پس از رخداد حوادث 11 سپتامبر در آمريكا و مطرح شدن لزوم مبارزه با تروريسم، وظيفه اصلي در مبارزه با اين پديده به شوراي امنيت و سپس به مجمع عمومي سازمان ملل سپرده شد. البته مجمع عمومي يك نهاد اجرايي نيست و تصميمات آن لازم الاجرا نمي شوند اما شوراي امنيت مي تواند كشورها را ملزم كند كه تصميمات اين شورا را به مورد اجرا گذارند.
بسياري از كارشناسان اعتقاد دارند 11 سپتامبر نقطه عطفي در روند عملكرد سازمان ملل محسوب مي شود و پس از ايجاد اين حوادث شوراي امنيت در موارد متعدد درباره كشورهاي مختلف تصميم هايي ويژه اتخاذ كرد كه پيش از آن مشاهده نشده بود. حتي برخي از كارشناسان اعتقاد دارند 11 سپتامبر چنان بر سازمان ملل تاثير گذاشت كه موضع گيري ها و تصميم گيري هاي اين سازمان را تا نيمه قرن 21 تغيير داده است.
ماده 39 منشور سازمان ملل مي گويد: شوراي امنيت وجود هرگونه تهديد صلح، نقض صلح و تجاوز را احراز مي كند و بر اساس آن توصيه هايي خواهد كرد يا تصميم خواهد گرفت كه بايد چه اقداماتي براي حفظ يا اعاده صلح و امنيت بين الملل صورت بگيرد.
طبق منشور سازمان ملل احراز هريك از اين سه وضعيت شوراي امنيت را مجاز مي كند كه از تدابير اجرايي مسالمت آميز و يا اقدامات قهرآميز براي حفظ يا اعاده صلح يا توقف تجاوز بهره گيرد.
پس از 11 سپتامبر 2001 و تبليغات آمريكا مبني بر مورد حمله قرار گرفتن از سوي تروريسم جهاني، سازمان ملل به اشكال معين از تروريسم به عنوان "تهديد صلح" نام برد با رجوع به ماده 39 منشور ملل متحد، گروه كاري "سياست گذاري و ترويسم" و همچنين يك كميته "ضدتروريسم" را تشكيل داد تا بر فعاليت كشورها در زمينه مبارزه با ترويسم نظارت نمايد.
|
در پي تلاش هاي سازمان ملل كه با نام مبارزه با تروريسم پس از 11 سپتامبر 2001 آغاز شد، بسياري از تحليل گران اعلام كردند اين قوانين جديد ترفندهاي آمريكا براي ايجاد بحران در جهان و برداشت منافع سلطه جويانه بوده است. |
جرج بوش پس از 11 سپتامبر سند راهبرد امنيت ملي آمريكا را در 8 سرفصل منتشر كرد كه طبق اين سند تغييراتي كلاني در امور نظامي و اطلاعاتي اين كشور به وجود آمد.
ميشل كاكس در توضيح معناي آزادي براي آمريكا پس از 11 سپتامبر، گفت: از پيامدهاي بارز واقعه 11 سپتامبر بر تحول معناي پيروزي نزد دولت بوش اشاره دارد كه به ميزان زيادي جنبه نظامي و يك جانبه گرايانه دارد.
وي به سخنان مادلين آلبرايت اشاره كرد كه گفته بود: آمريكا تا زماني كه بتواند به طور چندجانبه و هر زمان كه لازم باشد به طور يك جانبه عمل مي كند.
شايان ذكر است كه نخستين كنوانسيون بين المللي مبارزه با ترويسم به سال 1937 و پيش از تاسيس سازمان ملل باز مي گردد. در سال 1937، 24 كشور كنوانسيون "جلوگيري و مجازات تروريسم" را در آن زمان امضا كردند البته هيچ يك از اين كشورها اين كنوانسيون را هرگز تصويب نكردند و اين بدان معناست كه آن مصوبه اجرا نشد.
رجوع به تاريخ سازمان ملل نشان مي دهد اين سازمان در طول تاريخ گاهي به مبارزه با تروريسم انديشيده است.پس از جنگ جهاني دوم و تاسيس سازمان ملل كنوانسيون هايي ضدتروريسم به امضا رسيدند كه موفقيت هاي بيشتري نسبت به كنوانسيون 1937 داشتند. اين كنوانسيون ها از كشورها خواستند در صورت عدم رعايت قوانين ضد تروريسم، برخي تدابير تنبيهي براي آنها در نظر گرفته مي شود.
تاريخ سازمان ملل نشان مي دهد كنوانسيون هايي كه به مبارزه با تروريسم مرتبط مي شدند حدودا 13 مورد مي باشند كه به شرح زيراست: كنوانسيون ارتكاب جرايم در هواپيما، كنوانسيون منع هواپيما ربايي، كنوانسيون منع اقدامات غيرقانوني بر ضد هواپيما هاي غيرنظامي، كنوانسيون مجازات اشخاصي كه مصونيت ديپلماتيك دارند، كنوانسيون حفاظت فيزيكي مواد هسته اي، كنوانسيون بين المللي برضد گروگان گيري، پروتكل منع اقدامات غيرقانوني درفرودگاههاي بين المللي، كنوانسيون منع اقدامات برضد ايمني كشتيراني، پروتكل منع اقدامات قانوني بر ضد ايمني سكوهاي فلات قاره هاي ساحلي، كنوانسيون منع بمب گذاري تروريستي، كنواسيون منع حمايت مالي تروريسم و دو كنوانسيون ديگر كه اسامي آنها در اسناد مختلف به طورمتفاوتي آورده شده است.
آمريكا بعنوان كشوري كه خود را متولي سازمان ملل مي داند وهمواره به دليل آنكه بيشترين بخش از بودجه اين سازمان را تامين مي كند، خواهان خودسري فارق ازقوانين اين سازمان است، هرگز اين قوانين را امضا ويا تصويب نكرد و خود را در چهارچوب آنها قرار نداد. اين كشور پس از حوادث 11 سپتامبر با سوء استفاده از ماده 51 منشور ملل متحد -كه به كشورها اجازه مي دهد چنانچه خطري را براي خود متصور دانستند با استفاده از روز به دفاع ازخود بپردازند- بيشترين استفاده از زور را در پاسخ به تهديدات تروريستي- كه تعداد بي شماري از تحليل گران آنها را كار طراحان آمريكايي دانسته بودند- انجام داد و به كشورهايي كه در مظان اتهام تروريسم قرار دارند حمله كرد، آنها را اشغال نمود و پايگاههاي خود را در مناطقي از جهان به اين شكل، به گمان خود مستحكم كرد.
|
عملكردهاي سازمان ملل ملل كه بايد آن را از اين پس سازمان آمريكايي فشار بر كشورها بناميم، نشان مي دهد كه اين كشور از 4 سال پيش نسبت به قبل ازآن "آمريكايي" تر شده است. |
برخي از كارشناسان نيز عقيده دارند: اقدامات سازمان ملل پس ازحوادث 11 سپتامبردر عرصه تروريسم ازچندين جهت حائز اهميت است: سازمان ملل تروريسم را پس از 11 سپتامبر به طور گسترده تر در دستور كار خود قرار داد زيرا پيش ازاين واقعه اين واكنش ها موردي بود. همچنين پس از اين حادثه قوانيني به طور ويژه براي مبارزه با تروريسم در نظر گرفته شد. ديگر آنكه برخي كشورها از جمله آمريكا با استفاده از حق خوددفاعي كه در ماده 51 منشور سازمان ملل آمده است، به حمله به كشورهاي ديگر پرداختند. همچنين كميته ضدتروريسم براي نخستين بار در سازمان ملل تشكيل شد كه مهمترين اقدامات آن ارتباط دادن موضوع حقوق بشر و تكثير تسليحات به تروريسم بود.
اين چنين بود كه تروريسم مفهوم مسلط آغازقرن 21 در سازمان ملل شد.
نظر شما