دریاچه‌ارومیه تا سه سال دیگر خشک می‌شود

ایرنا: کیومرث یزدان پناه افزود: طرح ها و برنامه هایی که هر روز و به اشکال مختلف مطرح می شود، پاسخگوی احیای دریاچه ارومیه نیست، چرا که یکی از اقدامات لازم تخریب یک یا دو سد بزرگ در مسیر ورودی آب دریاچه ارومیه است که به طور حتم برای دولت هزینه های زیادی خواهد داشت.

وی اظهار داشت: فرض بر این است که دولت این سدها را از مسیر دریاچه ارومیه بردارد، اما با توجه به حجم زیاد نمک در این دریاچه پنج سال زمان نیاز است تا غلظت نمک کنترل شود.

رئیس دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران با بیان این که، کاربری های کشاورزی، صنعتی و مسکونی که در مسیر دریاچه ارومیه ایجاد شده، مشکلاتی را برای این دریاچه ایجاد کرده است افزود: به طور حتم تملک آنها برای دولت هزاران میلیارد تومان هزینه دربر خواهد داشت تا مسیر آب دریاچه ارومیه باز شود که طرح این مسائل احیای این دریاچه را با ناامیدی مواجه می کند.

وی افزود: به طور قطع دولت تدبیر و امید با تشکیل کمیته و ردیف بودجه مشخص برای احیای دریاچه ارومیه اهتمام دارد، اما باید بدانیم که به دلیل موانع موجود، به ویژه موانع انسانی این دریاچه به سادگی به سمت تثبیت و احیا پیش نخواهد رفت، چرا که در صورت حل مشکلات موجود، احیای دریاچه ارومیه حداقل 10 سال زمان می برد تا به حالت اولیه خود بازگردد.

یزدان پناه در خصوص بروز طوفان های نمکی نیز گفت: بروز طوفان نمکی استدلال برخی کارشناسان است که اثبات نشده، چرا که در هیچ جای دنیا طوفان نمکی به وقوع نپیوسته است، به طور مثال دریاچه بزرگ آرال پس از خشک شدن، ترکیه و کشورهای اطراف را با طوفان های نمکی مواجه نکرد.

وی با بیان این که، طوفان نمکی صرفا یک هشدار است، چرا که نمک سنگین بوده و به طوفان تبدیل نمی شود، افزود: بر عکس نمک، شن های روان و ریزگردها سبک هستند و با کوچکترین حرکت جوی، فرسنگ ها مسیر را طی می کنند.

یزدان پناه با تاکید بر این که، به طور قطع خشکیدگی دریاچه نمکی ارومیه تبعات زیست محیطی خاص خود را دارد، ادامه داد: طبق بررسی های علمی در استان اصفهان بیماری سرطان خونی بیش از سایر مناطق کشور به دلیل تغییر کاربری زاینده رود و خشکیدگی تالاب ها و شکل گیری صنایع غیرمرتبط با اکوسیستم آن منطقه دیده می شود که این مشکل را در آینده می توانیم به شکل دیگری در پیرامون جغرافیای طبیعی ارومیه هم شاهد باشیم و پیامدهای انسانی در پی داشته باشد و عوارض خاصی را به ساکنان آن منطقه تحمیل کند.

وی با بیان اینکه، تغییر کاربری اکوسیستم به واسطه فعالیت های انسانی همیشه تبعات منفی خود را داشته است افزود:

یک بررسی علمی نشان می دهد در 50 سال اخیر قد متوسط انسان ها کاهش پیدا کرده است و این نشان دهنده تاثیرات مستقیم فعالیت های انسانی و تغییرات اکوسیستمی در کشور است، بنابراین هر رخ دادی در هر منطقه جغرافیایی چه در ایران و چه در خارج از ایران که موجب تغییر اکوسیستم شود، تبعات انسانی خاص خود را در پی دارد.

وی با بیان این که، متاسفانه مسئولان مربوطه تاکنون مسیر اشتباه را در حفظ اکوسیستم کشور دنبال کرده اند، تاکید کرد: راهکارهایی برای نجات اکوسیستم کشور وجود دارد، اما اینکه چقدر این راهکارها به درستی اجرایی شود قابل اهمیت است.

یزدان پناه گفت: وقتی توسعه پایدار را قربانی خواسته های صنفی و سیاسی می کنیم، نباید انتظاری بیش از این داشته باشیم، زمانی می توانیم مانع این مشکلات شویم که توسعه پایدار را متناسب با جغرافیای طبیعی و جغرافیای انسانی کشور پیش ببریم.

وی افزود: متاسفانه جغرافیای طبیعی ما در اکثر موارد در روند توسعه قربانی جغرافیای انسانی می شود، همین گسترش لجام گسیخته شهرها به ویژه شهر تهران نتیجه توسعه تلخ و نگرش خاص سیاسی و انسانی به این کلانشهر است.

یزدان پناه اضافه کرد: بر اساس برنامه ریزی های صورت گرفته، قرار نبود وسعت شهر تهران از 700 هکتار بیشتر شود، اما هم اکنون رشد افقی و عمودی شهر تهران غیرقابل کنترل است و تمام اراضی بسیار مستعدد و ارزشمند شهر تهران که می توانست بخش عمده نیاز تغذیه ای جامعه را تامین کند با تغییر کاربری و تبدیل به صنایع و فعایت های مسکونی خدماتی و تجاری در حال رشد است.

وی اظهار داشت: اگر 100 مقاله علمی در سطح بین المللی نیز تولید و ارایه دهیم، اما نیروی انسانی متعهد نداشته باشیم برای حفظ اکوسیستم کشور به نتیجه ای نخواهیم رسید.