به گزارش خبرنگار گروه دين و انديشه "مهر" اين عبادت كه قبل از پيروزى انقلاب اسلامى حالت فراگير و عمومى نداشت، طي چند سال اخير در ميان جمع كثيرى از صالحان و نيكان ، از اقشار مختلف اجتماعى ، بويژه دانشجويان و طلاب ، متداول شده است و مساجد بسيارى از شهرهاى ايران و جهان اسلام ، پذيراى ميهمانان خدا در ايام البيض ماه پر بركت رجب است.
اشتغال انسان به كار و زندگى و مسئوليتهاي اجتماعى، گاهى موجب غفلت مىشود و توجه به كار، گاه انسان را از توجه به هدف باز مى دارد و سبب مى شود وظيفه بزرگ ياد خدا و توجه به خود سازى و مبداء و منتهاى هستى فراموش شود ، در اين ميان اعتكاف، آب حيات بخش در كوير غفلتهاست.
غفلت از"خود"و "خداى خود"، بستر مرگ ارزشهاى انسانى و نقطه سقوط از پايگاه بلند خردورزى و عشق عرفانى و عامل پيوستن به زندگى پست و حيوانى است.
اعتكاف، بستر مناسب انديشه ، تفكر و خردورزى است. اعتكاف، تلاشى است براى اينكه انسانهاى فرو رفته در غرقاب روزمرگىها از فضاى پر التهاب روزانه به سوى"خويش"و"خداى خويش" باز گردند.
اعتكاف زمينه توبه و بازگشت است. بازگشت به قرآن و معنويت، بازگشت به دعا و استمداد از عالم غيب، بازگشت از"خودمدارى" به "خداگرايى" ، شك نيست آنها كه مسئوليتهاى حساس تر و بزرگترى دارند، بيش از ديگران به اعتكاف و خودسازى نياز دارند.
بىجهت نيست كه شخص رسول الله (ص) پس از هجرت، همه ساله دهه اول يا دوم و گاه هر دو دهه و در سالهاى آخر زندگى به طور منظم دهه سوم ماه مبارك رمضان را به" اعتكاف" مى پردازد و به همه دست اندركاران و كارگزاران و رجال سياسى و اجتماعى درس معنويت گرايى و ذكر و نياش و روزه و تلاوت قرآن مى دهد.
شرايط اعتكاف :
اعتكاف، توقفى ناآگاهانه در مسجد نيست. صرف درنگ و مكث و"حبس خويشتن" در مسجد، بدون عشق به عبادت و قصد قربت نيست.
اعتكاف، لميدن خوابيدن و چرت زدن و احيانا وقت گذرانى بيكاران و گردهمايى تفريحى- سياحتى در مساجد بزرگ شهر نيست.
در اعتكاف كسانى كه كار دارند و زياد هم كار دارندو غرق دنياى اقتصاد ، سياست ، هنر ، مطبوعات و غيره هستند، بايد از توليد ، توزيع ، طرح و برنامههاى اقتصادى ، سياسى ، فرهنگى ، نظامى و كار و زندگى فاصله بگيرند و به هماهنگى كار و تلاش و فعاليتها، با رضاى خدا و وظيفه مكتبى بيانديشند و تنظيم فكر و انديشه و عمل، با معيارهاى الهى را تمرين كنند.
كار براى امت و تامين حوائج نيازمندان، تشييع پيكر شهيدان و مؤمنان،عيادت بيماران و هر كارى كه در آن، خود مطرح نيست و انگيزه الهى دارد، با اعتكاف سازگار است و حتى در برخى احاديث قضاى حوائج مؤمنان از اعتكاف برتر شناخته شده است.
اعتكاف، دوره كوتاه مدت خود سازى است، كه حداقل سه روز طول مىكشد و انسان را از حاكميت غريزهها،عادتها و اشتغالات معمول زندگى آزاد مي كند.
اعتكاف، محو خود خواهى در امواج بلند خداگرايى و خدمت به امت اسلامى است.
اعتكاف، بيرون رفتن از خانه خويش و مصمم شدن بر حضور در خانه حضرت حق است. عبادتى مستحبى و تقرب جويانه و داوطلبانه است كه روزه روز سوم آن رنگ وجوب مىگيرد.
اعتكاف، گريز از لذت گرايى و هر گونه التذاذ جنسى و مهار حس خود محورى و برترى جوئى و بازگشت از قبله دنياگرايان به سمت و سوى قلب و قبله هستى است. خود سازى، محاسبه نفس، توبه و نيايش، نماز و تلاوت قرآن و استمداد از آستان قدس ربوبى از ديگر بركات اعتكاف است.
اسلام، فكر جدايى از زندگى دنيا و گوشه نشينى و كناره گيرى از مردم و به تعبير ديگر رهبانيت را باطل و ناپسند اعلام كرد، اما اعتكاف را بعنوان فرصتى براى بازگشت به خويش و خداى خويش قرار داد، تا كسانى كه از هياهو و جنجالهاى زندگى مادى خسته مىشوند، بتوانند چند صباحى با خداى خود خلوت كنند و جان و روح خود را با خالق هستى ارتباط دهند .
اعتكاف شرايطي را فراهم مي كند تا انسانها با توشه معنوى و اعتقادى راسخ و ايمان و اميدى بيشتر، به زندگى خود ادامه داده ، خود را براى صحنههاى خطر و جهاد در راه خدا آماده سازند ، هميشه با ياد خدا تلاش كنند ، خود را در محضر پروردگار ببينند ، از نافرمانى او بپرهيزند و به سوى سعادت دنيا و آخرت گام بردارند.
تعريف اعتكاف :
اعتكاف، در لغت به معناى توقف در جايى است و در اصطلاح احكام ،عبارت است از ماندن در مسجد به قصد عبادت خداوند، با شرايطى خاص .
اقسام اعتكاف :
اعتكاف بر دو قسم است، مستحب و واجب، كه در اصل، يك عمل مستحبى است، ولى ممكن است بدليل نذر ، عهد و يا قسم واجب شود.
زمان اعتكاف :
در طول سال ، هر زمانى كه انسان بتواند، حداقل سه روز در مسجد بماند و روزه بگيرد صحيح است ، ولى بهترين زمان براى اعتكاف ماه مبارك رمضان است.
شرايط معتكف :
عقل(از ديوانه صحيح نيست) ، ايمان ( از غير مؤمن صحيح نيست) ، قصد قربت.(هر گونه ريا و خود نمايى، اعتكاف را باطل مىكند) ، روزه دارى در ايام اعتكاف ، اجازه گرفتن از كسى كه اجازه او لازم است.
شرايط اعتكاف :
از سه روز كمتر نباشد ، در مسجد جامع باشد ، ادامه ماندن در مسجد و خارج نشدن از آن.
نيت اعتكاف :
اعتكاف، مانند ساير عبادات، بايد با نيت و قصد قربت باشد و هر گونه ريا و خود نمايى و قصد غير الهى آنرا باطل مىكند.
مدت اعتكاف :
مدت اعتكاف حداقل سه روز است و در كمتر از آن صحيح نيست ولى در زياده حدى ندارد.ولى اگر پنج روز معتكف شود،روز ششم را نيز واجب است بماند، بلكه بنابر احتياط واجب، هرگاه دو روز اضافه كرد، روز سومش هم بايد بماند،پس اگر هشت روز معتكف شد،روز نهم هم واجب است.
مكان اعتكاف :
اعتكاف تنها در مسجد صحيح است، بنابر اين اگر كسى در خانه خود يا در تكيه، حسينيه يا در حرم معتكف شود صحيح نيست و از مساجد نيز تنها در مساجد جامع اعتكاف صحيح است.
نظر شما