حجت الاسلام دکتر سید سجاد ایزدهی وظیفه مسئولان و تصمیم گیران را با توجه به سخنان اخیر رهبر انقلاب درباره ضرورت نگاه جامع به مسائل با توجه به سه مولفه آرمان ها، راهبردها و واقعیت ها این طور تعریف کرد و به خبرنگار مهر گفت: مسئولان و تصمیم گیران برای پیمودن مسیر خدمتگزاری و دستیابی به مقصود و هدف خود باید از سه مولفه آرمان ها، راهبردها و واقعیت ها برخوردار باشند. لازمه حرکت به افق بالا و آرمان خواهی و دستیابی به اهداف فردی و جمعی این است که مسئولان راهبردهای مشخصی را برنامه ریزی کرده و به سمت استراتژی خاصی حرکت کنند. حرکت بدون هدف باعث می شود افراد یا حرکتی سست و محکم داشته باشند یا خیلی زود از ادامه راه باز بمانند.
وی افزود: برخورداری از استراتژی کمک می کند تا تصمیم گیران واقعیت های موجود را مدنظر قرار دهند و بر اساس آن واقعیت ها مصلحت اندیشی کرده و برای دستیابی به اهداف خود حرکت کنند. در صورتی که مسئولان از واقعیت ها چشم پوشی کنند روند دستیابی به اهداف شان معمولاً به ناکامی و خیال پردازی منجر می شود. در نظر گرفتن موانع در این مسیر موضوع مهم دیگری است. در واقع گذر از موانع و مشکلات موجود برای رسیدن به آرمان ها نیازمند عقلانیت است و این عقلانیت ایجاب می کند در بعضی موارد با موانع مبارزه کرده و بعضی مواقع، موانع را دور بزنند.
وی یادآور شد: عقلانیت حاکم بر نظام خردمندانه برای رسیدن به افق بالا اقتضا می کند که راهبردها و استراتژی هایی در نظر گرفته و برای رسیدن به این استراتژی ها با مصلحت اندیشی همه راه ها را زیرنظر داشته باشند و در نهایت بهترین مسیر را انتخاب کنند. ناگفته نماند که مصلحت اندیشی در هیچ شرایطی نباید قربانی آرمان گرایی شود چراکه در این صورت به مراتب از ارزش و بهای اهداف والا کاسته خواهد شد.
ایزدهی در پاسخ به این سوال که چگونه می توان آرمان ها و اهداف، راهبردهای عمومی و واقعیات را با هم ترکیب کرد تا به موفقیت رسید، گفت: در وهله اول باید برنامه ریزی مبتنی بر عقلانیت الهی حاکم شود. در این عقلانیت الهی موارد متعددی از جمله مشورت، خرد جمعی و راهکارهای فکری وجود دارد. در صورت پیگیری این راهکارها طبیعتاً مسئولان می توانند آرمان های خود را محقق کنند و برای رسیدن به آرمان ها، واقعیت ها را لحاظ کرده و در نهایت با مشورت، مصلحت اندیشی و خرد جمعی به اهداف خود برسند. دستیابی به این روند نیازمند عقلانیت است و این عقلانیت، عقلانیت الهی و مبتنی بر آموزه های دینی و عقاید مبتنی بر وحی است.
مدیر گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی درباره رابطه سه مولفه مذکور با رویکرد عاقلانه، خردمندانه و امیدوارانه گفت: ویژگی نظام های خردمند این است که برنامه ریزی و انعطاف دارند، افق بالا را در نظر می گیرند، گذر از موانع موجود را موضوعیت قرار می دهند و بدین ترتیب هیچ گاه از راه، باز نمی مانند، طبیعتاً این نظام ها مفید هستند و می توانند به اهداف خود برسند. اگر در جامعه ای خردمندی نباشد آرمان گرایی و واقع گرایی نیز میسر نمی شود و انسان ها ناامید یا بی پروا می شوند. در روایات ما بر اعتدال یعنی حد میانه افراط و تفریط بسیار تأکید شده است. اینکه انسان ناامید نشود و با منطق، اعتدال و عقلانیت پیش رود اصل مهمی برای پیشرفت به شمار می آید.
وی تصریح کرد: از طرف دیگر مسئولان همواره باید امیدوار بوده در غیر این صورت نمی تواند حرکتی داشته باشد. در واقع امید، انسان ها را وادار می کند تا جدا از بحث عقلانیت حرکت کنند. بنابراین وجود امید، عقلانیت و دور بودن از افراط و تفریط موجب می شود تا مسئولان هرچند با تأخیر اما به اهداف خود دست یابند.
مدیر گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی درباره مولفه یک رویکرد جامع و همه جانبه به مسائل یادآور شد: در صورتی که مسئولان نگاه جامع و راهبردهای جامع همراه با برنامه ریزی داشته باشند و برای دست یابی به آن راهبردها سخت کوشی، همه نگری و امیدواری را لازمه کار خود قرار دهند طبیعتاً اهداف آرمانی و متعالی حاصل می شود. دست یافتن به این اهداف با این ویژگی ها ارزش آن را دارد تا انسان از یک سری از امور کوتاه مدت چشم پوشی کند. فقط مسئله ای که باید مدنظر قرار گیرد اینکه نظریه مجبور باید در جامعه به شکل نظریه مطلوب عملیاتی شود یعنی با عنایت به افق بالا، تلاش، عقلانیت، مصلحت، اعتدال و منطق نظری برای رسیدن به هدف بهره بگیرند.
وی خاطرنشان کرد: اگر مسئولان با توجه به محدودیت های موجود بتوانند آرمان های خود را حفظ کنند، تهدیدها را به فرصت تبدیل کند، ناامید نشوند، یک برنامه ریزی منسجم و یک راهبرد همه جانبه داشته باشند و آن راهبردها را متناسب با شرایط تنظیم کنند، هدف خود را هیچ گاه از یاد نبرند و اهداف همه جانبه را در این راهبرد تأثیر دهند و در کنار این موارد چابکی، زیرکی و امیدواری داشته باشند طبیعتاً انتظار می رود به بهترین شکل ممکن به هدف خود نائل شوند.
نظر شما