به گزارش خبرنگار مهر، با توسعه زندگی ماشینی، امروزه بیماری‌های متفاوتی انسان‌های را تهدید می‌کند که لازم است برای مقابله با این موارد، دانش و آگاهی افراد مختلف در این خصوص افزایش یابد تا در شرایط مختلف بتوانند خود را در برابر بیماری های ایمن کنند.
در این بین کودکان به علت داشتن حساسیت های متفاوت، آسیب شدیدتری نسبت به این بیماری‌ها متوجه آنها است. در كودكان، مسموميت با ماده سرب مي‌تواند باعث مشكلات در يادگيري و اختلالات حافظه اي غير قابل درمان شود.
دکتر اعظم توسرکانی کارشناس دفتراطلاع رسانی دارو و سموم معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اهواز در این زمینه تصریح کرد: سرب فلزي است كه مردم فكر مي‌كنند فقط در لوله ها و ديگر وسایل فلزي يافت مي‌شود اما حقيقت اين است كه سرب مي‌تواند در انواع مختلف مواد از همچون گرد و خاك، رنگ ديوار، اسباب بازي‌هاي قديمي يا به طور كلي برخي اسباب‌بازي‌ها، ظروف سفالي، خاك و حتي غذا يافت شود.
وی در پاسخ به این سئوال که چگونه فرد دچار مسموميت با سرب مي‌شود؟ گفت: اين مسئله به كودك يا بالغ بودن فرد بستگي دارد.
این کارشناس با اشاره به اینکه كودكان از چند راه مي‌توانند دچار مسموميت با سرب شوند، افزود: فرو بردن يا استنشاق سرب موجود در گرد و خاك منازل ممكن است با رنگ حاوي سرب رنگ آميزي شده باشند، هرچه رنگ ديوار قديمي‌تر باشد، احتمال وجود سرب در رنگ آن بيشتر است.
اندازه‌گيري ميزان سرب خون كودكان نشان مي‌دهد، هنگام تجديد رنگ‌آميزي منازل، ميزان سرب خون كودكان افزايش مي‌يابد. ذرات رنگ‌هاي قديمي و پايه سرب كه هنگام سمبادهكاري در هواي منزل پراكنده مي شود عامل جذب سرب در بدن كودكان و افزايش سرب خون آنهاست.
توسرکانی در ادامه اظهار کرد: چنانچه رنگ ديوار به آرامي كنده شود يا خرد شود سرب درون آن وارد گرد و خاك شود و بچه‌هاي كوچك اغلب دست‌هايشان را گرد و خاكي كرده و سپس وارد دهان مي‌كنند، اگر بچه‌ها تراشه‌هاي رنگ را مستقيم وارد دهان كنند ممكن است به شدت بيمار شوند و كودكاني كه در منازل بالاي 35 سال ساخت زندگي مي كنند در معرض بالاي خطر مسموميت با سرب از اين راه هستند.
وی بیان کرد: فرو بردن سرب از طريق آب يا غذای لوله‌هاي برخي منازل حاوي سرب هستند كه سرب از اين راه وارد آب شود و غذاها اگر در انواع خاص ظرف‌ها نگهداري شوند يا اگر داراي انواع خاص چاشني باشد و همچنین مكيدن و جويدن اسباب‌بازي‌ها، جواهرات يا ديگر وسایل حاوي سرب نیز مي‌توانند سرب را به خودشان بگيرند و دچار مسمومیت با این ماده شود.
این کارشناس تصریح کرد: در افراد بالغ، مسموميت با سرب نسبت به كودكان كمتر شايع است، با اين حال اگر داراي شغل يا سرگرمي باشند كه با مواد حاوي سرب در تماس باشند مي توانند دچار مسموميت با سرب شوند و مشاغلی نظیر ساخت ظروف سفالی لعاب‌دار، لحیم کاری با سرب، نقاش ساختمان، تولید گلوله‌های سربی، ساخت شیشه های رنگی، تعمیر اتومبیل یا کشتی، لوله‌کشی، لوله بُری، استخراج سرب، تعمیر اتومبیل، تولید شیشه، ساخت کشتی، صنایع چاپ، تولید پلاستیک، تصفیه و پالایش سرب، جوشکاری یا بُرش فولاد، ساختمان سازی، تولید محصولات لاستیکی، کار در ایستگاه های گاز، تولید باتری، بازسازی پل و غیره از این قبیل مشاغل‌اند.
توسرکانی در پاسخ به این سئوال مسموميت با سرب چه نشانه‌هايي دارد؟ تاکید کرد: اغلب كودكان دچار مسموميت با سرب هيچ علامتي ندارند و اين مسئله اهميت غربالگري كودكان در معرض خطر مسموميت با سرب (مثل زندگي در منازل بالاي 35 سال ساخت) را نشان مي‌دهد. بسته به اينكه فرد در معرض چه ميزان سرب بوده است نشانه هاي متنوعي وجود دارد و اكثر كودكاني كه سرب خون بالايي داشته اند عادت به خوردن خاك، كاغذ و روزنامه دارند.
کارشناس دفتراطلاع رسانی دارو و سموم معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اهواز علایم مسمومیت با سرب را شامل احساس خستگي، دل درد، يبوست، تحريك پذيري، استفراغ عنوان کرد.
توسرکانی در پاسخ به این سئوال که آيا آزمايشي براي تشخيص مسموميت با سرب وجود دارد؟ عنوان کرد: بله، آزمايش‌هاي خوني براي اندازه‌گيري ميزان سرب در بدن افراد وجود دارد، در مورد افرادي كه بايد براي مسموميت با سرب بررسي شوند و زمان اين آزمايش، در شرايط مختلف دستورالعملهاي متفاوت وجود دارد و اگر كودكتان نياز به آزمايش غربالگري براي مسموميت با سرب دارد، شما بايد از پزشك كودكتان اين آزمايش را درخواست كنيد.
وی در پاسخ به سئوال دیگری با این مضمون که آيا مي‌توان از مسموميت با سرب جلوگيري كرد؟ تصریح کرد: بله، مهمترين كار جلوگيري از در معرض قرار گرفتن سرب در رنگ، خاك و ديگر منابع است و اگر شما مي‌دانيد در منزلتان سرب وجود دارد مهم است كه سريعا براي زدودن آن اقدام كنيد.
این کارشناس دارو و سموم به شهروندان توصیه کرد: در ابتدا خون كودكان خود را از نظر احتمال آلودگي به سرب آزمايش كنيد و درمان هرچه سريع تر شروع شود، احتمال برطرف شدن عارضه ها بيشتر است، مراقب باشيد كودكان دستان خود يا اشيا آلوده را در دهان نگذارند و دست‌هاي خود و كودكانتان را قبل از مصرف غذا بشوييد، براي آماده شير خشك كودكان به آب مصرفي توجه كنيد، احتمال آلودگي در آب لوله‌كشي كه براي مدتي در لوله ها راكد بوده بيشتر است، به ازای هر دو ساعت بسته بودن شير آب يك تا دو دقيقه آب را به جريان بياندازيد و سپس استفاده كنيد.
براي پخت غذا يا نوشيدن از آب لوله كشي سرد استفاده كنيد، آب گرم سرب بيشتري جذب مي كند، زماني كه يك قوطي كنسرو را باز مي كنيد بلافاصله آن را از قوطي خالي كرده و مازاد آن را در ظرف ديگري نگهداري كنيد تا احتمال آلودگي به سرب از لبه هاي قوطي كه پوشش مخصوص را ندارد وجود نداشته باشد،غذاها و نوشيدني هاي اسيدي را در ظروف سراميك نگهداري نكنيد، نوشيدني هاي گرم مانند چاي، قهوه يا آب ميوه هاي اسيدي و ترش را در فنجان‌هاي سراميك ننوشيد.
توسرکانی در ادامه افزود: راه ديگر براي جلوگيري يا كاهش اثرات مسموميت با سرب داشتن رژيم غني از كلسيم، آهن، ويتامين C و D است و انتخابهاي خوب غذايي در اين زمينه شير، ماست، گوشت كم چرب، ماهي، حبوبات غني شده، مركبات و گوجه فرنگي است.
وی با بیان اینکه علاوه بر اين كودكان بايد روزانه مولتي ويتامين و آهن دريافت كنند، گفت: اگر در خانه‌اي زندگي مي‌كنيد كه از ساخت آن 35 سال مي گذرد، در محيط داخلي تست سنجش سرب انجام دهيد واز يك لوله كش بخواهيد لوله هاي منزلتان را چك كند تا آب مصرفي‌تان آلوده نباشد و در صورت لزوم يك فيلتر تصفيه آب روي شير نصب كنيد و يكي از راه هاي جلوگيري رنگ كردن مجدد فضاست و از كندن رنگ قبلي اجتناب كنيد زيرا اين كار باعث انتشار آلودگي در فضا مي شود.
توسرکانی با اشاره به درمان مسموميت با سرب، تصریح کرد: مهمترين درمان براي مسموميت با سرب، حذف منبع سرب است و براي مثال اگر مسموميت سرب كودك به علت غبارات رنگ در منزلشان باشد، بايد تمام رنگ‌هاي حاوي سرب از منزل كودك حذف شود و اگر اين كار ممكن نيست كودك بايد به منزل نوساز كه فاقد سرب است برده شود واين دو راهكار سخت و گران هستند، اما تنها راه براي حفاظت كامل يك كودك از مسموميت حذف سرب از پيرامونش است.
وی در پایان گفت: در افراد با ميزان بالاي سرب، اغلب پزشكان از درمان با شلاته كننده‌ها استفاده مي‌كنند. اين مواد باعث دفع سرب از بدن مي شوند.
پزشكان فقط در صورتي مي توانند "شلاته كننده" تجويز كنند كه مطمئن باشند بيمار مدت طولاني در معرض سرب نبوده است و اگر شخص همچنان در معرض سرب قرار دارد درمان مي تواند مسموميت را بدتر كند و علاوه بر اين شلاته كننده ها اثرات بلند مدت سرب بر يادگيري و هوش را خنثي نمي كند.
دکتر امیر حسین بنی احمد کارشناس ارشد دارویی سازمان غذا و داروی خوزستان نیز در این زمینه با بیان اینکه سرب امروزه به عنوان يكي از پر مصرف ترين فلزات در صنايع مختلف و همچنين به عنوان يك سم بالقوه مطرح است، تصریح کرد: منابع سرب بسيار متنوع هستند و علاوه بر برخي مشاغل صنعتي همچون باطري سازي، تعمير رادياتور ماشين، تصفيه خانه ها، تخريب و بازسازي پل‌ها و منابعي نظير هوا، آب، خاك، رنگ ها، كنسرو مواد غذايي و بسياري منابع ديگر نيز به عنوان منبع حاوي سرب مطرح هستند.
وی در ادامه با اشاره به اینکه در شرايطي كه سطح خوني سرب بالاتر از mcg/dl 40 گزارش شود، احتمال مسموميت با سرب مطرح می‌شود، بیان کرد: علايم مسموميت حاد با سرب شامل بي اشتهايي، تهوع، ضعف، بي حالي و تشنج است كه ممكن است باعث آسيب مغزي و آسيب برگشت‌پذير كليه شود.
بنی‌احمد، مهمترین علايم مسموميت مزمن با سرب در کودکان را كاهش وزن، ضعف و كم خوني دانست و افزود: همچنين در كودكان تغييرات در رفتار و برخورد اجتماعي نيز مي‌تواند از علايم اوليه مسموميت به‌شمار رود.
این کارشناس با بیان اینکه در بزرگسالان علايم گوارشي، كوليك و افتادگي مچ دست نيز به ندرت ایجاد مي‌كند، اظهار کرد: افزايش فشار خون و نقرس نيز ممكن است در اثر تماس مزمن با سرب اتفاق افتد.
وی تاکید کرد: نكته اي كه كمتر مورد توجه قرار مي گيرد و متاسفانه اخيرا مواردي از آن مشاهده شده، مسموميت با سرب در مصرف كنندگان مواد مخدر است.
بنی‌احمد افزود: افزودن سرب به هروئين، اوپيوم و آمفتامين ها به منظور افزايش وزن اين فرآورده ها مي تواند در مصرف خوراكي يا وريدي ايجاد مسموميت کند.
---------------
گزارش: حسین عبدالعزیزی
نظر شما