آیین عزاداری "پولكه تولاماخ" روستای شیشوان/سنت عاشورایی منحصر به فرد در شمال غرب کشور

به گزارش خبرنگار مهر،همزمان با فرا رسیدن تاسوعاى حسینى مراسم سنتى، مذهبى "پولكه"(نام نوعى توپ آتشین ساخته شده از پارچه است كه آن را با سیمى مى‌بندند و بعد از نفت‌اندود كردن آتش مى‌زنند) در شبهاى نزدیك به تاسوعاى حسینى و شب عاشورا صدها «پولكه» آتشین در میان عزاداریهاى دیگر و در فضاى تاریك شب چرخانده مى‌شود.این مراسم بعد از نماز مغرب و عشا شروع شده و تا ساعت 22 به اتمام می رسد و بعد از آن همه میهمانان و اهالی روستا در مساجد به صرف شام نذری دعوت می شوند.

مدیر کل میراث فرهنگی و گردشگری آذربایجان شرقی ضمن اعلام اینکه این مراسم در سال 1391ثبت ملی شده، افزود: هفت پرونده آذربایجان شرقی از آیین های عزاداری شهرستان های تبریز، آذرشهر، مراغه، هریس، جلفا و عجبشیر در ششمین اجلاس سراسری شورای عالی ثبت كشور با موضوع بررسی پرونده‌های آیین‌های عاشورایی، تصویب و به ثبت رسیده است که پولکه نیز یکی از این آیین ها است.

محمدی، پولكه را یکی از نادر ترین مراسم های عزاداری در کشور دانست و افزود: پولكه نام نوعی توپ آتشین ساخته شده از پارچه است كه آن را با سیمی بسته و پس از نفت اندود كردن، آتش می زنند و در میدان روستا می گردانند.این مراسم طبق شواهد محلی مربوط به دوران صفویه اعلام می شود.

وی هدف از این کار توسط عزاداران این روستا را نشانه آتش‌گرفتن خیمه‌های امام حسین(ع) در شب عاشورا و همدردی آنها با امام حسین(ع) و یاران ایشان برشمرد و افزود:مشعل گردانی این منطقه، آیینی در چارچوب گرامیداشت یاد 72 یار وفادار امام حسین(ع) و خورشید فروزان دشت كربلاست.

فیاضی که خود از اهالی این روستا است در خصوص نحوه برگزاری این مراسم می گوید:کودکان روستا در شب تاسوعا مراسمي به نام کيچيک پولکه(مشعل كوچك) و بزرگترها در شب عاشورا مراسم اصلي را با نام بؤيوک پولکه(مشعل بزرگ) برگزار مي‌کنند.

وی افزود:این مراسم بدین گونه است که در آن یك مشعل اصلی بزرگ در مركز میدان و در جلوی مسجد اعظم روستا روشن می شود و عزاداران به دور آن جمع می شوندمانند وقتی كه به زیر علم می‌روند، یكی یكی به زیر این مشعل رفته و دو نفر دیگر نیز به دنبالش راه می‌افتند كه یكی سطل آب را با خود برده و دیگری آب را از سطل بر می‌دارد و بر آتش گردان می‌ریزد تا آنها را خنك كند.

فیاضی تصریح کرد:بعد از نصب شدن مشعل بزرگ در میدان روستا مشعل های کوچک نیز که مربوط به یک محله است از جلوی مسجد آن محل روشن شده و همراه عزاداران به این مکان آورده می شود و بعد عزاداران  این مشعل ها را با زنجیرهای بلندی در دست، با آتش مشعل اصلی روشن كرده و بر سر عزاداران می‌گردانند.

فیاضی ادامه میدهد که بعد از آن ده ها "پولکه" آتشین در میان عزاداری های دیگر و در فضای تاریک شب چرخانده می شود و این چنین بر ظلمت این شب های اندوهیگین غلبه می شود.این "پولکه ها" را در تاریکی شب یاد آور دلاور مردان صحرای کربلاست  و اینجاست که اشک دلسوختگان اهل بیت را بر گونه ها جاری می گردد.