برنامه نادو برای نمونه‌گیری خونی از ورزشکاران

به گزارش خبرنگار مهر، برای تشخیص دوپینگ در ورزشکاران شرکت‌کننده در مسابقات مختلف از آنها نمونه‎گیری می‌شود. معمولا تست دوپینگ از طریق ادرار مورد بررسی قرار می‌گیرد اما برای نخستین‌بار در بازی‎های المپیک زمستانی 1994 نروژ از "تست خونی" برای تشخصیص دوپینگ ورزشکاران شرکت‌کننده استفاده شد.

این کار بنا به توصیه فدراسیون بین‌المللی اسکی انجام شد که البته استقبال خیلی از فدراسیون‌های جهانی دیگر را هم به دنبال داشت طوریکه امروز فدراسیون‌هایی مانند فدراسیون جهانی دوومیدانی استفاده از نمونه‌گیری خونی برای بررسی وضعیت دوپینگ ورزشکاران این رشته را ضروری دانسته و در بسیاری از رویدادها آن را اجرا می‌کند.

در بسیاری موارد نتیجه بررسی بر روی نمونه‌گیری‌های خونی بسیار دقیق‌تر از تست‌های ادرای است طوریکه می‌توان ماده ممنوعه‌ای که ماه‌ها و بعضا سال‌ها پیش مورد استفاده قرار گرفته را هم در آن شناسایی کرد. بر همین اساس آژانس جهانی مبارزه با دوپینگ (وادا) در بازی‌های المپیک 2012 که به میزبانی لندن برگزار شد، برای کنترل دوپینگ ورزشکاران شرکت کننده نمونه گیری خونی از آنها را در دستور کار قرار داد.

در مجموع وادا روی نمونه‌گیری خونی از ورزشکاران - همزمان با نمونه‌گیری ادرار - تاکید زیاد دارد و از نادوهای کشورهای عضو نیز خواسته استفاده از این شیوه را در حتما دستور کار قرار دهند. بر همین اساس ستاد ملی مبارزه با دوپینگ (نادو) چند هفته پیش و در جریان مسابقات بسکتبال لیگ برتر باشگاه‌های کشور برای نخستین‌بار اقدام به نمونه‌گیری خونی کرد. 

البته هزینه‌های آنالیز و اعلام نتیجه تست‌های دوپینگ خونی به مراتب بیشتر از دیگر نمونه‌گیری‌هاست با این حال نادو با توجه به در پیش بودن بازی‌های آسیایی و انجام نمونه‌گیری خونی در این بازی‌ها، قصد دارد این برنامه را تا پیش از آغاز این رویداد بزرگ در تمام مسابقات باشگاهی و اردوهای داخلی دنبال کند.

لطفعلی پورکاظمی در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن تایید این مطلب اظهارداشت: به خاطر نتیجه دقیقی که از نمونه‌گیری‌های خونی می‌توان گرفت، وادا روی استفاده از این شیوه برای بررسی وضعیت دوپینگ ورزشکاران تاکید زیادی دارد. معمولا ورزشکاران در فاصله نزدیک به رویدادی که در آن شرکت کرده‌اند، دوپینگ می‌کنند که با نمونه‌گیری ادرار می‌توان به راحتی آن را کشف کرد اما اگر ورزشکاری ماه‌ها و حتی یک یا چند سال پیش از رویدادی اقدام به دوپینگ کرده باشد تنها از طریق نمونه‌گیری خونی می‌توان به آن پی برد.

وی تصریح کرد: به همین دلیل نادوی ایران هم نمونه‌گیری خونی از ورزشکاران را در دستور کار قرار داده است. البته فعلا این برنامه خیلی سریع پیش نمی‍رود اما به مرور استفاده از این شیوه بیشتر و بیشتر خواهد شد به خصوص هر چه به بازی‌های آسیایی نزدیک‌تر شویم چرا که در این بازی‌ها هم از طریق نمونه‌گیری خونی، دوپینگ ورزشکاران را مورد بررسی قرار می‌گیرد.

دبیرکل نادو تاکید کرد که نمونه‌گیری خونی در مسابقات باشگاهی رشته‌های مختلف، اردوهای ملی آنها و حتی مسابقات بین‎المللی که ایران میزبانی آن را بر عهده دارد، انجام خواهد شد. 

وی با بیان اینکه هزینه‌های نمونه‌گیری خونی به مراتب بیشتر است، یادآور شد: برای نمونه‌گیری خونی باید از کیت‌های مخصوص استفاده کرد ضمن اینکه به دلیل حساسیت این نوع نتیجه‌گیری و نتایج دقیق آن، مراحل آنالیز نیز متفاوت از نمونه‌گیری‌های ادرار پیگیری می‌شود. در کل هزینه‌های تست خونی بیشتر است اما نادو آن را به صورت رایگان انجام می‌دهد.

"نمی‌توان از نمونه‌گیری خونی به تنهایی استفاده کرد و نمونه‌گیری ادرار به طور کلی کنار گذاشت"؟، رئیس فدراسیون پزشکی ورزشی به این پرسش پاسخ منفی داد و گفت: نمونه‌گیری ادرار هم ویژگی‌های مخصوص به خود را دارد مثلا اینکه در صورت استفاه از مواد ممنوعه، نمونه‌گیری‌های ادرار خیلی سریعتر آن را نشان می‌دهد. توصیه وادا این است که از هر دو نمونه‌گیری همزمان و در کنار هم استفاده کنیم چون مکمل یکدیگر هستند.

به گزارش خبرنگار مهر، در تست خونی باید از سیاهرگ سطحی آرنج به اندازه 4 میلی لیتر خونگیری شود.  نمونه به دو قسمت 2 ميلی‌ليتری تقسيم شده و در بطری‌های A و B ريخته می‌شوند. نمونه خون بايد در همان محل، سانتريفوژ و آماده تجزيه شود. به محض رسيدن نمونه‌ها به آزمايشگاه كنترل دوپينگ هم بايد براي يافتن گلبول‌های قرمز اگزوژن بررسی لازم صورت بگيرد.

به هنگام نمونه گیری خونی باید هرگونه تزريق خون طی 6 ماه گذشته با ذكر جزئيات و علت آن توسط ورزشكار به مسئول كنترل دوپينگ اعلام شود. ضمن اینکه روش‌های انتخاب و اطلاع‌رسانی در تست خونی و تست ادراری مشابه هم هستند. همچنین فرقی ندارد که نمونه‌گيری خونی قبل از نمونه‌گیری ادراری انجام شود یا بعد از آن.