به گزارش خبرنگار مهر، نشست صمیمی اصحاب فرهنگ با موضوع بازشناسی اندیشه فرهنگی حضرت امام خمینی (ره) و رونمایی از دو جلد کتاب «خاندان امام خمینی به روایت اسناد» و «خاندان امام خمینی» با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین سیدحسن خمینی و اهالی فرهنگ در سالن همایش‌های کتابخانه ملی برگزار شد.
سیدرضا صالحی امیری رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی در ابتدای این برنامه گفت: باعث خوشحالی، مسرت و خرسندی ما نسل برآمده از انقلاب و امام است که بعد از بیش از 2 دهه هنوز یاد و خاطره امام (ره) برای ما یادآور عزت، شرف و کرامت است و خدا را شاکریم که هم‌عصر این مرد بزرگ تاریخی و مدیون او هستیم. از مجموع مطالعاتم به این نتیجه رسیدم که فرهنگ 4 کارکرد اصلی دارد. اول، انسجام‌بخشی به مفهوم حرکت هماهنگ همه اجزای سیستم در جهت هدف مشخص است. این انسجام‌بخشی، دو حالت مکانیکی و ارگانیکی دارد. آنچه بعد از انقلاب در ایران رخ داد، انسجام‌بخشی ارگانیکی بود که مدیون حضرت امام (ره) بود. آنچه هم که پیش از انقلاب، شاهدش بودیم، انسجام‌بخشی مکانیکی و مبتنی بر زور بود. انسجام‌بخشی امام خمینی (ره) مبتنی بر اخلاق، ادب و کرامت بود.
وی افزود: دومین کارکرد فرهنگ، هویت بخشی است. وقتی از هویت حرف می‌زنیم، از سرزمین، زبان و دین صحبت می‌کنیم. هویت دینی، ایرانی و اسلامی‌مان را مدیون امام خمینی (ره) هستیم. قبل از انقلاب، هویت ایرانی مخدوش شده بود و هویت غربی جای آن را گرفته بود. کارکرد سوم فرهنگ، سازگاری است. وقتی از سازگاری صحبت میشود، یعنی همه نهادهای فکری در کنار هم، همزیستی مسالمت‌آمیز داشته باشند تا جامعه ایرانی در مدار منطق حرکت کند. امام خمینی (ره) چتر بزرگی بود که همه در سایه آن این امکان همزیستی مسالمت‌آمیز را داشتند. ما هم مانند امام خمینی (ره) معتقدیم راه نجات کشور، بازکردن راه‌های سیاسی و شنیده شدن همه صداها زیر یک چتر است.
رئیس کتابخانه ملی گفت: چهارمین کارکرد فرهنگ، شخصیت‌سازی است. ما شخصیت دینی، عبادی و فرهنگی جامعه‌مان را مدیون امام خمینی هستیم. اینجاست که می‌‌گوییم امام (ره) فرهنگ‌ساز بود. معتقدم هنوز با شناخت اندیشه‌های فرهنگی امام (ره) فاصله زیادی داریم. در این اندیشه، تقدم فرهنگ محسوس است که میگوید فرهنگ اساس جامعه است. تقدم اخلاق و فرهنگ در اندیشه امام خمینی (ره) برجسته است و تاکید بر ساخت انسان فرهنگی در آن به وضوح دیده میشود. فرهنگ هر جامعه، هویت آن را نشان می‌دهد و اگر فرهنگ را از جامعه بگیریم، با معرفی فرهنگی که برای آن جامعه نیست، چیزی جز پوچی، ریاکاری و پوستی میان‌تهی از آن جامعه باقی نخواهد ماند.
صالحی امیری ادامه داد: به دلیل این مسائل است که معتقدم نیازمند بازبینی در اندیشه‌های امام خمینی هستیم. اگر امروز مشکل داریم و کلام بزرگان جامعه، نافذ نیست به دلیل عدم بازخوانی این اندیشه‌هاست. اگر تزویر و ریا هر روز در جامعه افزون‌تر میشود، ناشی از فاصله گرفتن از اندیشه‌های حضرت امام (ره) است. اخلاق اکسیر حیات‌بخش جامعه است. اخلاق پادزهر بیماری‌های جامعه است. هنر امام خمینی (ره) زیست اخلاقی بود.
فریبرز خسروی معاون پژوهش سازمان اسناد و کتابخانه ملی نیز در این برنامه به بیان سخنان کوتاهی درباره وظایف این سازمان پرداخت.
محمد رجبی رئیس کتابخانه مجلس نیز در این برنامه گفت: عده‌ای تصور کرده‌اند، انقلاب امام باید با دید مدرن نگریسته شود. این گروه خود به 2 گروه تقسیم شدند؛ یک گروه عده‌ای که می‌گویند روح انقلاب با مدرنیته تعارض دارد و شروع به مخالفت کردند و عده‌ای دیگر که همان برداشت را داشتند و شروع به تفسیر انقلاب کردند. آنچه در این میان مغفول ماند این بود که انقلاب نه به دیروز و نه امروز تعلق داشت، بلکه به فردا و پس‌فردا متعلق بود که با روح بلند و پاک مسلمان شیعه ایرانی که امام خمینی (ره) تصویر کرده بود، همخوانی داشت.
این محقق در ادامه گفت: این انقلاب، نه انقلاب دیروز و نه انقلاب امروز است اما با هر دو آشناست. امام خمینی (ره) را باید با دید آینده‌نگرانه و افقی فراتر از دیروز درک کنیم. امام با زبانی سخن میگوید که دقیقا قابل برگشت به کلام الله مجید است، و کلام‌الله، کلام تاریخی نیست بلکه جنسی فراتاریخی دارد که بر دیروز، امروز و فردا اشراف دارد. اگر توجه کنیم، دیدگاه امام خمینی (ره) با دیدگاه آنچه که دیروز گفته می‌شد، بسیار متفاوت است.
وی افزود: ایشان در تفسیر خود از سوره حمد، درباره دنیا صحبت کرده است. در مسائل عرفانی، دنیا را متاثر از فلسفه اسکندرانی می‌دانستند و می‌گفتند از دنیا دوری کنید! امروزی‌ها سعی در درست کردن کمبود‌های این نظر داشتند و گفتند هم دنیا را داشته باشیم و هم نداشته باشیم. اما امام خمینی (ره) صورت مساله را به کل تغییر داد و گفت این عالم، عالم طبیعت نیست بلکه محضر خداست. یعنی جهانی است که آیات و نشان‌های خدا در آن است. «دنیا» نگاه منفی ما به این عالم است. یعنی مفهوم «دنیا» درون ماست نه بیرون ما و ایشان تاکید می‌کند که دنیا همان آمال نفسانی ماست. به اصطلاح فلسفی، دنیا یک امر سوبژکتیو و ذهنی است. این بخش از اندیشه‌های امام تا به حال در جایی مورد تشریح و تفسیر قرار نگرفته است.
نظر شما