تعداد قطب هاي علمي به 120 قطب افزايش مي يابد // قطب هاي علمي تخصصي مي شوند // بيشترين تعداد قطب علمي در دانشگاه تهران ايجاد شده است

به گزارش خبرنگار دانشگاهي "مهر"، دكتر جعفر كيواني نژاد در نشست مطبوعاتي قطب هاي علمي افزود: قطب هاي علمي يكي از نهادهاي پيشرو در نظام علمي كشور هستند كه با هدف بستر سازي براي نوآوري تشكيل مي شوند. نمونه قطب هاي علمي در جهان از دهه 80 ميلادي تحت عنوان مركز مزيت و برتري در كشور هاي جهان تشكيل شده است. اين مراكز كه از اعضاي هيات علمي فعال و برجسته تشكيل مي شوند، تلاش مي كنند تا مرزهاي دانش را گسترش دهند و دانش هاي نوين و فناوري هاي نو را توليد كنند و نيازهاي جامعه را در زمينه دانش فني برطرف كنند.

از آغاز برنامه سوم توسعه، ايجاد قطب هاي علمي در دانشگاه ها در دستور كار قرار گرفت و در طول برنامه سوم 69 قطب علمي در گروه هاي مختلف علمي و آموزشي تشكيل شد

وي تصريح كرد: شتاب تحولات علمي در اين قطب ها سريعتر از نهادهاي رسمي دانش و فناوري است. توليد علم و دانش فني و رسيدن به كيفيت از اهداف اصلي آنها به حساب مي آيد. در كشور ما از آغاز برنامه سوم توسعه، ايجاد قطب هاي علمي در دانشگاه ها در دستور كار قرار گرفت. در طول برنامه سوم 69 قطب علمي در گروه هاي مختلف علمي و آموزشي تشكيل شد.

وي خاطر نشان كرد: در سال 83 روند تشكيل قطب هاي علمي، كاركردهاي قطب هاي علمي و برنامه هاي آنها مورد بازبيني قرار گرفت. همچنين همايشي در سال 83 برگزار شد و صاحب نظران توسعه علمي كشور نظرات خود را در مورد قطب هاي علمي مطرح كردند.

مهمترين ويژگي آيين نامه جديد، تخصصي شدن و مرجعيت علمي پيدا كردن قطب هاي علمي است. به عنوان مثال در رشته فيزيك، قطب علمي فتونيك تشكيل شده است

وي يادآور شد: از نتايج حاصل از بررسي هاي انجام شده در همايش و مطالعات تطبيقي به عمل آمده، آيين نامه جديدي تدوين شد كه در بهمن سال 83 به دانشگاه ها و مراكز پژوهشي كشور ابلاغ گرديد. در آيين نامه جديد، قطب هاي علمي ويژگي هاي خاصي پيدا كردند. با توجه به اين كه در برنامه سوم قطب هاي علمي در يك رشته تشكيل مي شدند، دامنه فعاليت هاي تحقيقاتي وسيع و دستيابي به بسياري از اهداف مشكل مي شد. مهمترين ويژگي آيين نامه جديد، تخصصي شدن و مرجعيت علمي پيدا كردن قطب هاي علمي است. به عنوان مثال در رشته فيزيك، قطب علمي فتونيك تشكيل شده است.

دبير شوراي قطب هاي علمي افزود: به اين ترتيب تمركز در يك زمينه خاص، موجب انباشت دانش و توليد دانش در آن زمينه مي شود. قطب هاي علمي سه عنصر اصلي دارند. عنصر اول هسته قطب علمي است كه متشكل از هفت عضو هيات علمي فعال و برجسته در زمينه هاي خاص  است. عنصر دوم اين است كه اهداف قطب علمي بايد در يك برنامه پنج ساله مشخص شود. عنصر سوم توليد نرم افزارها و سخت افزارهاي لازم براي اجراي برنامه قطب علمي است.

تاكنون از سوي دانشگاه ها و مراكز پژوهشي 174درخواست براي ايجاد قطب علمي ارسال شده است. از اين تعداد 84 قطب علمي به تصويب رسيده كه در طول برنامه سوم 69 قطب علمي در كشور ايجاد شده است. از اين تعداد 33 قطب در علوم مهندسي، 2 قطب در علوم كشاورزي، 17 قطب در علوم پايه و 14 قطب درعلوم انساني و هنر تشكيل شده است

وي اظهار كرد: تاكنون از سوي دانشگاه ها و مراكز پژوهشي 174درخواست براي ايجاد قطب علمي ارسال شده است. از اين تعداد 84 قطب علمي به تصويب رسيده كه در طول برنامه سوم 69 قطب علمي در كشور ايجاد شده است. از اين تعداد 33 قطب در علوم مهندسي، 2 قطب در علوم كشاورزي، 17 قطب در علوم پايه و 14 قطب درعلوم انساني و هنر تشكيل شده است. 

دكتر كيواني نژاد اظهار كرد: اين تعداد قطب علمي در 18 دانشگاه كشور ايجاد شده است كه از اين تعداد دانشگاه تهران با 24 قطب بالاترين تعداد را ايجاد كرده است. دانشگاه صنعتي شريف با 10 قطب علمي رتبه دوم را در ايجاد قطب هاي علمي دارد و دانشگاه شيراز با 9 قطب علمي رتبه سوم را دارد.

وي يادآور شد: همچنين سه قطب علمي در مراكز پژوهشي ايجاد شده است. دو قطب در پژوشگاه پليمر و يك قطب در پژوهشگاه زلزله شناسي و مهندسي زلزله.

در سال جاري، شش ميليارد تومان به قطب هاي علمي اختصاص داده شده است. با توجه به اين كه شورا پيش بيني مي كند تعداد قطب ها به 120 برسد اين مقدار بودجه كافي نيست

دبير شوراي قطب هاي علمي كشور در زمينه بودجه هاي اختصاص يافته به قطب هاي علمي افزود: يكي از درخواست هاي شورا از سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور افزايش بودجه قطب ها با توجه به افزايش تعداد آنها است. در سال 84، شش ميليارد تومان به قطب هاي علمي اختصاص داده شده است. با توجه به اين كه شورا پيش بيني مي كند تعداد قطب ها به 120 برسد اين مقدار بودجه كافي نيست.

اين مقام مسئول تصريح كرد: در برنامه چهارم توسعه سعي شده است با ايجاد قطب هاي علمي در كشور نيازهاي جامعه برطرف شود. اين قطب ها براساس مزيت هاي نسبي و نيازهاي آتي كشور ايجاد مي شوند. اميدواريم با تشكيل و توسعه اين مراكز زمينه هاي لازم براي رشد علمي در كشور فراهم شود و ايران به هدف خود كه كسب رتبه برتر علمي در منطقه است نائل شود.

دكتر كيواني نژاد خاطر نشان كرد: با ايجاد قطب هاي علمي فاصله داشنگاه با صنعت كمتر و ارتباطات آنها گسترده تر مي شود. بخش صنعتي علاقه مند به ارتباط با اين مراكز است و اين ارتباط در جهت رفع نيازهاي كشور مفيد است.

وي در پايان اين نشست مطبوعاتي افزود: امروزه اعتبار دانشگاه ها به افزايش دانشجو و اعضاي هيات علمي نيست. تعداد مراكز رشد، مراكز دانش بنيان و قطب هاي علمي مايه افتخار و اعتبار دانشگاه ها هستند.