به گزارش خبرنگار مهر، تاسوعا و عاشورای حسینی تمام شد اما دلهای عزادار در سوگ سالار شهدا( ع) همچنان به سوگواری برای آن امام همام می پردازند و در گوشه و کنار شهر همچنان صدای" یا حسین" از مجالس عزاداری به گوش می رسد.
یکی از رسوم عزاداری در دهستان هرمزآباد واقع در غرب رفسنجان این است که اهالی این دهستان با تجمع در مسجد جامع این روستا، با پای پیاده به سمت مسجد قدیمی این دهستان می روند.در این سنت دیرینه سوگواری اباعبدالله الحسین( ع)، مردم پس از وارد شدن به مسجد و قرائت نماز تحیت مسجد، حلقه بزرگی در حیاط مسجد تشکیل می شود و در مرکز حلقه نوحه سرای جوش و "شده" قرار می گیرد.
"شده" از اسباب عزای مردم این منطقه است که شامل چوبی است که رأس آن مدور بوده و پارچه های سبز و رنگی به همراه یک آئینه روی آن پوشیده می شود و در استقبال از هیئات عزاداری منطقه از آن استفاده می شود. کسانی که جوش می زنند باید کفشهای خود را از پا در بیاورند و نحوه جوش به این شکل است که عزاداران با یک دست کناری خود را گرفته و با دست دیگر سینه می زنند، همراه با سینه زدن به نشانه بی تابی، پای خود را کمی بالا می آورند.
نوحه سرا اشعار مخصوصی را می سراید که "نوحه تو جوش" نامیده می شود از جمله این نوحه ها می توان به "بر سینه زند هر که هوادار حسین است/خون گریه کند هر که هواخواه حسین است" و "در کرب و بلا کشته شدن شأن حسین است/این کار حسین است و محبان حسین است". در انتهای جوش زدن، حلقه بزرگ به حلقه های کوچکتر تقسیم شده و هر یک از حلقه ها با سر دادن ذکر "یا حسین" جوش زدن خود را خاتمه می دهند.
جوش زدن را معمولا بزرگترها و ریش سفیدان روستا انجام می دهند اما جوانان نیز همراه با بزرگترها در این عزاداری صبحگاهی سهیم می شوند.
قدمت چند دهه جوش زنی در هرمزآباد
اکثر اهالی هرمزآباد بر این نکته اتفاق نظر دارند که مراسم جوش زنی در این منطقه قدمت چند ساله داشته و به اجداد خود بازمی گردد.
روحانیت این منطقه، جوش زدن را به معنای از خود بی خود شدن در سوگ امام حسین( ع) می داند و در این باره می گوید: از 55 سال قبل روستای هرمزآباد مرکز روستاهای منطقه برای عزاداری بود و این مسئله ریشه در فرهنگ عزاداری این منطقه دارد.
سید عبدالعظیم خردمند با اشاره به اینکه قدمت جوش زدن در هرمزآباد بیش از هفت دهه و شاید بیشتر عنوان می کند و ادامه می دهد: جوش زدن در واقع بی تابی کردن در عزای امام حسین( ع) و از ابتکارات پیشینیان این منطقه است که یادآور عاشورای سال 61 هجری است.
وی اضافه می کند: این ابتکار و خلاقیتی بوده که گذشتگان به یادگار گذاشته اند و ما باید آن را حفظ کنیم چرا که ما هر چه داریم از گذشتگان است.با انجام هر ساله این عزاداری که باشکوه تر از سالهای پیش برگزار می کنیم، سعی داریم رسوم گذشتگان به نیکی حفظ شود.
تلاش برای ثبت معنوی جوش زنی هرمزآباد
گذشتن چندین دهه از این عزاداری سنتی نه تنها آن را کم رنگ نکرده است بلکه بزرگداشت و انجام آن را سالیان سال در هرمزآباد پرشورتر کرده به نحوی که اکنون مسئولین محلی از تلاش برای ثبت معنوی آن صحبت می کنند.
رئیس شورای اسلامی هرمزآباد در این باره به خبرنگار مهر می گوید: مراسم جوش زنی در هرمزآباد با توجه به قدمتی که دارد و این که از اجداد ما به یادگار مانده است باید ثبت معنوی شود.
محمدرضا حاج اسماعیلی به تلاشهای صورت گرفته در این باره اشاره کرده و افزود: با رایزنی با میراث فرهنگی مقرر شد فیلمها، عکسها و جزئیات بیشتری از این مراسم را به اداره مردم شناسی میراث فرهنگی ارائه دهیم تا مراحل ثبت معنوی این مراسم پس از بررسی های کارشناسانه فراهم شود.
وی بیان داشت: با تمام توان در این راستا اقدام خواهیم کرد تا این مراسم سنتی عزاداری که سالها است در هرمزآباد برگزار می شود به ثبت ملی برسد.
سنتهای عزاداری رفسنجان حفظ و ثبت شود
در همین حال رئیس شورای فرهنگ عمومی شهرستان رفسنجان از تلاش برای ثبت معنوی مراسم جوش زنی در هرمزآباد استقبال می کند.حجت الاسلام عباس رمضانی پور در این خصوص می گوید: اگر امکان این موضوع وجود داشته باشد و این مسائل با مستندات آن به شورا ارائه شود، شورا حتماا از آن استقبال و آن را مصوب می کند.
وی می افزاید: اینکه سنتهای عزاداری گذشتگان ما حفظ شود کاری بسیار پسندیده است و مسلما اگر مدارک و مستنداتی در این باره که این عزاداری از قدیم الایام پا بر جا بوده است حتما برای ثبت معنوی آن تلاش خواهیم کرد.
رئیس تبلیغات اسلامی شهرستان رفسنجان نیز با بیان اینکه رسوم عزاداری مختلفی در رفسنجان وجود دارد، اظهار می دارد: لازم است در این باره دستگاههای مختلفی که در زمینه ثبت آنها مسئولیت دارند وارد عمل شوند.
حجت الاسلام سید محمود حسینی عنوان می کند: ضرورت دارد در راستای حفظ و ثبت این میراث ماندگار و سنتهای عزاداری در شهرستان که سالها قدمت دارند از سوی مسئولین از جمله میراث فرهنگی و همچنین شورای فرهنگ عمومی اقدام شود تا این رسوم برای آیندگان نیز به عنوان میراثی معنوی حفظ شود.
..............................
گزارش: حسین میرزااسدی
نظر شما