به گزارش خبرنگار مهر، نویسنده در این کتاب که عنوان کاملش، «نظریههای رسانه، اندیشههای رایج و دیدگاههای انتقادی» است، تلاش کرده مجموعه نظریههای مربوط به حوزه رسانه را به گونهای دستهبندی و ساماندهی کند تا خواننده به درکی منطقی و نظاممند از رویکردهای نظری در این زمینه برسد. این کتاب، علاوه بر این، به نظریههای ساختارگرایی، تعاملگرایی، فرهنگی، پسامدرن و ... نیز میپردازد.
فهم ابعاد و زوایای پدیده ارتباطات و رسانه به عنوان یکی از تجلیات دنیای جدید و به روایتی، علت موجده تحولات تاریخی و اجتماعی و همچنین صورتبندیهای فرهنگی، نیازمند مفهومسازی و نظریهپردازی است. حضور و گستردگی رسانه در سپهر عمومی و انباشت و فوران نشانهها و تصاویر رسانهای در همه شئون زندگی مانند اقتصاد، سیاست، فرهنگ، تولید و توزیع معانی، به رسانهای شدن فرهنگ، سیاست و اجتماع منتهی شده است. به این معنا که امروزه، رسانهها صرفا به عنوان یکی از نهادهای فرهنگی و اجتماعی و موثر بر دیگر قلمروها تلقی نمیشوند، بلکه فضا و چارچوبی فراهم میآورند که فرهنگ، سیاست و اجتماع در آن جریان پیدا میکند.
کتاب «نظریههای رسانه، اندیشههای رایج و دیدگاههای انتقادی» یکی از منابع اصلی کنکور کارشناسی ارشد علوم ارتباطات است و نویسندهاش از استادان دانشگاه علامه طباطبایی است که علاوه بر ترجمه متون خارجی، نظریه و نوشتههای دیگران را به زبان خود و به گونه قابل درک برای دانشجویان، در قالب این کتاب در آورده است.
در کتاب پیش رو، پس از اشاره به تعاریف نظریه و نقش و اهمیت آن در فهم پدیدهها در فصل اول، در فصل دوم نظریههایی با نگاه پدیدارشناسانه به رسانهها و فهم تاریخی نقش و تاثیر آنها در شکلگیری جهان مدرن و نیز نقد ادبی و هنری پیامدهای این جهان نوظهور و محصولات و فراوردههای رسانهای، در قالب نظریه رسانهای مدرنیته و نقد مدرنیستی رسانه آورده شده است. فصل سوم کتاب به نظریههایی اختصاص دارد که بر بنیان رویکردهای اجتماعی و رفتاری و روشهای تجربی و کمّی به آثار و کارکردهای محتوای ارتباطی بر جامعه در سطوح فردی و اجتماعی تاکید میکنند.
دلالتهای ایدئولوژیک متون رسانهای، تعامل رسانه و جامعه، بازتولید کلیشههای جنسیتی، استثمار اقتصادی و استعمار فرهنگی، مقاومت و گریز مخاطب در برابر قدرت ایدئولوژیک و هژمونیک رسانه، وانمایی و شبیهسازی رسانهای و نهایتا تحولات ساختاری و فنی ارتباطات و شکلگیری جامعه اطلاعاتی و شبکهای، نظریهها و رویکردهای نظری است که در فصول دیگر کتاب «نظریههای رسانه» به آنها پرداخته شده است. نگارنده کتاب در مقدمه آن اشاره کرده است که اولویت این کتاب، پرداختن به نظریههای ارتباطات جمعی و رسانه بوده است و نظریههای ارتباطات و توسعه، ارتباطات بینالمللی و میانفرهنگی، ارتباطات انسانی و ... را باید در آثار دیگر جستجو کرد.
این کتاب 11 فصل دارد که عناوینشان به ترتیب عبارت است از: «چیستی نظریه: تعریف، نقش و اهمیت»، «نظریه ارتباطات و تحول تاریخی: رسانه و مدرنیته»، «نظریه اجتماعی ـ رفتاری: کارکردها و آثار پیامهای ارتباطی»، «نظریه هنجاری رسانه»، «نظریه ساختارگرایی و نشانهشناسی»، «نظریه تعاملگرایی و ساختیابی»، «نظریه فمینیستی رسانه: رسانه و جنسیت»، «نظریه اقتصاد سیاسی، صنعت فرهنگ و مطالعات پسااستعماری»، «نظریه مخاطب: مطالعات فرهنگی و مخاطبان فعال»، «نظریه پست مدرنیسم و ارتباطات: رسانه، تصویر و وانمایی» و «نظریه رسانههای جدید».
در قسمتی از این کتاب میخوانیم:
فیلتر سوم یعنی منابع خبری وسایل ارتباط جمعی به این معناست که وسایل ارتباط جمعی، در همزیستی با سازمانها، شرکتها و افراد قدرتمند جامعه به عنوان منبع اطلاعات، قرار دارند. این ارتباط زاییده ضرورتهای اقتصادی و منافع دو جانبه است. وسایل ارتباط جمعی، به یک جریان دائمی قابل اعتماد اطلاعات به عنوان مواد خام برنامههای خبری احتیاج دارند و بنابراین، منابع دولتی و تجاری عظیم، به دلیل داشتن جایگاه و مقام اجتماعی بالای خود، به طور طبیعی به عنوان منابع موثق خبری، مورد اقبال رسانهها قرار میگیرند.
همچنین ادعای عینیگرایی خبری و درج واقعیات، یکی دیگر از دلایل تاکید بیش از حد بر منابع رسمی است. رسانههای خبری، احتیاج به مطالبی دارند که عینی و واقعی فرض شوند. با کسب خبر از منابعی که موثق فرض میشوند، میتوان هزینههای تحقیق در مورد صحت خبر را تقلیل داد. دولت و بخش خصوصی برای تحکیم موقعیت خود به عنوان منابع موثق خبری در سطح جامعه، همهگونه امکانات را برای تهیه هرچه آسانتر اخبار، در اختیار سازمانهای خبری قرار میدهند. به دلیل ارائه این خدمات به وسایل ارتباط جمعی، گروههای قدرتمند قادر به ایجاد یک نوع رابطه دو جانبه میشوند و از این طریق نظرات و دیدگاههای خود را از طریق رسانهها به عنوان عین واقعیت یا عوامل غیرقابل انکار یک واقعه خبری، در جامعه منعکس میکنند...
این کتاب با 360 صفحه، شمارگان هزار نسخه و قیمت 15 هزار تومان به چاپ سوم رسیده است. چاپ اول این کتاب سال 89 به بازار نشر عرضه شد.
نظر شما