به گزارش خبرنگار مهر، ارتباط فیلم مستند با واقعیت، پیوندی ناگسستنی دارد و هرجا که سخن از مستندسازی باشد به تصویر کشیدن بخشی از واقعیت به مخاطب را بدون دستبرد در ذهن تداعی می‌کند. به عبارتی فیلم مستند، سند زنده‌ای در برابر دوربین یک هنرمند فیلم ساز است اما در این میان فیلم مستند به علت نوع نگاه خاص که در این نوع فیلم سازی وجود دارد کمتر مورد اقبال قرار گرفته و از سویی دیگر در جامعه و به خصوص مسئولان نیز چندان رغبتی به توجه به این نوع فیلمسازی مشاهده نمی‌شود و همین نکته موجب شده تا سینمای مستند در کشور ما آنچنان که باید و شاید در جایگاهی که شایسته آن است، قرار نگیرد.
گفته‌های برخی از فعالان این عرضه نیز مهر تائیدی بر این قضاوت است.
سینما با فیلم مستند متولد شده است
حمید منتظری یکی از فیلم سازان جوان استان قم در گفتگو با خبرنگار مهر، در دفاعی تمام قد از فیلمسازی مستند اینگونه ادعا می‌کند که به طور کلی "سینما" در حقیقت با فیلم مستند متولد شده است.
وی نیز بر ارتباط این نوع فیلمسازی با واقعیت تاکید دارد و مقاصد غیرتجاری، غیرانتفاعی و عدم سرگرمی صرف را از جمله دلایلی برای عنوان سینمای سالم برای فیلم‌های مستند می‌داند.
این فیلم ساز قمی که مستند موفق تاریکخانه را در کارنامه خود دارد مخاطبان سینمای مستند را اغلب اقشار فرهیخته و علاقه‌مندان حوزه‌های مختلف جامعه شناسی و مردم شناسی می‌داند و ضمن گله‌مندی از عدم اکران مستند در سینما‌ها می‌گوید: متاسفانه به علت عدم برنامه‌ریزی برای اکران فیلم مستند در سینماهای کشور هنوز فرهنگ تماشای این نوع آثار در سینما‌ها نهادینه نشده است.
عضو انجمن سینمای جوان قم گرچه مستندسازان قمی را مستعد و جزو بر‌ترین سازندگان آثار سینمای مستند در جشنواره‌های ملی معرفی می‌کند اما در ادامه به بی‌توجهی که طی چند سال اخیر دامن گیر تولیدات سینمایی در استان شده اشاره و این امر را دلیلی برای کم کاری مستندسازان قمی و یا روی آوردن آنان به سرمایه گذاران غیر بومی برای ساخت مستندات خود می‌داند.
منتظری به این عدم توجه که طی پنج سال اخیر شدت یافته اشاره و ادامه می‌دهد: طی پنج سال گذشته بیش از آنکه با برنامه‌ریزی برای تولید آثار مستند حرفه‌ای با موضوعات اجتماعی و فرهنگی اجرا شود، بیشتر معطوف به تولید فیلم‌های 3 دقیقه‌ای با هزینه 150 هزار تومانی بوده است.
قهر شبکه استانی قم با مستندسازان
کارگردان فیلم مستند تاریکخانه که سعی دارد با به کار بردن جمله قهر شبکه استانی قم با مستندسازان عمق گلایه خود را از این شبکه نشان دهد می‌گوید: متاسفانه صدا و سیمای مرکز قم علیرغم اینکه سالانه بودجه مناسبی را برای تولید فیلم مستند و پخش فیلم مستند در نظر میگیرد، در چند سال اخیر نه تنها از طرح‌‌ها و فیلمنامه‌های مستندسازان قمی حمایت چندانی نکرده است که حتی در اغلب موارد آثار بومی و آماده پخش را به بهانه‌های مختلف مورد بی‌مهری قرار داده است.
بی توجهی به روش‌های نوین مستندسازی
سید مجتبی نریمانی از دیگر فیلمسازانی که مستندهای موفقی همچون "چهره به چهره" و "نامه‌ای به پدر" را در کارنامه فعالیت‌های خود دارد نیز در گفتگو با خبرنگار مهر به عدم توجه به آموزش‌های لازم و مکفی برای ساخت فیلم‌های مستند اشاره دارد و می‌گوید: روش‌های نوین مستند سازی و قواعد جدید در این زمینه کمتر مورد توجه اساتید قرار میگیرد.
وی نیز به وجود جوانان مستعد در زمینه ساخت فیلم‌های اذعان داشته و حمایت مادی و معنوی از آنان را موجب علاقمندی و ماندگاری آنان و ادامه روند ساخت فیلم‌های مستند عنوان کرد.
این کار‌شناس ارشد تولید سیما وجود شبکه تلویزیونی مستند را گرچه دلیلی برای اهمیت به بحث مستند در کشور می‌داند ولی در عین حال تاکید دارد که اگر در زمینه توجه به مستند در کشور حرکت‌های اصولی انجام نگیرد نمی‌توانیم برای ایران جایگاه مناسبی در عرصه بین الملل در زمینه مستند سازی تصور کنیم.
مستندسازی باید به عنوان یک دغدغه در بین مسئولان مطرح باشد
معاون انجمن سینمای جوان قم که خود نیز ساخت فیلم مستند را تجربه کرده است نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، به کم لطفی‌هایی که به این هنر سینمایی می‌شود اشاره می‌کند.
رضا ابوذر ادامه می‌گوید: بسیاری از تهیه کنندگان حاضرند بر روی فیلم‌های داستانی که قابلیت اکران و بازگشت هزینه دارد سرمایه گذاری کنند و فیلم مستند به دلیل اینکه امکان بازگشت سرمایه در آن کمتر است مورد اقبال قرار نمی‌گیرد.
معاون انجمن سینمای جوان قم در ادامه ضمن تاکید بر این مسئله که مستندسازی باید به عنوان یک دغدغه در بین مسئولان مطرح باشد، گفت: بسیاری از ادارات و سازمان‌ها می‌توانند با توجه به مسائلی و دغدغه‌هایی که با آن مواجه‌اند سفارش ساخت فیلم مستند را داشته باشند تا بدین شکل مستند سازان بتوانند هزینه‌های فیلم خود را تامین کنند.
قم دارای سوژه‌های فراوانی برای ساخت مستند است
وی در ادامه ضمن اشاره به مستندهای موفقی که توسط مستند سازان قمی ساخته شده، قم را دارای سوژه‌های فراوانی برای ساخت مستند معرفی و ادامه داد: حوزه‌های علمیه و زندگی بسیاری از بزرگان و علما و زندگی آنان می‌توان فیلم‌های مستند و فاخری تولید کرد.
ابوذر ادامه روند کنونی و بی‌توجهی که به مستند سازی می‌شود را مورد اشاره قرار می‌دهد و تاکید دارد چنانچه این روند و بی‌توجهی‌ها به بخش مستند که می‌تواند بسیاری از مسائل اجتماعی و فرهنگی را به مخاطب عرضه کند ادامه یابد، شاید بتوان گفت فیلمسازی مستند آینده چندان قابل تغییر و امیدوار کننده‌ای را نداشته باشد.
فیلم مستند از آنجایی که می‌تواند بسیاری از دغدغه‌های جامعه را به شکلی بی‌ریا و با باور پذیری عمیق به جامعه عرضه کند می‌تواند در فرهنگ سازی بسیاری از رفتار‌ها و یا ارزش‌های اجتماعی و یا دوری از بسیاری ناهنجاری‌ها تاثیر گذار باشد اما این امر می‌طلبد که توجه به این نوع فیلمسازی تنها با دغدغه فرهنگی و به دور از نگاه تجاری صورت گیرد.
...................................
سیده مرضیه میرقادری
نظر شما