دلایل ضرورت بازنگری و تحول در حوزه های علمیه/ انتظار رهبری روزآمدی مبتنی بر اصول است

حجت الاسلام سجاد ایزدهی در گفتگو با خبرنگار مهر درباره لزوم بازنگری و تحول در سیستم آموزشی و پژوهشی حوزه های علمیه، گفت: در هر جامعه علمی اعم از حوزه و دانشگاه، همیشه لازم است عنصر اصول و پارادایم مجموعه لحاظ شود، در کنار این موارد با توجه به اینکه اقتضائات هر روز، نوع روشهای جدید، نوع محتوای روزآمدی و نوع گویش جدیدی است بنابراین به طور طبیعی نمی توان تحول را نادیده گرفت.

وی با بیان اینکه نمی توان گفت با تحول موافق نیستیم، خاطرنشان کرد: در فقه به عنوان درس اصلی حوزه مشاهده می کنیم که در سالهای اول تاسیس علمی به نام فقه، کتابها معمولاً موجز و مفصل نیستند اما هر چه بر حجم مسائل و نیازهای جامع افزوده می شود، به طور طبیعی نوع مسائل و روشها نیز تغییر می کنند؛ اگر کتابهای قرن چهارم خیلی مختصر است در قرنهای 9،10 یا در نهایت 14 و 15 کتابها بسیار متحول می شود، یعنی علاوه بر افزایش سنخ مطالب، روشهای استنباطی هم که انسان باید استنباط کند، متحول می شود.

حجت الاسلام ایزدهی ادامه داد: بعد از انقلاب، به چند جهت سطح انتظارات از حوزه افزایش یافت، از جهتی انقلاب اسلامی ایران بر مبنای دین شکل گرفت و به همین دلیل باید نظریه ای دینی را که حکومت بر مدار آن می چرخد، از حوزه علمیه به دست می آوردیم که باید بر اساس اصول و نظریات فقه از جمله باورها، فلسفه و کلام باشد.

وی گفت: سطح انتظار از حوزه اضافه شد چون نیازهای حکومتی اقتضاء می کرد مباحث جدیدی مطرح شود، از طرف دیگر تکنولوژی در سالهای اخیر موجب شده که سطح مسائل بسیار متنوع شود، اگر موضوعات محدودی در 200 سال گذشته داشتیم اما در سالیان اخیر، حجم تولید علم، مسائل جدید و موارد مبتلابه زیاد شد و به طور طبیعی چون باید به دین عرضه، بومی و به جامعه دینی ارائه شود کارشناسان دینی نظر دهند و بر اساس متون دینی بازنویسی شوند.

وی درباره دلیل دیگر بازنگری در سیستم آموزشی حوزه های علمیه، اظهار داشت: رقبای جدی و جدیدی در عرصه حقوق، کلام، فلسفه و اخلاق پیدا کرده ایم که لازم است بیشتر تلاش کرده و مخاطبانمان را بیشتر کنیم. در همین زمینه لازم است زبانمان را برای مخاطب قابل فهم تر کرده و برای کارآمدی این موارد در جامعه فکر کنیم.

به گفته این استاد حوزه، نوع، سطح و توسعه این مسائل اقتضاء می کند ما بر اساس جامعه و نیازهای امروز متون حوزوی داشته باشیم و تعلیم و تربیت را بر اساس نوع ذائقه های امروز تنظیم کنیم، به تعبیر دیگر اگر ما نتوانیم بر اساس روزآمدی و رفع نیازهای امروز جامعه خودمان را تطبیق دهیم، کارآمدی مان با مشکل مواجه می شود و عملاً با عدم تثبت نظام دینی در جامعه معاصر، گونه ای رجوع به نظامهای مشابه ایجاد می شود.

وی ورود به این مرحله را ورود به خطر سکولاریسم عنوان و تاکید کرد: اینجاست که خطر سکولاریسم وارد می شود و فرد ممکن است از مبانی دینی عدول کند و به حقوق روی آورد اما اگر احکام و فلسفه ما روزآمد شد و با تکیه بر مبانی و استنادات دینی خودش را به روز کرد پاسخ جوامع مخاطب داده می شود.

حجت الاسلام ایزدهی درباره تحقق منویات رهبری در این زمینه، خاطرنشان کرد: انتظار مقام معظم رهبری از حوزه، روزآمدی مبتنی بر اصول است، یعنی تحول در روش و غایات متناسب با نیازهای روز جامعه و پاسخگویی به نیازهای مردم در قالب یک نظام هدفمند، منسجم در دل حکومت دینی است و باید بر اساس همین موارد متون بازخوانی و بازنگری شوند.