فریاد دلخراش طبیعت گیلان از زباله ها/ غفلت ها و بی مهری های زیست محیطی گناهی نابخشودنی

به گزارش خبرنگار مهر، زباله و پسماند از مهمترین مخاطرات زیست محیطی جهان به شمار می روند و لطمات جبران ناپذیری به پیکره طبیعت وارد می سازند.

گیلان که دارای اکوسیستم شکننده تری نسبت به دیگر مناطق ایران برخوردار است معضل زباله تبدیل به یک معادله چند مجهولی شده است.

مسئولان هر سال از رفع تدریجی زباله می گویند اما دپوی زباله ها بلای جان گیلانی ها شده است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست گیلان در این باره می گوید: تفکیک زباله از مبدا یکی از راهکارهای مدیریت پسماند زباله در استان است.

محمد رضا برجی افزود: تفكيك زباله از مبدا علاوه بر رعايت اصول بهداشتي منجر به سلامت كالاهاي مورد توليد از مواد بازيافتي هم مي ‌شود.

وی همچنین اظهارداشت: حذف هزينه‌ هاي جمع‌ آوري و ساماندهي زباله از دیگر مزیت های طرح تفكيك زباله از مبدا است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست گیلان گفت: رفع مشکلات بهداشتی و زیست محیطی مربوط به زباله بدون بسترسازی و توسعه فرهنگ تفکیک از مبدا میسر نخواهد بود.

وی افزود: دستیابی به سیستم صحیح تفکیک از مبدا زباله با مشارکت و آگاهی مردم نسبت به نقش خود که تولید کنندگان اصلی زباله هستند، فراهم خواهد شد.

برجی ادامه داد: تفکیک از مبدا زباله های شهری در بسیاری از کشورها در سراسر دنیا به عنوان یک راهکار مدیریتی به درستی انجام می شود.

زباله مشکل دیرپا و قدیمی گیلان

به گفته صاحبنظران و کارشناسان حفاظت محیط زیست پاشنه آشیل مدیریت زباله در گیلان مسئله تفکیک زباله از مبدا است که متاسفانه بطور صحیح در استان پایدار نشده است.

در حال حاضر فقط 40 تا 50 درصد شهرداری های استان طرح تفکیک زباله از مبدا را به مرحله اجرا در آورده اند. بجزء شهرداری دیلمان بقیه شهرداری ها استان هیچ کدام موفق به تفکیک زباله از مبدا بصورت 100 درصد نشده اند.

داستان زباله در استان سبز فام گیلان به یک داستان تکراری تبدیل شده است از اینرو می طلبد همگان به این مهم توجهی جدی داشته باشند.

یک کارشناس مدیریت شهری در این زمینه به مهر می گوید: با توجه به اینکه حفاظت از محیط زیست شهری یک اصل اساسی است بنابراین ارائه راهکارهای مدیریتی در خصوص زباله های شهری در این امر موثر است.

احمد زارع افزود:  همچنین با توجه به اثرات آلودگی ناشی از زباله و هزینه های اضافی  ناشی از جمع آوری، حمل و نقل، دفع و دفن این مسئله حائز اهمیت بوده و بایستی در تمامی برنامه های مربوط به مدیریت شهری مورد توجه قرار گیرد.

وی تصریح کرد: سالانه میلیون ها تن زباله در کشور تولید و از چرخه خارج می شود اما در بسیاری از کشورهای دنیا برای استفاده بهینه از تمامی سرمایه های ملی و بازگرداندن دوباره پس مانده ها به چرخه مصرف از آخرین فناوری پیشرفته و روز آمد استفاده می کنند.

این کارشناس مدیریت شهری بازیافت را از ارکان زنجیره مدیریت مواد زائد جامد دانست و گفت: موضوع مدیریت صحیح و اصولی پسماند از معضلات و مشکلات اساسی امروز تمامی شهرها است.

وی افزود: مواد زائد جامد، حاصل لاینفک زندگی روزمره انسان و تولید انواع این زائدات در کمیت و کیفیت های مختلف یکی از مهمترین معضلات زیست محیطی عصر حاضر است.

تسریع در روند کنترل پسماند و تفکیک زباله از مبدا نیاز به مشارکت مردم است

به هر حال برای سرعت بخشیدن به روند کنترل پسماند و تفکیک از مبدا نیاز به مشارکت مردم است. طرح تفکیک از مبدا پسماند به عنوان یکی از اهداف پراهمیت و موثر در زمینه حفاظت محیط زیست و مدیریت پسماندهای شهری به شمار می رود.

عضو فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی در این خصوص گفت: مدیریت پسماند بدون در نظرگرفتن نقش مردم که تولیدکنندگان اصلی پسماند شهری هستند تقریبا غیر ممکن خواهد بود.

مهرداد لاهوتی افزود: با بازیافت پسماندهای شهری می توان در کاهش هزینه ها و بهبود بخشی وضعیت بهداشتی و زیست محیطی موثر عمل کرد.

وی اظهارداشت: اهمیت آموزش، اطلاع رسانی و آگاهی در تمام  امور شهری برای افزایش میزان مشارکت و همکاری مردمی بسیار قابل توجه است که باید در این زمینه از روش های نوین و آکادمیک که آمیزه ای از علم و تجربه است، بهره گرفت.

عضو فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی گفت: توجه به محیط زیست، حفظ سلامتی انسان و تمامی موجودات کره زمین یکی از اصول اساسی در بقای زندگی و استفاده از مواهب خدادادی است.

وی افزود: تخریب محیط زیست یعنی تخریب طبیعت، حیات و در نهایت نابودی بشریت تلقی می شود.

لاهوتی تصریح کرد: عدم رعایت اصول و مدیریت دفع بهداشتی مواد زائد جامد و حضور سموم مختلف در شیرابه های زباله و ورود آن به محیط زیست می تواند آسیب های جبران ناپذیری به موجودات زنده و همچنین به سیستم های پویای اکولوژیکی وارد سازد.

وی یادآورشد: سه عامل رشد جمعیت، توسعه شهری و همچنین رشد روز افزون صنایع در حقیقت همراه خود افزایش مصرف و ازدیاد زباله را همراه خود داشته است.

 به هر حال از مشكلات عمده در ارتباط با مديريت مراكز دفن مواد زائد شهري، آلودگي ناشي از شيرابه هاي توليد شده در منابع مختلف زيستي از جمله خاك است.

بطور کلی مراكز دفني كه در نواحي با بارندگي زياد قراردارند مثل سراوان رشت توليد شيرابه به مراتب بيشتر از مراكز دفن ديگر است. در نتيجه خطر جاري شدن شيرابه و آلودگي این نوع سایت های دفن زباله بسیار بالا است.

سراوان بزرگترين سايت دفع زباله شمال كشور است

محل تلنبار سراوان به عنوان تنها محل دفع پسماندهاي توليدي حوزه مركزي گيلان و بزرگترين سايت دفع شمال كشور است. اين محل در 20 كيلومتري جنوب شهر رشت در ارتفاع 200 متري از سطح دريا واقع شده است.

 با توجه به ميزان بالاي مواد آلي، درصد بالاي رطوبت (63 درصد وزني) پسماندها مي توان برآورد كرد ميانگين حجم شيرابه توليدي حدود 125 مترمكعب در روز است.

بنابراین با در نظر گرفتن شيب كم زمين، پائين بودن قابليت زهكشي طبيعي، همجواري با دريا، نفوذ پذيري بالاي خاك منطقه از يك سو و همچنين وجود بافت لومي شني با سنگريزه در محل تلنبار زباله امكان نفوذ شيرابه از خاك محل تلنبار زباله كه بدون لايه نفوذناپذير بوده بسيار بالا است.

عدم پيش بيني لازم و مديريت نادرست در گذشته هاي نه چندان دور، موجب ايجاد انواع آلودگي در اين محدوده شده است.

در این ارتباط نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه ساماندهی دپوی زباله سراوان نیازمند عزم همگانی و مدیریت اصولی و جامع نگر است، گفت: تاکنون وعده های مسئولان در زمینه ساماندهی محل دپوی زباله در سراوان این شهرستان فقط در حد حرف بوده و دیگر هیچ .

جبار کوچکی نژاد  افزود: يكي از مشكلات محيط زيست كشور به ويژه استان گيلان دفن غيربهداشتي پسماند و زباله است كه آلودگي آب، خاك و محيط زيست را به دنبال دارد.

وی همچنین با بیان اینکه بوی متعفن زباله ساکنان منطقه سراوان را به شدت رنج می دهد، اظهارداشت: شیرابه انواع زباله ضمن آلودگی آب رودخانه ها و سفرهای زیر زمینی تهدید جدی برای مردم است.

نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی گفت: به تازگی زباله های بیمارستانی نیز در این منطقه تخلیه می شود که این نوع  زباله بسیار خطرناک است.

وی افزود: متاسفانه روزانه حجم زیادی زباله در دل جنگل های سر سبز سراوان تخلیه می شود در حالیکه این منطقه از استعدادهای خوب گردشگری برخوردار است.

 بوی متعفن زباله ساکنان منطقه سراوان را به شدت رنج می دهد

کوچکی نژاد اظهارداشت: دولت در سه سال نخست برنامه پنج سال توسعه موظف به ساماندهی زباله های تمامی شهرهای شمالی کشور بود اما متاسفانه در این زمینه توفیقات خوبی حاصل نشد و جای گلایه بسیاری است.

وی تاکید کرد: برای درمان این درد بزرگ همه باید تلاش کنند و غفلت در این زمینه به هیچ وجه پذیرفتنی نیست.

به هر حال داستان غم انگیز عدم ساماندهی زباله در استان گیلان  به رغم تمامی برنامه ها و سیاست گذاری ها همچنان به قوت خود باقی است از اینرو می طلبد مسئولان با یک برنامه ریزی جامع و اثر گذار نقطه پایانی بر سطر سطر این داستان غم انگیز بگذارند.