خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ و هنر: در آستانه برگزاری سومین چشنواره تلویزیونی جام جم با محمدرضا معصومزادگان مدیر سیما فیلم و دبیر بخش تله‌فیلم‌های جشنواره جام جم رفتیم درباره داوری‌ها، نحوه انتخاب آثار، کیفیت تله فیلمها و ....به گفتگو نشستیم.
این مدیر تلویزیونی درباره تعداد آثار رسیده در بخش تلهفیلمها از شبکه‌های مختلف، شبکه‌هایی که بیشترین تولیدات را داشتند، نوع فعالیت هیات انتخاب اولیه، داوری‌ها به منظور الگوسازی و روش‌های رسیدن به این الگوها و ... توضیحاتی ارائه داد.
به گفته وی ارائه پیامهای اخلاقی، توجه به دین مدار بودن، ایجاد امیدواری، آگاهی‌بخش بودن و ... را از محورهایی دانست که در انتخاب تلهفیلمها موثر بوده است.
گفتگوی ما را با دبیر بخش تله‌فیلم‌های سومین جشنواره جام جم را می‌خوانید:
*آقای معصومزادگان با توجه به اینکه شما دبیر بخش تله‌فیلم‌های این دوره از جشنواره جام جم هستید، بفرمایید در نهایت چند تله‌فیلم به مرحله داوری راه پیدا کرد و نحوه انتخاب آثار به چه شکلی بوده است؟
- بر اساس تصمیمی که در شورای سیاستگذاری جشنواره گرفته شد مقرر شد تمامی تله‌فیلم‌هایی که در بازه زمانی یک‌ساله یعنی از اول آبان ماه سال 91 تا 31 شهریور سالجاری از شبکه های مختلف سیما پخش شده‌اند مورد ارزیابی اولیه قرار بگیرد که این تله فیلمها شامل آثاری است که در شبکه های مختلف سیما و سیما فیلم تولید شده است.
بررسی‌ها نشان داده در طول این بازه زمانی 164 تله فیلم در شبکه های مختلف تولید شده و با توجه به اینکه فرصت زمانی کافی برای داوری 164 تله فیلم نبود، تصمیم گرفته شد تا یک هیات انتخاب اولیه در شبکه های مختلف و سیما فیلم شکل بگیرد و ارزیابی اولیه در همین مراکز باشد ضمن اینکه به شبکه های 1،2،3 و سیما فیلم که بیشترین تعداد تولیدات را در قالب تله فیلم دارند اعلام شد 25 درصد از آثارشان به دبیرخانه مرکزی برای داوری نهایی ارسال شود ولی سایر شبکه‌ها که کمتر از 10 تله فیلم تولید کرده اند کل آثارشان را برای داوری ارسال کنند.
بر همین اساس تعداد 42 تله‌فیلم به دفتر دبیرخانه مرکزی رسید. در واقع تفاوت انتخاب آثار در این دوره جشنواره نسبت به دوره های قبل این بوده که دوره های قبل ارزیابی اولیه هم توسط دبیرخانه مرکزی اتفاق می افتاد اما این دوره توسط هیات انتخاب اولیه مستقر در شبکه ها و سیما فیلم انتخاب اولیه را انجام می دهند و آثار نهایی را به دبیرخانه مرکزی ارسال می کنند.
*انتخاب هیات داوران بر چه اساسی بوده و ترکیب این هیات چگونه است و ارزیابی داوران از آثار چه بوده است؟
- بر اساس دعوتی که انجام شد آقایان فریدون جیرانی، محمد کاسبی، علی اصغر داوودآبادی، تاجبخش فناییان، اکبر نبوی، پرویز شیخ طادی، حسین یاری، مسعود نقاش زاده به عنوان داوران بخش تله فیلم انتخاب شدند.
در ترکیب هیات داوران سعی شده از صنوف مختلف حضور داشته باشند. آقایان یاری و محمد کاسبی از بازیگران شناخته شده، آقای نبوی به عنوان منتقد و نویسنده آقای شیخ طادی و جیرانی و فناییان و نقاش زاده از کارگردانان مطرح، آقای داوودآبادی از کارشناسان هنری هستند و سعی شد در ترکیب هیات داوران از افراد شناخته شده عرصه تله فیلم و کسانی که در این کار خبره هستند استفاده شود.
الحمدلله در جلسات فشرده و طولانی مدت، دوستان تله فیلمها را دیده بودند و بعضا بحث‌های طولانی مدت درباره انتخاب‌ها داشتند، اما نکته ای که درباره داوری ها می توانم بگویم این است که همه داوران تاکید داشتند کیفیت فنی و محتوایی تله فیلمها نسبت به دوره های پیش بسیار ارتقا پیدا کرده است و برخی تله فیلمها حتی قابلیت پخش سینمایی هم دارند. داوران خوشحال بودند که تله فیلم توانسته جایگاه خود را هم بین مردم و هم در رسانه پیدا کند و توانسته به یک ترازهایی در تولید دست پیدا کند که جایگاه خودش را در بین ساختارهای نمایشی ارتقا دهد.
داوران در بیانیه ای هم که تنظیم کرده اند عنوان کرده اند که تله فیلم توانسته جایگاه و تراز خودش را پیدا کند و عملا یکی از اهداف جشنواره که ارائه الگوی تراز برای کارهای آتی است تحقق پیدا کرده است.
* منظور از الگوسازی، الگوسازی فنی است یا محتوایی؟
- با توجه به معرفی برگزیدگان و بیانیه ای که هیات داوران اعلام می‌کنند، هنرمندان به‌خوبی درمی یابند که انتظار سیما از تلهفیلمها در چه ترازی است. از همه مهمتر پیام‌هایی است که در دل تلهفیلمها نهفته است. پیامهای اخلاقی، دین مدارانه، ایجاد امیدواری، آگاهی بخشی و ... از محورهایی است که در تلهفیلمها مطرح می‌شود. در واقع اهداف و آرمان های رسانه تلویزیون باید در تلهفیلمها لحاظ شده باشد. باید تله فیلمها با ویژگی تلویزیون ساخته شده باشد.
*شما یک ترازی را برای آثار معرفی می کنید ولی با توجه به اینکه مخاطب به عنوان یک رکن اصلی در تولیدات باید در نظر گرفته شود، مردم چه سهمی دراین مسیر دارند؟ حتی قرار است رای مردمی هم جداگانه بررسی شود و ممکن است با آرای داوران یکسان نباشد.
- در سازمان صدا و سیما نهادهای نظارتی وجود دارد که این نهادها وظیفه ارزشیابی آثار را به عهده دارند، اما ما نخواستیم تاثیرگذاری بر رای داوران داشته باشیم.
داوران به عنوان افرادی امین و مستقل آرای مستقل خود را داشتند و ما هیچ نقشی در آرا نداشتیم و همه چیز را به عهده آنها گذاشتیم چون افراد خبره ای در این زمینه هستند. ما فقط به عنوان ناظر حضور داریم و دبیر هیچ رایی ندارد.
داوران در واقع امین هنرمندان و فیلمسازان هستند. حالا جشنواره در نظر دارد آرای مردمی را در یک برنامه تلویزیونی به صورت مستقل در نظر بگیرد و به آثار منتخب مردم هم جایزه بدهد که البته ممکن است بخشی از نظرات مردم به نظرات داوران نزدیک باشد و بخشی هم دور باشد؛ این مساله طبیعی است و در همه جشنواره‌ها هم اتفاق می‌افتد.
*با توجه به اینکه خود صدا و سیما جشنواره را برگزار می کند آیا ملاحظاتی درباره اینکه مثلا به یک شبکه حتما جایزه داده بشود وجود دارد یا خبر؟ اگر مثلا همه کاندیداها مربوط به یک شبکه هم باشد برای شما فرقی نمی کند؟
- چون داوران استقلال رای دارند ملاحظاتی از این دست که شما مطرح کردید در نظر ندارند. خودشان می گفتند ما باید براساس دانش خودمان و فیلمی که حقش هست جایزه بدهیم. ممکن است یک فیلم یا یک شبکه زیاد جایزه ببرد و یا یک فیلم اصلا جایزه نبرد. با توجه به امانتداری که داوران داشتند این ملاحظات را درنظر نگرفتیم. ما توزیع جایزه نداریم و قرار نیست جوایز جشنواره بین شبکه ها تقسیم شود بلکه بر اساس توانایی‌های افراد و تله فیلمها این داوران هستند که تشخیص می دهند چه اثری شایسته هست. این استقلال رای حتی در بیانیه داوران هم آمده است. با نمایش آثار برگزیده هم قطعا مشخص می شود که ما توزیع جوایز نداریم. جشنواره تولیدات تلویزیونی را خود تلویزیون باید با استانداردهای بین المللی برگزار کند.
* اصولا جشنواره تلویزیونی جام جم با چه هدف و چه رویکردی دنبال می‌شود و بود و نبود آن چه فرقی دارد؟
- جشنواره تولیدات سیما قدردانی از زحمات و تلاش‌های هنرمندان و دست اندرکاران سیماست. باید ارزش‌های آنها مورد ارزیابی قرار گیرد. در عین حال نقشه راه سالهای آتی ما هم ترسیم می‌شود. وقتی در جشنواره از آثار تقدیر می شود معمولا اینگونه است که تولیدکنندگان می گویند ذائقه سیما اینگونه است بنابراین به سمت این تولیدات حرکت می کنند و با همین مضامین و پیام‌ها آثارشان را می‌سازند. قطعا برگزاری جشنواره ها در ارتقای کیفیت برنامه ها تاثیر بسزایی دارد. توزیع پیام در بین تولیدکنندگان نشان از استراتژی سیما در منشور برنامه های نمایشی خواهد داشت.
*آیا آثار سینمایی هم در بین تلهفیلمها بوده است؟
- آثاری که برای سینما تولید شده باشد در میان آثار نداشتیم اما آثاری که قابلیت پخش از سینما را داشته باشند، داشتیم اما برای جلوگیری از دو قطبی شدن و برای ایجاد عدالت این آثار را داوری نکردیم هرچند صاحبان این آثار در جاهای دیگر مورد تقدیر قرار گرفتند و حتی برخی در صحنه بین الملل جایزه گرفتند مانند "روزهای زندگی" ساخته آقای شیخ طادی که در جشتواره چین جایزه گرفت.
سینما ظرفیت سالانه 70 تولید دارد اما رسانه ما 164 اثر داشته که 42 اثر قابلیت راه یافتن به مرحله داوری را داشته است. این نشان‌دهنده قابلیت تولید تله فیلم است و هر چند قابلیت ارتقای بیشتر را هم دارند؛ هم از لحاظ فنی و هم از لحاظ محتوایی.
*آیا برای برگزیدگان تمهیداتی دارید که تسهیلاتی برای تولیداتشان در آینده فراهم کند؟
- 164 فیلمی که در سال گذشته تولید شده بیش از 7000 نفر از عوامل فنی و هنری را درگیر کرده یعنی 7000 نفر شغل ایجاد کرده است. این عدد را اضافه کنید به تعداد کسانی که در حوزه های دیگر یعنی سریال، مستند و ... مشغول به کار شده اند. یعنی هیچ کسی بیکار نبوده است.
به طور متوسط 40 نفر برای هر تله‌فیلم درگیر کار شده‌اند. علاوه بر اینکه اگر کسی در این جشنواره جایزه بگیرد برای خودش بازار ایجاد کرده و ما هم به کسانی که توانسته اند استاندارد را رعایت کنند حتما در کارهای بعدی توجه ویژه داریم. البته انتظار ما از این افراد بالا می‌رود.
*برای ارتقای تلهفیلمها در صدا و سیما چقدر اهتمام وجود دارد خصوصا اینکه این بخش حساس و مورد توجه مردم است.
- در دوران مدیریت آقای ضرغامی بحث تله فیلم کاملا جا افتاد و با یک درایت خاص تاکید دارند که فیلم تلویزیونی در تلویزیون جایگاه خود را پیدا کند که اتفاقا جایگاه خودش را پیدا کرده و در بین آثار نمایشی بعد از سریال‌ها بیشترین بیننده را دارد. طبق نظرسنجی انجام شده مردم مایلند تله فیلم ببینند و طبق همین نظرسنجی مردم تمایل دارند تله فیلم ایرانی ببینند. این نکته ای است برای کسانی که می گویند تله فیلمها دیده نمی شود. این را من نمی گویم بلکه نظرسنجی های علمی می گوید.
آنچه مهم است این که پیام تله‌فیلم ها باید منبعث از زندگی مردم و سبک زندگی ایرانی اسلامی باشد. هرچه به این گفتمان نزدیک شویم استقبال بین مردم بیشتر خواهد بود. هر تله فیلمی که موفق نشده است مطمئن باشید با مردم همراه نبوده است.
هم معاون محترم سیما و هم رئیس محترم سازمان سفارش و تاکید داشته اند که هر وقت در تله فیلم و سریال و حتی گزارشها به مسائل مردم نزدیک شدید آن موقع است که موفق شده‌اید. ما سعی می‌کنیم آثاری تولید کنیم که در موضوعات مختلف مردم با آنها همذات‌پنداری کنند، سوژه های آثار دغدغه مردم باشد و مواردی باشد که با مردم در ارتباط باشد. اگر اینگونه باشد هم مورد استقبال قرار می گیرد و هم تاثیرگذار خواهد بود.
نظر شما