کتاب «رهیافتی به قرآن كریم؛ در تعریف قرآن» نقد و بررسی می شود

به گزارش خبرگزاری مهر، کتاب «رهیافتی به قرآن كریم؛ در تعریف قرآن » توسط گروه جریانهای فکری تاریخ اسلام به بوته نقد گذاشته خواهد شد. این کتاب با عنوان اصلی مدخل إلی القرآن الكریم اثر دكتر عابد الجابری است كه در سال 2006 میلادی در بیروت منتشر شده و توسط دكتر محسن آرمین در اختیار پارسی زبانان قرار گرفته است.

نشست بررسی و نقد این کتاب، روز سه شنبه سوم تیر ماه، ساعت 17 تا 19 با حضور حسن حضرتی، عباس برومند اعلم و مترجم کتاب در محل پژوهشکده تاریخ اسلام برگزار خواهد شد.

این كتاب مقدمه و تمهیدی بر كتاب فهم القرآن الكریم است كه جابری آن را در سه جلد به رشته تحریر درآورده است. جابری در این كتاب به تبیین موضوعها و اصولی می پردازد كه از نظر او بدون فهم آنها نمی توان درك درستی از قرآن داشت. او همین اصول را مبنای تأملات خود در كتاب بعدی، یعنی فهم القرآن الكریم، قرار داده است.

به این ترتیب، كتاب مدخل إلی القرآن الكریم را می توان كتابی در حوزه علوم قرآن دانست. زیرا علوم قرآن به دانشی اطلاق می شود كه از اصول فهم قرآن بحث می كند. اما كتاب مدخل إلی القرآن الكریم كتابی مشابه تألیفات دیگر در حوزه علوم قرآن نیست. جابری در این كتاب نه خود را به مباحثی كه به طور سنتی در تألیفات علوم قرآن مطرح می شود، محدود ساخته و نه از رو شهای مرسوم و معمول در آثار مذكور تبعیت كرده است. روش انتقادی و محققانه جابری، كتاب حاضر را به اثری متمایز و درخور توجه در حوزه آثار علوم قرآن تبدیل كرده است.

علوم قرآن اگرچه از كتاب آسمانی قرآن و حاصل وحی الهی بحث می كند، اما دانشی بشری است كه در طول زمان به تدریج شكل گرفته و تكامل یافته است. مسائل و مباحث این شاخه از دانش قرآنی، حاصل قرنها تأملات قرآن پژوهان در ضوابط فهم قرآن و تلاش برای پاسخگویی به پرسش ها و ابهام ها و شبه هایی است كه درباره قرآن مطرح شده است. مباحثی مانند وحی و ماهیت و چگونگی نزول آن، اعجاز قرآن، جمع قرآن، قرائات هفتگانه، روش تفسیر قرآن، محكم و متشابه و... جملگی مباحثی اند كه به مرور زمان شكل گرفته، بسط و گسترش یافته و نهایتا تكوین و تكمیل علوم قرآن را موجب شده اند.

بنابراین، علوم قرآن را نباید دانشی دانست كه به نهایت و كمال خود رسیده است. اگر قرآن حاصل علم الهی است و هنوز برای بشر ناگفته ها بسیار دارد، علوم قرآن نیز كه موضوع آن قرآن است، ظرفیتهای نامكشوف و عرصه های ناپیموده بسیار دارد. شاهد بر این مدعا علاوه بر شكوفایی و فربهی این دانش در یكی دو قرن اخیر و همراه با نهضت بیداری اسلامی و حركت بازگشت به قرآن، مباحث مبارک و مغتنمی نظیر تاثیر فرهنگ زمانه بر قرآن و وحی و تجربه دینی در دوران ما است كه از این پس به منزله مباحثی جدید بر مسائل متعارف و مرسوم حوزه علوم قرآن افزوده خواهد شد.