حجت الاسلام "علی نصیری" رئیس مؤسسه معارف وحی در مورد اینکه چرا اکثر مردم بدبین هستند آیا یک مسلمان نباید خوش بین باشد اثرات بدبینی در جامعه چیست به خبرنگار مهر گفت: درباره میزان خوش بینی یا بدبینی در جامعه آمار روشنی نداریم. در بحث امید به زندگی یا میزان ابتهاج و لذت بردن از زندگی درمیان ایرانیان کارهای شده اما در این خصوص من حداقل چیزی ندیده ام.
وی افزود: اما اجمالاً می شود در رفتار اجتماعی مردم یک رگه هایی از پدیده بدبینی را دید. اولاً بدبینی را باید شاخه ها و جوانبش را هم در نظر گرفت. اینکه افراد احیاناً نسبت به همدیگر در محیط خانواده یا هسته های بزرگتر در محیط اداری یا محیط زیست و زندگی خودشان نسبت به همسایگان و همینطور نگاه وسیعتر بدبین هستند تا برسد به اینکه مثلاً نگاهی که مردم به مدیران و مسئولین می تواند داشته باشند یک درصدی که حدش را نمی شود مشخص کرد می شود گفت یک حدودی از این قضیه وجود دارد.
رئیس مؤسسه معارف وحی و خرد تصریح کرد: یک مقداری از ریشه های بدبینی به شخصیت خود آدم و حالا چه مباحث ژنتیکی و چه بخش جهان شناخت و نگرشی که به هستی دارد بر می گردد . یک مقدار هم زمینه های اجتماعی که این بحث ایجاد می کند در آن بخش اول بعضی از آدمها یک شخصیت بدبینانه در آنها تکون پیدا کرده یکجورهایی به همه چیز بد نگاه می کنند و نگاه منفی دارند . این مسئله در رفتار شخصی بعضی از افراد می تواند بروز پیدا کند. در زندگی خصوصی اشان بعد یک نوع شکاکیت و وسواس شدید نسبت به همسر و فرزند و همکارانشان پیدا می کنند.
نصیری اظهار کرد: این مسئله یک جنبه های فردی و شخصی دارد در حقیقت یک نوع آفت رفتاری و شخصیتی است. وقتی به عنوان یک رذیلت اخلاقی تلقی می شود که در مباحث اخلاقی هم تأکید شده حتی راه حل هایی برای آن در نظر گرفته شده است. این نوع از بدبینی ها را حتی نسبت به خداوند و اهل بیت(ع) داریم.برای مثال در روایات آمده که کسی که به خاطر بیم از فقر ازدواج نمی کند بدبین به خدا است. یک نگاه پوچ انگارانه و تلخی که برخی افراد نسبت به هستی دارند آنچه که در آثار صادق هدایت می بینیم اینکه همیشه تحلیلش نگاه بد و تلخ و گزنده است گویا همه عالم به پایان رسیده یا همه عالم دنبال شر هستند.اساساً هیچ امیدی در زندگی ندارند.
وی افزود: اینها آثار فردی بدبینی در بعد نگاه بینشی و رفتار کنشی که آسیب زا است، است حتی ممکن است شخص دچار روان پریشی شدید یا خودکشی بشود که باید راه حلی برای درمان آن پیدا کرد. بدبینی در بعد اجتماعی را باید یک مسئله عارضی تلقی کرد یعنی هم می شود درباره ریشه هایش بررسی کرد و هم درباره اش تحلیل کرد و هم کوشش بشود آن را کاهش داد. اگر جامعه به گونه ای عمل بکند که میزان درگیری و چالش افراد را در انتخاب نوع زندگی، نوع ریست،شغل، کار به حداقل برساند این پدیده های بدبینی خیلی کمتر می شود. برای مثال گرانی مسکن فشار بر روی دوش افراد جامعه و افرادی که تازه ازدواج کرده اند می آورد شخص اگر بخواهد برود دنبال اجاره فشار مضاعفی به او می آید به همین نحو این فرد نگاهش نسبت به افرادی که در بنگاه ها نشسته اند و یا نسبت به صاحب خانه ها بد می شود. اگر برود از بانک وام بگیرد سود وام و مراحل اداری وام این بدبینی در او را بیشتر می کند. در کنکور سراسری هم چنین حالتی است. بسیاری از دانش آموزان کشورهای خارجی پس از فارغ التحصیلی رشته خودشان در دانشگاه را خودشان انتخاب می کنند اما در ایران اینکه فرد در چه رشته ای قبول بشود و در کجا تحصیل کند فشار زیادی بر او می آورند. این خود باعث خودکشی در موقع کنکور شده است. لذا باید این مسئله را مسئولین جامعه کنترل کنند تا این آسیب در اجتماع کم شود.
این محقق و پژوهشگر حوزه علوم اسلامی یادآور شد :یک آسیب هم به این بدبینی می شود اضافه کرد و آن دستهای بیگانه است. دشمنان انقلاب بدشان نمی آید که نگاه مردم را نسبت به اهداف و ارزشها و ثمرات انقلاب بدبین کنند هرچه مدیران صادقانه تر و پاک و زلالتر عمل کنند مردم خوش بین تر می شوند مردم از اینکه در فشار سختی هستند کمتر در رنج می مانند از اینکه مسائل از نظرشان پنهان بماند. یا خدای نکرده مدیرانشان آن صداقت و تلاش در کارشان را نداشته باشند.
نصیری تصریح کرد: ای بسا مردم اگراحساس کنند مسئولانشان صادقانه تلاش می کنند همدلی اشان با آنها خیلی بیشتر شود. بدبینی یک آسیب است تفکر و شخصیت فرد را به سمت منفی گرایی سوق می دهد و آثار زیانباری برای خود شخص و اجتماع دارد. تلاش کنیم این حس خوش بینی و ابتهاج و لذت بردن از زندگی در بین مردم تقویت شود.
نظر شما