اداره هزار روستای بدون دهیاری در اردبیل/ مطالباتی که در ادارات بایگانی می شود

به گزارش خبرنگار مهر، برگزاری همایشی با هدف تجلیل از دهیاران در حالی دردهای ناگفته این قشر را برملا کرد که این روزها توسعه دهیاری ها به عنوان یکی از اقدامات اساسی در مدیریت روستا طرح می شود.

این در حالی است که نبود دهیاری در هزار و 12 روستا، نبود دهیار در 313 دهیاری، عدم برخورداری اغلب دهیاری ها از ساختمان و فضای فیزیکی و در نهایت نبود امنیت شغلی موجب شده مطالبات گروهی که به شهردار روستا شهره اند در ادارات بدون بررسی و ارزیابی بایگانی شود.

اما سوال این است که به چه دلیل حضور دهیار در یک روستا ضرورت دارد و آیا این ضرورت به حدی برجسته است که دولتی ها یکی از اقدامات خود را در توسعه دهیاری ها  بدانند؟

برای پاسخ به این سوال باید به سوال دیگری پاسخ گفت. وظایف دهیار چیست؟ هرچند این سوال در طول برنامه ریزی های مختلف امور روستایی استان پاسخ های متنوع و حتی شعار گونه ای به خود گرفته اما باید در ابتدا جایگاه این قشر را تبیین کرد و در ادامه به مشکلات آنها پرداخت.

دهیاران نماینده اجرایی دولت در روستا

نماینده مردم اردبیل، نیر، نمین  و سرعین در مجلس شورای اسلامی معتقد است دهیار محور توسعه اقتصادی روستا است و می تواند با طرح برنامه های متنوع اقتصاد روستا را ثروت‌آفرین کند. ثروتی که همه ساکنان در آن سهم داشته باشند و در واقع در جهت افزایش رفاه معیشتی روستا باشد.

منصور حقیقت پور تاکید دارد که چشم پوشی از این نقش در مسیر توسعه روستا خلل وارد خواهد ساخت.

در عین حال استاندار اردبیل نیز دهیاران را به شهرداران روستاها تشبیه می کند و معتقد است اگر روستا می خواهد به توسعه دست یابد باید با دستان دهیار به این آرمان برسد، چرا که جهت دهی دهیار به اقتصاد روستا حتی به طرح های عمرانی می چربد و روستا بیشتر از عمران فیزیکی به درآمد زایی نیاز دارد. درآمدی که قرار است گره آن به دست دهیار باز شود.

حضور پاره وقت 470 دهیار در روستاها

این تاکیدات در حالی است که به گفته مدیر کل امور روستایی استانداری اردبیل از 560 دهیار در استان 470 نفر به صورت پاره وقت مشغول به کارند. به غیر از این 55 دهیار به صورت تمام وقت و 35 نفر نیز به صورت تمام وقت ترکیبی به شکل مدیریت چند روستا فعال هستند.

نصیب نجفی با بیان اینکه از 873 روستای دارای دهیاری فقط 560 مورد دهیار دارند، اضافه کرد: افزایش تعداد دهیاری و دهیاران یکی از نیازهای توسعه روستاهای استان است.

اما چرا ضرورتی که اینقدر به آن تاکید می شود تاکنون محقق نشده است. برخی دلیل آن را عدم تامین مالی دهیاری ها می دانند و در عین حال دهیاری هایی در روستاها مشغول به کارند که دریافتی دهیار در ماه 270 هزار تومان و دریافتی ماهانه دهیاری 400 هزار تومان است. البته بدون برخورداری از تسهیلات، ساختمان و حتی امکانات دیگر.

در این میان اظهارات دهیاران در خصوص فعالیت خود شنیدنی است. اظهاراتی که تمامی مشکلات را معطوف تامین پولی دهیاری نمی دانند.

اگر زمانی اداره مستقل روستا با کدخداهایی که نه از طرح هادی روستایی و نه از دهیاری چیزی به گوششان خورده بود، مدیریت بهتری در روستاها اعمال می کردند امروز خلاء های قابل توجه در حمایت از دهیارانی که قرار بود نمایندگان اجرایی روستاها و تحت پوشش چتر حمایتی نهادهای دولتی باشند به حدی قابل توجه باشد که حقیقت پور نماینده مردم اردبیل از اشتباهات قابل توجه در برنامه ریزی روستاها ابراز نگرانی کند.

دیرکرد احکام حقوقی دهیاران

دهیار روستای "لرد" از توابع بخش شاهرود شهرستان خلخال ساماندهی احکام حقوقی دهیاران را یک ضرورت فراموش شده می داند و تاکید دارد که برخی دهیاران به مدت چهار سال است که در انتظار دریافت احکام حقوقی خود هستند.

مسیحا صالح نیا افزود: این مهم امنیت شغلی دهیار را متاثر ساخته و موجب شده مشکلات فعالیت کاری دهیاران تشدید شود. در حالی که دهیار توانمندی زیادی داشته و می تواند بسیاری از مسئولیت های جهاد کشاورزی و بنیاد مسکن را در روستا پیاده کند.

وی با بیان اینکه مشکلات حقوقی دهیاری ها به ندرت مورد توجه قرار می گیرد، ادامه داد: به عنوان مثال نامه های دهیاران در اغلب ادارات بدون بررسی بایگانی می شود.

دهیار روستای لرد با انتقاد از عدم قدرت اجرایی دهیار در امور صنفی روستا اضافه کرد: نمونه آن در دریافت پروانه کسب است که اختیار از دهیار به امور صنفی واگذار شده اما امور صنفی نه در روستا حضور داشته و نه از مشکلات و مسائل آن اطلاع دارد.

در تائید گلایه های این دهیار استاندار اردبیل از غیر قابل پذیرش بودن سابقه کاری دهیاران در آزمون استخدامی اخیر استان ابراز گلایه مندی کرد.

مجید خدابخش با بیان اینکه این عمل به منزله نادیده گرفتن مستقیم تلاش دهیار است، اضافه کرد: باید نسبت به قوانین حمایتی دهیاران بازنگری شود.

در این میان بسیاری از دهیاران زن نیز جایگاه خود در امر دهیاری را متزلزل دانسته و معتقدند مسئولان حتی به مطالبات آن ها گوش نمی سپارند.

تا جایی که دهیار روستای "مجدر" از توابع شهرستان کوثر از بی پاسخ ماندن ساخت یک پل آن هم به مدت چهار سال گلایه دارد و می گوید دهیاران زن امکان مراجعه مکرر به شهر را ندارند و در اغلب مواقع مورد بی اعتنایی قرار می گیرند.

لغو بیمه بیکاری دهیاران در سکوت خبری

در عین حال دغدغه دیگر دهیاران لغو بیمه بیکاری بود؛ چنانچه دهیار بعد از بیکاری از لیست بیمه حذف شده و در این میان در صورتی که بیکار و یا از کار افتاده باشد مجبور به تامین هزینه های درمانی و معیشتی خود به شیوه های دیگر است، که به نظر می رسد اجرای آن بدون اطلاع رسانی و در سکوت خبری انجام شده است.

این موضوع موجب شد تا دهیاران از نبود امنیت شغلی خود ابراز گلایه مندی کنند و در خصوص نحوه تامین معیشت خود در کنار فعالیت های دهیاری نامه های درخواست مکرر به نهاد های مسئول ارسال کنند.

نبود مرخصی زایمان در کنار مدیریت یک روستا

علاوه بر این نبود مرخصی زایمان موجب شده است دهیاران زن به صورت استثنایی بعد از 10 روز از زایمان به شغل خود بازگردند.

باید به این نکته تاکید کرد مدیریت روستا در کنار مشاغلی چون دامداری و کشاورزی که اغلب برای تامین معیشت توسط دهیاران زن صورت می گیرد وقتی به نبود مرخصی زایمان ضمیمه شود چه پیشرفت و عمرانی را به دنبال خواهد داشت.

روستاهای اردبیل به توسعه پایدار دست نیافته اند

بی توجهی به مطالبات دهیاری ها موجب شده نماینده مردم اردبیل دستاورد مدیریت روستا بعد از انقلاب سفید را مثبت ارزیابی نکرده و تاکید کند که قبل از انقلاب توسعه روستاها توسعه نمایشی بود  و پیاده کردن انقلاب سفید نتوانست موجب توسعه شود.

حقیقت پور تصریح کرد: بعد از انقلاب به دلیل گسست در هماهنگی ها و فقدان برنامه ریزی مدون با وجود تلاش های صورت گرفته روستاها به توسعه پایدار دست نیافته اند.

حقیقت پور معتقد است عدم توسعه یافتگی موجب شده است، روستا به عنوان یک مرکز تولید به محل سکونت گاه و به ویژه سکونت گاه سالمندان تبدیل شود.

وی افزود:  افزایش مهاجرت جوانان از روستا با بی رونقی عمران و آبادانی روستا رونق همراه سده و بسیاری از روستاها رقم قابل توجهی از سکنه خود را از دست بدهد.

به گفته این نماینده در این میان حتی توسعه عمرانی روستاها نیز نتواسنته روستایی را در محل سکونت خود نگاه دارد.

وی دلیل این مهم را نبود نگاه سیستمی در توسعه روستاها عنوان کرد و افزود: در روستایی که درآمدزایی وجود ندارد توسعه عمرانی نمی تواند از مهاجرت نیروی جوان ممانعت کند.

مدیرکل امور روستایی و شوراهای استانداری اردبیل نیز با تاکید بر لزوم ارتقاء عملکرد دهیاران بویژه در طرح های اجرایی از بکارگیری مهندسان ناظر بر عملکرد دهیاران این استان در نظارت به اجرای پروژه ها طی سال جاری خبر داد.

نجفی اضافه کرد: به همین منظور قرار است یک مهندس ناظر در هر بخش استان معرفی و برای نظارت بر پروژه‌های اجرایی دهیاری‌ها بکار گرفته ‌شوند.

وی این مهم را در ارتقاء کیفی فعالیت های دهیاران بوژه در زمینه طرح های اجرایی موثر دانست و تاکید کرد که کیفی سازی برنامه های اجرایی در بخش عمرانی در روستاها از مهمترین اهداف دولت می باشد.

مدیریت روستاها بدون پاسخ به مطالبات

مدیرکل امور روستایی و شوراهای استانداری اردبیل با اشاره به تدوین فرآیند تصویب پروژه‌های عمرانی دهیاری‌های استان ادامه داد: این مصوبه نیز بزودی به دهیاران استان ابلاغ خواهد شد.

نجفی همچنین از اجرای طرح درجه‌بندی دهیاری‌های استان اردبیل طی سال جاری خبر داد و متذکر شد: آموزش و بازآموزی دهیاران و شوراها در شناخت وظایف، مسئولیت‌ها و حوزه اختیارات آنها نیز امسال در دستور کار این دفتر قرار دارد.

وی عنوان کرد: براساس برنامه های آموزشی تدوین شده پیش‌بینی می شود طی سال جاری ‌هزار و 100 ساعت دوره آموزشی برای دهیاران و شوراهای اسلامی روستاهای استان برگزار شود.

دهیاران معتقدند با وجود ضرورت اجرای این برنامه ها همچنان فصلی برای پاسخگویی به مطالبات آنها گشوده نشده و وجود یا عدم وجود ناظر زمانی که دهیاری فاقد ساختمان بوده و با 400 هزار تومان بدون تسهیل دهی به دهیار اداره می شود نمی تواند کیفیت مدیریت روستاها را با جهش همراه سازد.

................................

گزارش: ونوس بهنود