اين صفحه بستري است براي طرح و بازنمودن ديدگاههاي صاحب نظران. صفحه "مكث" خواهد كوشيد تا به موضوعات مطرح شده، نگاهي جامع داشته و از منظرهاي مختلف موضوعات را بكاود.
در شروع اين صفحه، بحث ورود ايران به"O.T.W"به دليل اهميت خاصي كه دارد، به عنوان اولين موضوع انتخاب شده و طي روزهاي آينده نيز ابعاد و اضلاع اين موضوع، مورد بررسي قرار خواهد گرفت.
تحليل دبير انجمن اقتصاددانان ايران از الحاق ايران: بايد وارد بازي شد!
پذيرش ايران به عنوان عضو ناظر سازمان تجارت جهاني پس از رد 23 بار تقاضاي كشور براي عضويت، اولين گام در جهت پيوستن به اين سازمان مي باشد. اگر چه در حال حاضر 30 كشور به عنوان ناظر عضو W.T.O هستند كه سالهاست در انتظار عضويت دايم به سر مي برند و تا پيوستن كامل ايران به اين سازمان ممكن است سالها طول بكشد، اما به نظر مي رسد اين زمان فرصت مناسبي براي آماده شدن كامل ايران براي عضويت باشد.
ايران در مرحله سوم پس از عضويت ناظر بايد سندي را امضا كند كه طي آن تعهداتي را در قبال اعضاي ديگر سازمان بپذيرد و در تعامل كامل با اعضاي كار گروه خود باشد.
ايران طي سالهاي اخير خود را براي پذيرش برخي از اين تعهدات آماده كرده است و از آن جمله كاهش و حذف تدريجي يارانه هاي مختلف به مردم و بخش هاي مختلف اقتصادي است. به معناي ديگر دولت دارد بار خود را سبك مي كند تا براي عضويت دايم در W.T.O بتواند خيز بزرگي بردارد، اما همين اقدام مورد انتقاد قرار گرفته است.
يك استاد دانشگاه در همين زمينه مي گويد: كشورهاي متقاضي عضويت در W.T.O در وهله اول بايد پرداخت هر گونه يارانه را از بخش هاي مختلف اقتصادي حذف كنند تا فضاي رقابتي سالمي براي توليدات كشورهاي مختلف ايجاد شود و مصرف كننده حق انتخاب داشته باشد؛ منتها بسياري از كشورهاي عضو اين سازمان نظير اتحاديه اروپا كه خود يكي از متوليان ايجاد چنين سازماني است به چنين تعهداتي پايبند نيست.
مهندس سليماني فر مي افزايد: در گزارش سال 2003 اتحاديه اروپا آمده است كه توليدكنندگان شكر اين اتحاديه 43 درصد يارانه دريافت كردند. يا در سال 2000 آمريكا براي مقابله با واردات آهن و فولاد ارزان ژاپن به آمريكا، تعرفه گمركي بر اين كالاها بست در حالي كه اين اقدام بر خلاف تعهدات و شروط سازمان تجارت جهاني است.
وي اضافه مي كند: اين قبيل مصاديق كم نيستند و شكي نيست در شرايطي كه منافعشان به خطر مي افتد، ديگر حقوق جمعي را در نظر نمي گيرند.
سليماني فر اضافه مي كند: البته ايران فعلاً ناظر است و ممكن است 10 تا 12 سال طول بكشد تا به عضويت كامل درآيد؛ اين زمان فرصت خوبي براي رسيدن به معيارهايي است كه مورد قبول سازمان تجارت جهاني است.
وي در پاسخ به اين سؤال خبرنگار ما كه عضويت در اين سازمان با توجه به موارد ذكر شده به ضرر ايران نيست مي گويد: مي توانيم از مكانيزمهايي كه آنان استفاده مي كنند سود ببريم، و در شرايطي كه به نفع كشور نيست با استفاده از راههايي مانند آنان عمل كنيم. يا حداقل پس از عضويت به عنوان يك اهرم بازدارنده در مقابل كشورهايي كه نسبت به تعهدات خود پايبند نيستند عمل كنيم.
وي با اشاره به اينكه ايران فعلاً بايد به عضويت دايم در W.T.O بينديشد مي گويد: قاعدتاً درخواست ايران براي عضويت منطقي است ما بايد در بازار جهاني حضور داشته باشيم و از فرصت هاي به وجود آمده استفاده كنيم، چرا كه در غير اين صورت بهانه هاي زيادي از ما خواهند داشت تا اقتصاد كشور را در فشار قرار دهند و محصولات ما را بايكوت كنند.
وي اضافه مي كند: عضويت ناظر اين خوبي را دارد كه باعث مي شود برنامه هاي ايران براي رسيدن به شرايط سازمان سريعتر عملي شود. البته اقتصاد ايران و مردم در جريان پيوستن به اين سازمان آسيب هايي خواهند ديد، ولي با آمادگي و تجهيز خود مي توان اين آسيب ها را كمتر كرد. به طور مثال كشورهاي شوروي سابق به دليل عدم آمادگي بسيار آسيب ديدند ولي چين توانست با برنامه ريزي هاي دقيق در 10 سال رشد سريعتر و بهتري داشته باشد تا آنجا كه به تهديدي عليه كشورهاي توسعه يافته بدل شد.
وي عدم عضويت در W.T.O را براي ايران به جزيره اي تنها تعبير كرد كه بدون ارتباط با بقيه تداوم بقا نخواهد داشت.
از سوي ديگر برخي از كارشناسان معتقدند چاره اي به جز پيوستن به سازمان تجارت جهاني نداريم، حتي اگر منافع ما به خطر بيفتد.
دبير انجمن اقتصاددانان ايران با بيان اين مطلب به خبرنگار ما مي گويد: سازمان تجارت جهاني تشكيل شده و روندي است كه تمام كشورهاي جهان بايد از آن پيروي كنند، البته پيوستن به W.T.O براي كشورهاي جهان سوم ضمن داشتن منافع، مضاري هم دارد، ولي نپيوستن به اين سازمان ضررش بسيار بيشتر از پيوستن ايران به اين سازمان است.
دكتر حميد ديهيم مي افزايد: كشورهاي عضو سازمان در بازي هاي اقتصادي خود روش هايي را بر مي گزينند كه به نفع خود و در جهت محدوديت كشورهاي غير عضو است. مثلاً پسته ايران توسط همين روش ها كه به وسيله آمريكا اعمال شد از بازار اروپا و آمريكا جمع گرديد تا جايي براي پسته آمريكا باز شود. اينكه به يكباره افلاتوكسين مجاز پسته را دو درصد كاهش دادند، باعث شد محموله پسته هاي صادراتي ايران در مقابل يك اقدام انجام شده قرار گيرد و برگشت بخورد. منتها اين اقدام در پشت يك اطلاعات و روش علمي پنهان است و اجازه اعتراض را از ايران مي گيرد.
وي اضافه مي كند: دانش و تبليغات دو ابزار مهم كشورهاي عضو سازمان تجارت جهاني براي وادار نمودن كشورهاي غيرعضو در جهت پذيرش خواسته ها و شرايط خود است.
وي راه مقابله با اين گونه روش ها را، تقويت دانش و علم خود مي داند و مي گويد: ايران نبايد نقطه ضعفي در كالاهاي صادراتي اش داشته باشد تا همين امر هرچند كوچك باعث نگردد عليه ما استفاده شود.
وي به عمل نكردن برخي از اعضا به مفاد تعهدات سازمان تجارت جهاني اشاره مي كند و مي گويد: مثلاً طبق قراردادهاي بين المللي در خصوص منع استفاده از گازهاي گلخانه اي در صنايع كه براي جو زمين مضر است آمريكا به دليل اينكه به نفعش نيست به آن عمل نمي كند و به عناوين مختلف از آن طفره مي رود.
وي اضافه مي كند: با اين حال سيستم بازي به گونه اي است كه اگر وارد بازي نشويم، باخت بزرگي را تحمل مي كنيم. قوانين محدود كننده دست كشورهاي عضو سازمان است و آنها مي توانند به راحتي از اين قوانين استفاده كرده و كالاهاي ما را دچار انزوا كنند؛ منتها بايد به ابزار علم و دانش آنها مجهز شويم و با اين ابزار به جنگشان برويم.
وي به عدم اتحاد كشورهاي جهان سوم در مقابل ترفندها و محدوديتهاي سازمان W.T.O اشاره و اضافه مي كند: اتحاد كشورهاي جهان سوم مي تواند از اتخاذ تصميمات يك جانبه و مستبدانه به نفع كشورهاي توسعه يافته در سازمان تجارت جهاني جلوگيري كند.
نظر شما