته و سوالات جدیدی از منابع جدید طرح کردند.
همتی: یک نکته دیگر هم هست. آقای حیدری خلیل مگر یکسری منابع معرفی نکرده بود که در طول سال تدریس شود پس چرا در مصاحبه سیزدهم تیر ماه می‌گوید که "سوالات صرفا از منابعی که در سایت ما ذکر شده درآورده شده است"
فراهت: یکسری کتاب معرفی کردند که انتشارات آن در بابل بود که ما هم با رسانه‌ها مطرح کردیم که چرا فقط این انتشارات؟ مگر سایر انتشارات کتاب‌هایشان قابل استفاده نیست؟
*مگر با این انتشارات هم مشکلی داشتید؟
همتی: بله، این انتشارات در بابل به اندازه انگشتان دو دست برای هر استان کتاب تهیه کرده بود. یکی از همکاران ما هفت میلیون تومان به حساب این انتشاراتی ریخت ولی از هر منبع تنها سه جلد و یک ماه مانده به امتحان کتاب به دستش رسید.
*بالاخره امتحان را از کدام منبع گرفتند؟ سوالات شما؟ منابع معرفی شده سایتشان یا کتاب‌های انتشارات بابل؟
گوهری: تقریبا هیچکدام.
ذوالفقاری: این دوستان به گفته خودشان 55 هزار سوال داشتند. نمی دانم دلیل اینکه از آنها استفاده نکردند، چه بوده است؟ این تغییر و تحولات به این موضوع مربوط است که این دوستان ساز و کار مشخصی برای این آزمون نداشتند. فقط به نظر می‌رسد دستوری از مراجع بالاتر داشتند که این آزمون به صورت جامع خارج از موسسات به هر شکلی و به هر قیمتی برگزار می شود.
صدمات مالی و معنوی که به هنرجویانی که یک دوره آموزشی را از دست داده اند، وارد شده غیرقابل جبران است. این نکته را تاکید می کنم که ما اعلام کردیم که شرایط چیست و از همه هنرجویان خواستیم که خودشان تصمیم بگیرند که می خواهند در آزمون شرکت کنند یا نه. این روند را همه دوستان حاضر در جلسه هم رعایت کردند که جزو حقوق فردی هنرجویان است.
*دوست دارم نظر همه دوستان و یا هرکدام از دوستانی که دوست دارند نظر خود را اعلام کنند بدانم که چرا ارشاد این گونه رفتار کرده و به این روش و با این مسائل آزمون جامع را برگزار کرد؟
ذوالفقاری: آقای حیدریخلیل بعد از مدیریت فردی به نام آقای عیسی کشاورز آمد که کلا بخش آموزش را رها کرده و مشغول برگزاری جشنواره‌های مد و لباس بودند. به این حهت ایشان می‌خواستند آموزش را که با سلایق ادارات کل ارشاد استان ها انجام می‌شد، تغییر بدهند ولی این تغییرات با ایجاد مشکل همراه شد.
فراهت: ارشاد یکسری ایده‌آل‌هایی دارد که برای رسیدن به این ایده‌آل‌ها دست به هر کاری زده است. ما منکر این نیستیم که به ایده‌آل‌های ارشاد برسیم، ولی باید ببینیم که ارشاد با چه هزینه‌هایی و با چه قیمتی می‌خواهد به آنها برسد؟ به عنوان مثال همین آزمون جزو این آرمان‌ها بوده که با شرکت نکردن 4500 هنرجو از بین 7000 نفر و ایجاد مشکل برای آنها همه چیز خراب شده است. اتفاقا ارشاد بازهم به سالم بودن این آزمون پافشاری می کند!
گزارش از مجید احمدی
نظر شما