رئيس كل جديد بانك مركزي و موسسات مالي و اعتباري

به گزارش خبرنگار مهر، غفورحلمي كارشناس ارشد بانكي یادداشتی با عنوان "رئيس كل جديد بانك مركزي و موسسات مالي و اعتباري" نوشته است که در پی می آید:

" روشن است كه يكي از اولويت‌هاي رئيس كل جديد بانك مركزي، تداوم و اصلاح اجراي ساماندهي بازار غيرمتشكل پولي و سر و سامان دادن به وضع موسسات اعتباري غيربانكي است. از این رو به نظر مي‌رسد رئيس كل بانك مركزي بايد در دوره فعاليت جديد، با بازنگری در برخي تفكرات و ذهنيت‌هاي نادرست از قبل مانده، با نگاهي خردمندانه و متعادل همان‌گونه كه سياست كلي دولت، تدبير و اميد است ـ به اين موسسات نگاه كرده و رفتار گذشته را اصلاح کند. به نظر مي‌رسد توجه به نكات ذيل در اين راستا مفيد باشد:

1ـ قاطبه موسسات مالي اعتباري قانون‌گريز نيستند. اتفاقا آنها خود علاقه‌مند به ساماندهي در چارچوب قانون و ضوابط حرفه ای هستند، اما ماجرا اينجاست كه آنان الگويي كه قابليت اجرايي از منظرهايي چون سیستم بانکی حقوقي، حسابداري، مديريتي، اعتباری و... داشته باشد، در دست ندارند. تقاضاهاي مكرر موسسات از بانك مركزي و بخش نظارتی آن براي تدوين و ابلاغ نظام‌نامه و روش‌نامه كاملي بدين منظور تاكنون بي‌پاسخ مانده است.

2ـ بانك مركزي و بخش نظارتی با بي‌توجهی به تمام اشكالات فني كه اتفاقا از سوي خود مديران و اکثر كارشناسان ارشد بانكي نیز تأیید شده، موسسات مالي اعتباري را بر سر دوراهي ادغام يا انحلال قرار داده اند. آنان به موسسات فشار مي‌آوردند كه به‌فوريت با زير پوشش قرار دادن چند موسسه كوچك و بعضا بدهكار، ادغام شوند. حال آن‌كه موسسات بارها اعلام كرده و مي‌كنند كه اين ادغام‌ها كارشناسي نيست و انجام شتاب‌زده آن، جز ضايع كردن حقوق سهامداران و سپرده‌گذاران موسسات غيربدهكار و برهم ريختن نظم سازماني آنها، نتيجه‌اي دربر نخواهد داشت.كمااينكه اکنون موارد متعددي از اين دست قابل مشاهده است.

3ـ اين پيشنهاد قابل بررسي است كه بانك مركزي در دوره جديد به منظور ساماندهی موسسات اعتباری غیر بانکی اقدام به مطالعه مشترك با همكاري موسسات مالي ـ اعتباري نموده و دستورالعملی قابل اجرا ، فني و خردمندانه براي سامان‌دهي موسسات مالي ـ اعتباري تدوين كند. آنگاه اگر هر موسسه‌اي حاضر به تمكين از اين الگو نشد، مشمول مقررات و برخوردهاي قانونی قرار گيرد.

4ـ واقعيت اين است كه بانك مركزي تاكنون به موسسات مالي ـ اعتباري به عنوان ميهمان ناخوانده و جزء اضافي بازار پولي كشور نگاه كرده و اولويت با حذف آنان به جاي جذب بوده است. بانك مركزي به اين واقعيت توجه ننموده كه اگر موسسات مالي اعتباري مورد استقبال مردم قرار گرفته و اين استقبال با وجود برخوردهاي تند و مكرر بخش نظارتي بانك مركزي كاهش نيافته، حتما دلايل منطقي ومحكمي پشت آن است.

واقعيت اين است كه اكنون بانك‌ها به دلايل گوناگون امكان پاسخگويي به درخواست‌هاي ارائه تسهيلات از سوي مردم و فعالان اقتصادی بخش های مختلف را ندارند. چراكه يا منابع آنهاكافي نيست يا مراحل و پروسه اداري آنقدر طولاني است كه افراد را از پيگيري كار منصرف مي‌كند، لذا مردم راه گشايش را در روي آوردن به اين موسسات يافته‌اند. از سوي ديگر سپرده‌گذاران وصاحبان نقدینگی نيز كه با سودهاي كم ، زیر نرخ تورم والبته غيرواقعي در بانك‌ها مواجه‌اند، علاقه خود را به موسسات مالي اعتباري با افزايش سپرده‌گذاري و اعتماد به این موسسات به روشني نشان داده‌اند. لذا با وجود يك چنين واقعياتي، آيا وقت آن نرسيده كه بانك مركزي با واقع نگري، موسسات مالي اعتباري را به عنوان عضوي جديد و قدرتمند در خانواده سيستم بانكي بپذيرد و از آن حمايت كند؟

5ـ نكته آخر اين‌كه درحال حاضر ميلياردها تومان پول و سپرده مردم نزد موسسات مالي ـ اعتباري به امانت است و اين موسسات مي‌توانند باز هم به جذب نقدينگي سرگردان و هدايت آن به سوي بخش‌هاي مولد اقتصاد ملي كمك كنند. با اين وجود، ادامه رفتار قبلي با موسسات مالي اعتباري –كه برپايه تهديد بدون ارايه راه حل استوار بود-درواقع بازي با نقدينگي هنگفت موجود در اين موسسات است.

لذا به نظر مي‌رسد در سالی که به نام حماسه اقتصادی از سوی مقام معظم رهبری نامگذاری شده بانك مركزي بايد در نگاه، رفتار و گفتار خود با اين موسسات تجديدنظر اساسي كرده و از ظرفيت بالقوه و نهفته آنان براي كمك به رفع چالش های اين روزهاي اقتصاد كشور بهره‌‌برداري مناسبي بكند ، در این راستا بدون تردید اعمال مقررات باید در فضایی مملو ازمنطق ، همدلی و همکاری صورت گیرد ، برخورد شدید و اجبار به اجرای برخی فرآیند های غیر کار شناسی از جمله پروژه ادغام که محمل قانونی نیز نداردکمکی نمی کند ، همانطور که شاهدیم از سال گذشته اقداماتی در این خصوص آغاز شده است اما مؤسسات ادغامی نیز هرکدام در عمل راه خود را دنبال می کنند.

در همایشی که اواخر سال گذشته با همکاری پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی با شرکت تعدادی از موسسات اعتباری غیر بانکی در تهران برگزار شد و رئيس کل جديد بانک مرکزی نيز از جمله سخنرانان سمینار بودند تعاملات و سخنرانی های جامعی توسط کارشناسان ارشد پولی و بانکی کشور انجام و ایراد شد که هر کدام از آنها می تواند چراغ راه آینده باشد.