شهر قم شاهد حضور میلیونی عاشقان بقیه الله است/ اسکان و حمل و نقل دو دغدغه بزرگ مسافران

به گزارش خبرنگار مهر، آفتاب سوزان چتر خود را روی تمام شهر پهن کرده؛ چشم‌ها تنگ و پوست‌ها سرخ شده‌اند و آدم‌ها نای راه رفتن ندارند. نیمه شعبان است و شهر قم میزبان صدها هزار نفر از سراسر کشور. زائرانی که به عشق شبی مناجات با امام زمانشان مسیرهای دور و نزدیک را طی کرده و شبی یا بیشتر میهمان شهر قم هستند.

مردم با چهره‌ها و لباس‌های متفاوت که نشان از قومیت‌های مختلف دارد، هر گوشه بساط خود را پهن کرده و استراحت می‌کنند یا چیزی می‌خورند. آقای صحابی و خانواده‌اش از بوشهر آمده‌اند. ساعت 9 صبح است و این خانواده بوشهری در پناه سایه دیوار از تیغ خورشید در امان مانده‌اند. آقای صحابی می‌گوید مدت زیادی دنبال مکانی گشته که مجبور نباشند زیر آفتاب بمانند اما سایه‌بانی پیدا نکرده است.

یک خانواده مازندرانی هم که بساط استراحت خود را کنار یکی از پیاده‌روها پهن کرده‌اند از پر بودن ظرفیت هتل‌ها می‌گویند و اینکه حتی پیدا کردن یک صندلی خالی در رستوران‌ها نیز کار آسانی نیست.

پیدا نکردن مکانی برای اسکان و استراحت یکی از مشکلات زائران در قم است. یک هفته پیش از نیمه شعبان، مدیرکل میراث فرهنگی قم اعلام کرده بود که ظرفیت هتل‌های شهر قم تکمیل شده است. عیسی رضایی با اشاره به این واقعیت افزود: در مواقعی مانند نیمه شعبان که حضور زائران میلیونی است نیاز به استفاده از ظرفیت بوستان‌ها، مدارس، امام‌زاده‌ها و حسینیه‌ها داریم.

به همین منظور شهرداری 19 بوستان برای کمپینگ در نظر گرفته و اداره اوقاف 150 امام‌زاده بین راه نیز برای پذیرایی از مهمانان مردم قم آماده کرده است. استفاده از ظرفیت مدارس مسئله‌ای بود که می‌توانست بخشی از مشکل را در این زمینه برطرف کند اما قرار داشتن در فصل امتحانات مانع این موضوع شده است.

حمیدرضا دژاگام، مدیرکل آموزش و پرورش در آخرین جلسه ستاد تسهیلات نوروزی اعلام کرده بود که استفاده زائران از سرویس بهداشتی مدارس بلامانع است اما درباره اسکان نمی‌تواند قولی بدهد. همین موضوع موجب شده این روزها خانواده‌های سرگردانی که به دنبال جایی برای استراحت هستند، زیاد در شهر دیده شوند.

در حال حاضر 800 هزار تخت در استان قم در مراکز مختلفی مانند هتل، هتل‌آپارتمان، مسافرخانه و ... وجود دارد.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم با اشاره به اینکه ظرفیت‌های موجود تخت و مکان‌های اقامتی پاسخگوی نیاز مسافران و زائران نیست گفت: برای افزایش ظرفیت تخت‌ها باید از بخش خصوصی و سرمایه گذار بهره برد که برای حل این مشکل باید مسئولان ملی و استانی بسترهای سرمایه گذاری بخش خصوصی را فراهم کنند.

به گفته عیسی رضایی ایجاد 12 هزار تخت در برنامه پنجم توسعه  پیش بینی شده است که سه هزار تخت در هتل‌های در حال ساخت در حال افزایش است اما به نظر می‌رسد تا رسیدن به وضعیتی که مهمانان شهر قم در این شهر سرگردان نشوند، راه زیادی مانده است.

شهرداری و حضور میلیونی زائران

حضور میلیونی زائران در مناسبت‌هایی مانند نیمه شعبان و ایام نوروز موجب شده میزبان خوب بودن یکی از کارکردهای اصلی برای شهر قم محسوب شود. موضوعی که نیاز به توسعه زیرساخت‌ها در بسیاری از موارد و نزدیک کردن وضع موجود به وضع مطلوب دارد.

شاید یکی از بهترین اقدامات شهرداری در این راستا افتتاح بلوار پیامبر اعظم باشد که سطح خدمت‌رسانی به زائران را ارتقا داده است. بلواری که فاز دوم آن نیز در روزهای گذشته افتتاح شد. اقدامات خدماتی نیروهای شهرداری در چنین اوقاتی نیز از اهمیت خاصی برخوردار است.

در همین راستا 3 هزار نیروی شهرداری برای نیمه شعبان آماده‌باش هستند. کوبش و مازوت پاشی سطح پارکینگ‌ها، نرده‌گذاری تمام مسیر پارکینگ‌ها و پارکسوارها، هماهنگی برای تأمین روشنایی، پیش‌بینی جایگاه‌های شارژ تلفن همراه، آماده‌سازی بلوار پیامبر اعظم برای پذیرایی از زائران، احداث مسیر کندرو و  دوچرخه این بلوار، آذین بندی مسیرها، نظافت و شست‌وشوی شهر و رسیدگی و کاشت گیاهان در فضای سبزها، تشکیل ستاد گمشدگان، آذین‌بندی سطح شهر، لکه‌گیری آسفالت مسیرهای منتهی به مسجد جمکران و حرم مطهر، صدور مجوز برای ایستگاه‌های صلواتی و جمع‌آوری متکدیان توسط ستاد پیشگیری از تخلفات شهری از جمله اقداماتی است که شهرداری برای آماده‌سازی شهر در پذیرایی از زائران انجام داده است.

10 ایستگاه اطلاع‌رسانی در مبادی ورودی مسجد جمکران و هسته مرکزی مستقر شده است. پارکینگ‌ها نیز با 10 بالن رنگی شناسایی می‌شوند.

استقرار 10  ایستگاه فرعی آتش‌نشانی اطراف مسجد جمکران و استقرار 12 خودروی عملیاتی در این محدوده به همراه 8 دستگاه موتور سیکلت و به کارگیری آتش‌نشان‌های داوطلب در میان بانوان در مسجد نیز از جمله اقداماتی است که برای ایمنی زائران انجام شده است.

عرضه مایحتاج عمومی مردم

آنطور که معاون هماهنگی مناطق و امور شهری شهرداری می‌گوید، 34 نقطه هم برای عرضه مایحتاج عمومی مانند آب آشامیدنی، یخ و نان در اطراف مسجد مقدس جمکران جانمایی شده‌اند ضمن اینکه قرار است 100 هزار بطری آب یخ در اختیار زائران قرار گیرد.

مهدی اصفهانیان مقدم به فعاليت‌ها در حوزه حمل و نقل، ترافيك و فضاي سبز اشاره كرد و گفت: يك ميليون و 400 هزار متر مربع فضاي اطراف مسجد مقدس جمكران براي پاركينگ‌ها و پارك‌سوارها آماده شده است.

رنگ آميزي 5 هزار متر مربع مبلمان شهري، جمع‌آوري 450 كاميون نخاله و ضايعات از محوطه پارك‌سوارها و اطراف مسجد مقدس جمكران، نصب پارچه‌هاي رنگي و ريسه كشي، نصب سرويس‌هاي بهداشتي و آماده سازي 160 چشمه سرويس بهداشتي، استقرار ستاد اطلاع رساني و خدمات رساني در كنار درب يك مسجد مقدس جمكران و استقرار تانكر آب سرد و شرب در اطراف مسجد مقدس جمكران از اقداماتي است كه وی به آن اشاره کرد.

از روز پنج شنبه‌ هم نیروهای سازمان مدیریت پسماند به طور تمام وقت مشغول جمع‌آوری زباله و رفت و روب مسیرها هستند تا شهر کثیف و نازیبا به نظر نرسد. این حضور و فعالیت با تردد در معابر شهر به خوبی به چشم می‌آید.

علاوه بر هزاران کارتن پلاست و کیسه زباله، 200 عدد مخازن فان در پارکسوارها، بوستان‌ها و محوطه اطراف مسجد مقدس جمکران مستقر شده‌اند تا نظارت و پاکیزگی شهری در ایام نیمه شعبان حفظ شود.

با این حال به نظر می‌رسد همچنان در زمینه پاکیزه‌سازی شهر و اماکن عمومی مشکلاتی وجود دارد. مرجان محمدی و مینا قره‌گوزلو دو دختر دانشجو هستند که برای شب‌زنده‌داری نیمه شعبان از تهران به قم آمده‌اند. محمدی از وضعیت نظافت سرویس‌های بهداشتی هم داخل مسجد جمکران و هم در مسیر گله دارد.

انتقاد قره‌گوزلو به وضعیت حمل و نقل و راهنمایی زائران برمی‌گردد. او می‌گوید نزدیک به نماز صبح که می‌خواسته از جمکران به سمت شهر قم بازگردد هیچ خودرویی پیدا نکرده است. تعداد کم اتوبوس‌ها کفاف حجم بالای مسافران را نمی‌داده و هیچ سواری هم برای طی کردن این مسیر وجود نداشته است.

مشکل آمد و شد پس از نیمه شب

سازمان اتوبوس‌رانی برای نیمه شعبان هزار نفر پرسنل و ۴۲۰ دستگاه اتوبوس و ميني‌بوس در نظر گرفته است.

اینها را سعید امراللهی، مديرعامل سازمان اتوبوس‌رانی شهرداري قم به خبرنگار مهر می‌گوید و تاکید می‌کند اتوبوس‌ها از همان ساعات آغازین حضور مسافران در مسیر جمکران به شهر قم خدمت‌رسانی ‌کرده‌اند. با این حال به نظر می‌رسد هر چه به ساعات پایانی شب نزدیک می‌شویم جدیت دستگاه‌های خدمت‌رسان کمتر می‌شود.

به گفته مديرعامل سازمان اتوبوس‌رانی شهرداري قم رينگ اطراف مسجد و پاركسوارهاي انسجام و خضر نبي(ع) نيز به وسيله ۶۰ دستگاه ميني‌بوس سرويس‌دهي شده و براي بستر رودخانه نيز ۷۰ دستگاه اتوبوس براي سرويس‌دهي به زائران در نظر گرفته شده است و علاوه بر اين ۲۵ دستگاه اتوبوس هم به منظور ارائه خدمات مطلوب به احياكنندگان شب نيمه شعبان و پس از اقامه نماز صبح از مسجد امام حسن عسكري(ع) تدارك ديده شده‌اند.

با این حال به نظر می‌رسد یا این آمارها چنان که باید دقیق نیست و یا کفاف این حجم ورود مسافر به شهر قم را نمی‌دهد که در چند سال اخیر مشکل آمد و شد مسافران به ویژه پس از نیمه شب حل نشده است.

در مورد خدمت‌رسانی تاکسی‌ها نیز سازمان نظارت بر تاکسیرانی وعده داده هزار و 900 دستگاه تاكسي‌ گردشي و خطوط براي كشيك تعيين شده كه  بايد حضور داشته باشند و در مسير حرم تا جمكران خدمات‌رساني كنند.
برنامه شيفت و كشيك براي 150 دستگاه خودروي ون هم تعيين شده تا سرويس‌دهي لازم را در اين مسير داشته باشند و 3 هزار و 700 تاكسي در خطوط داخلي شهري فعاليت مي‌كنند.

به نظر می‌رسد اگر مقایسه‌ای میان حضور میلیونی زائران و این حجم خدمات در نیمه شعبان داشته باشیم، دلیل نارضایتی برخی از میهمانان شهر قم را متوجه خواهیم شد. هر چند راه‌اندازی بلوار پیامبر اعظم(ص) بخشی از این مشکلات را برطرف کرده اما به نظر می‌رسد برای راحتی مسافران در شب نیمه شعبان چاره‌ای جز تسریع در راه‌اندازی خطوط ریلی برای این مسیر وجود ندارد.