فریده حسن‌زاده (مصطفوی) شاعر و مترجم در گفتگو با خبرنگار مهر، از استقبال از یکی از کتاب‌های ترجمه‌ای خود خبر داد و گفت: کتاب «عاشقانه‌هایی برای عشق، صلح و آزادی» (شعر آمریکای معاصر) نخستین مجموعه كامل منتشر شده در ایران برای معرفی شعر آمریكای معاصر از نیمه دوم قرن بیستم تا امروز كه در سال 1386 توسط مؤسسه انتشاراتی نگاه در 560 صفحه به چاپ رسید، این روزها دوباره پشت ویترین كتابفروشی‌ها جلوه كرده است و خوب می‌فروشد.
وی افزود: اگر 6 سال پیش این كتاب توانست تنها توجه مخاطبان حرفه‌ای شعر را به خود جلب كند و تعدادی از اشعار آن در صفحات ادبی روزنامه‌ها و نشریات و نیز در وبلاگ‌های ادبی مطرح شود، این روزها كه توافقنامه ژنو به امضا رسیده و بوی بهبود از روابط ایران و آمریكا می‌آید، مورد توجه سایر اقشار جامعه نیز قرار گرفته و تكانی به بازار راكد كتاب‌های شعر داده است.
حسن‌زاده ادامه داد: پیش از این در سالهای دور و نزدیك، شعر سیاهان آمریكا مثل لنگستون هیوز و نیز شعر شاعران آمریكای لاتین مانند خورخه لوئیس بورخس، پابلو نرودا و اكتاویو پاز با ترجمه بزرگانی مانند احمد شاملو و مرحوم میرعلایی در ایران بسیار محبوب و مورد توجه بوده است، اما شاعران آمریكای شمالی به ندرت ترجمه و مطرح شده‌اند. از معرفی والت ویتمن پدر شعر نوی آمریكا در دهه 30 كه بگذریم، شاعران سفیدپوست دیگری كه از این قاره به خوانندگان ایرانی معرفی شده‌اند، انگشت شمار بوده‌اند: كسانی همچون رابرت فراست، كارل سندبرگ و در سالهای اخیر سیلویا پلات و امیلی دیكنسون.
مترجم كتاب «شعر آمریكای معاصر» همچنین گفت: یك نسخه از این كتاب را قبل از سفر آقای ظریف به ژنو به دفتر ایشان تحویل دادم به این امید كه آن را به عنوان سند شناخت عمیق ایرانیان از فرهنگ غنی قاره آمریكا به همتاهای غربی خود نشان دهد.
این شاعر و مترجم عرصه شعر اضافه کرد: نكته مهم در این كتاب معرفی آن دسته از شاعران آمریكایی است كه در زمان ریاست جمهوری جرج بوش مخالفت علنی خود را با سیاست‌های جنگ‌طلبانه و زور گویانه او اعلام كردند و با رد دعوت لورا بوش، بانوی اول آمریكا در آن زمان برای شركت در شب شعر كاخ سفید، رسماً همدردی خود را با كشورهایی كه سالهای سال قربانی امپریالیسم آمریكا بوده‌اند، نشان داده‌اند.
حسن‌زاده گفت: مصاحبه‌هایی كه توسط مترجم این كتاب با شاعران معترض آمریكایی مثل سام همیل، آدرین ریچ، بیلی كالینز ملك‌الشعرای آمریكا و دیگران صورت گرفته، تاكبد زیبایی دارد بر اهمیت نقش شعر در حیات دولت‌ها و ملت‌ها و عمق بخشیدن به درك متقابل كه بی‌شك در گره‌گشایی از كارهای فروبسته مؤثر خواهد افتاد. صراحت و بصیرت شاعران آمریكا چه در اشعار و چه در مقالات آنها و نیز در پاسخ‌های آنها به پرسش‌های مترجم تامل برانگیز است.
وی در ادامه با اشاره به فرازهایی از اظهارات برخی شاعرانی که در این کتاب به آثار آنها اشاره شده است، افزود: ملك الشعرای ایالت پنسیلوانیا در اوج وطن‌پرستی چشم خود را بر قصور زمامداران سرزمینش نمی‌بندد و چنین تند و تیز انتقاد می كند:
«رخت بر بستن معنویات از مركز قدرت، جامعه‌ای برای ما ارث گذاشته است كه در آن حكومت، مظهر «آنها» تلقی می‌شود و نه جلوه‌گاه «ما». زندگی ما به تعبیر دیوژن به تدریج و به طرزی غیرقابل اجتناب در جهت گم كردن ارزش‌های آن پیش می‌رود. ما سرپرستی را با سركوبی اشتباه گرفته‌ایم، بزرگ منشی را با فخر فروشی، بذله گویی را با هرزه درایی، سرشت سوگناك زندگی را با تلخی گذرای لحظه‌ها، وطن پرستی را با خودستایی و غفلت را با عصمت». و در جای دیگر سام همیل تعارف را با خود و دیگر آمریكایی‌ها كنار می‌گذارد و رسما اعتراف می‌كند: «بوش، آمریكا را مهد آزادی و دموكراسی می‌داند و این صد البته مطلقاً واقعیت ندارد. ما هرگز بویی از دموكراسی نبرده‌ایم. این كلمه حتی در قانون اساسی ما آورده نشده است (نیز در اسناد رسمی فدرالیست‌ها). ما فقط اسماً جمهوریخواه هستیم و در آمریكا از صد نفر حتی یك نفر هم متوجه این تفاوت نیست. به خصوص ما هرگز آزادیخواه نبوده ایم. جمهوری آمریكا بر شانه‌های بردگان بنا شد. تنها كسانی كه حق رای داشتند، زمینداران سپیدپوست بودند. بقیه شامل زنان، سیاهپوستان و كارگران همه محروم بودند. ما تاریخ دویست سالهای از جنگ افروزی پشت سر داریم. ما ملتی جنگ طلب بوده‌ایم و مانده‌ایم. به قول ویدال «جنگ دائمی به خاطر صلح دائمی، كشتن به خاطر صلح!».
حسن‌زاده ادامه داد: در این برهه تاریخی كه آمریكا می‌كوشد پرهیز كند از تكرار سیاست‌های جنگ‌طلبانه كه منجر به شكاف عمیق بین ملت و دولت آمریكا شد و معروفترین شاعران و نویسندگان آن خطه را در مقابل كاخ سفید به تظاهرات واداشت، عجیب نیست كه كتاب شعر آمریكا با عنوان عاشقانه‌هایی برای عشق، صلح و آزادی گام‌های عابران را پشت ویترین كتابفروشی‌ها به درنگ وا می‌دارد حتی خانواده‌هایی را كه در سبد خرید آنها هرگز جایی برای كتاب نبوده است.
نظر شما