به گزارش خبرنگار فرهنگ و ادب ، در دومين نشست ماهيانه " انجمن شاعران پارسي گوي جهان " ، كه روز گذشته در مركز گسترش زبان و ادبيات فارسي ، برگزار شد ، دكتر صابر امامي و ضياء الدين ترابي درباره رابطه اساطير و ادب فارسي سخنراني كردند .
در ابتداي اين مراسم كه با عنوان " بربال اسطوره " برگزار شد ، دكتر خدايار ، در سخناني به بررسي مفهوم اسطوره در ادبيات پرداخت .
وي ، گفت : اولين مساله اي كه در اسطوره مطرح مي شود آفرينش و خداوند ، دومين موضوع داستان هاي حماسي است - كه براي شكل دهي به هويت يك ملت خلق شده - و سومين مساله پايان جهان و زندگي پس از مرگ است .
دكتر خدايار افزود : در ادبيات فارسي اسطوره هايي كه درباره داستان هاي حماسي و شكل گيري اقوام يك ملت بوجود آمده بسيار درخشان است و سرگذشت مشترك تاريخي اقوام آريايي نژاد در فلات ايران ، تاجيكستان ، افغانستان و ازبكستان به گونه اي است كه اسطوره هاي مشترك اين اقوام از سرگذشت مشترك آنها در سالهاي دور حكايت مي كند .
وي خاطر نشان كرد : وجود اسطوره هاي مشترك در فرهنگ اقوام پارسي گوي نشان دهنده يكي از نقاط اشتراك فرهنگي اين اقوام است كه مي توان در ادبيات بر آنها تاكيد كرد .
به گزارش مهر ، در ادامه دكتر مهدي سنايي ، معاون فرهنگي سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي ، درباره اسطوره ، گفت : شايد اسطوره هاي هر قوم يكي از سنبل هاي فرهنگي اقوام هستند و در عين حال كه نقطه مقابل واقعيات است اما از اين رو كه اسطوره ها آمال و آرزوها و خواسته هاي يك قوم را در خود منعكس مي كنند ، بهترين نماد براي انعكاس واقعيات يك قوم و ملت است .
به گزارش مهر ، در ادامه اين نشست دكتر " صابر امامي " ، دانشيار دانشكده هنر داشگاه تهران ، در سخناني به بررسي مفهوم اسطوره و رابطه آن با واقعيت پرداخت .
وي در اين سخنان گفت : در ميان تعاريف مختلفي كه از اسطوره شده است ، تعريف "ميرچاده الياده" ازاسطوره بسيار دقيق است و من هم براساس اين تعريف ويژگي هايي از اسطوره را بررسي مي كنم .
امامي درباره تعريف "الياده" از اسطوره ، گفت : به اعتقاد وي « اسطوره نقل كردن سرگذشتي قدسي و مينوي است ، اسطوره راوي واقعه اي است كه در زمان اولين و زمان شگرف بدايت همه چيز رخ داده است » . به بيان ديگر اسطوره حكايت مي كند كه چگونه از دولت سر و به بركت كارهاي نمايان و موجود موجودات مافوق طبيعي ، واقعيتي (چه كل و يا فقط جزئي از واقعيت ) به وجود آمده است .
وي خاطر نشان كرد : براساس اين تعريف با متني (به عنوان اسطوره) سرو كار داريم كه يك سرنوشت مينوي را بيان مي كند و به ما مي گويد كه در اولين زمان اين واقعيت به چه صورتي پا به هستي نهاده نهاده است .
دكتر صابر امامي افزود : واقعيت هايي كه به صورت اسطوره مطرح مي شود ، مي تواند سخن از خلقت نخستين يك گياه ، يك حيوان و يا انسان بگويد و علاوه بر اين ها مي تواند بيان كننده رسوم آداب آيين، سنت و نهادهاي فرهنگي بشر باشد كه چرابراي اولين بار يك رسم خاص رايج شد .
وي تصريح كرد : بنابراين اسطوره يك سرنوشت است ، روايتي از واقعيات است كه در زمان اولين اتفاق افتاده است و با چنين نگرشي به اسطوره ، شاهد همساني اين نگرش به اسطوره در«قرآن كريم» هستيم .
به گزارش مهر ، اين پژوهشگر اساطير ديني درباره نگرش قرآن به اسطوره ، گفت : در چندين آيه از قرآن ، واژه اسطوره به كار رفته است به اين معني كه بعد از دعوت به توحيد و معاد ، مخاطبان اين دعوت كه نمي خواستند به ايمان بگروند ، آن راهمانند اسطوره مي دانسته اند .
وي ضمن قرائت اين آيه ، گفت : هفت نمونه از اين آيات وجود دارد مانند سوره مومنون (آيه هشتاد و سه) ، در فرهنگ قرآن هم نگاه به اسطوره دقيقا به اين نگاه بر مي گردد كه از آغاز و از نقطه ازل ، وقتي سخن از معاد به ميان مي آمد، مخاطبان آن را اسطوره خطاب مي كردند .
به گزارش مهر ، وي در بخش ديگري از سخنان خود تصريح كرد : در اسطوره زمان در يك دايره و يك حركت چرخشي مطرح مي شود و در هركجاي آن مي توان به نقطه آغاز رسيد و در محور زماني اسطوره ، هر نقطه آغازين مي تواند يك نقطه پاياني باشد .
شاعر مجموعه «شانه ها و گيسوان» ، خاطر نشان كرد : يكي از همين تجليات زيباي زمان در اسطوره ، نوروز ايراني ها است؛ نوروز در ايران به همين معنا است و براساس اساطير بابلي كه اسطوره نوروز بر آن استوار است اينگونه مي گويد « هستي يا "انشاسپندان " (اهورامزدا)،هستي را در نوروز آغاز كرده است و نوروز زماني است كه خدا اقدام به شكل دادن هستي و سامان دادن جهان مي كند » .
به گزارش مهر ، آخرين سخنران اين نشست ضياءالدين ترابي ، شاعر و منتقد ادبي بود ، وي در سخنان خود به بررسي انديشه در اسطوره و شعر ، پرداخت .
وي دراين نشست ، گفت : اسطوره به همان قدمتي كه دارد با تـفـكـر و انديشــه بشري گره خورده اسـت و انسـان ها از زماني كه براساس مدارك تاريخ مي توانيم به آن دسترسي داشته باشيم ، در مورد اسطوره فكر كرده ، انديشه و بحث كرده است .
ترابي در ادامه افزود : انديشمندان از گذشته هاي بسيار دور درباره اسطوره و مفوم آن فكر كرده و سعي نموده اند كه درباره ارتباط اسطوره ؛ جهان ، تخيل و انديشه به ويژه در زمينه تولد ، مرگ و حيات پس از مرگ ، بررسي هاي زيادي كرده اند .
ضياء الدين ترابي سخنان خود را اين گونه ادامه داد كه : دنياي راز آميز و جادويي اسطوره از دير باز موجب سرودن شعر بوده است و به گونه اي شعر و اسطوره به هم گره خورده اند و به همين جهت نيز اسطوره و شعر از زمان ها كهن تا به امروز مورد و بحث و نظر فيلسوفان و انديشمندان قرار گرفته است .
به گزارش مهر ، وي در ادامه افزود : از دير باز هركس سعي كرده است به نوعي اسطوره را تعريف و رابطه ان را با شعر و ادبيات مورد بررسي قرار دهد . به طور كلي فلسفه سنتي با ارزيابي منطقي مسائل اسطوره اي و با پرداختن به رابطه روايت اسطوره اي و دانش بشري آغاز مي شود .
وي در توضيح اين مطلب ، گفت : افلاطون درباره "ارسطوهاي همگاني" ، ديدي نمادني و فلسفي دارد و ارسطو در كتاب «بوطيقا» يش به اسطوره به عنوان افسانه مي نگرد و در نهايت به تاويل كنايي آن مي پردازد .
ترابي خاطر نشان كرد : در دوران رنسانس دوباره اسطوره هاي باستاني مورد توجه قرار مي گيرند و در اين رابطه اسطوره ها به عنوان زنجيره اي در امور شاعران مورد بررسي قرار مي گيرند كه به مثابه جلوه هايي از عواطف و احساسات و يا به عنوان حقاقي كنايي حقايق ديني مطرح مي شوند .
اين پژوهشگر در باره توجه به اسطوره در قرن هجدهم ، گفت : در اين دوره اسطوره را زائيده وهم و نا آگاهي مي دانند و در قرون بعدي باز به اسطوره برمي گردند
وي در پايان تصريح كرد : هميشه فيلسوفان به صورت يك دست به اسطوره نگاه نمي كردند و نخستين فيلسوفان قرن هجدهم آغاز گر نگاه جديدي به اسطوره بودند .
به گزارش مهر ، در اين نشست جمعي از دانشجويان تاجيكي مركز گسترش زبان و ادبيات فارسي ، به همراه پروفسور مسلمان رحيم قبادياني ، از دانشمندان كشور تاجيكستان نيز، حضور داشتند .
گفتني است علي موسوي گرمارودي رئيس اين انجمن ، هم اكنون درخارج از كشور( پاريس ) به سر مي برد .
نظر شما