شینا انصاری در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: با توجه به محدودیت منابع آب یکی از راهکارها کاربرد زنجیره ای منابع آب متناسب با تغییر کیفی آن در بخش های مختلف مصرف است.
وی در خصوص استفاده از فاضلابها به عنوان منابع آبی تجدیدشونده در آبیاری کشاورزی اظهار داشت: فاضلابها به عنوان منابع آبی غیر متعارف می توانند در صورت تصفیه و رسیدن به حد استانداردهای ملاک عمل برای منابع پذیرنده همچون آبهای سطحی، زیرزمینی و کشاورزی و آبیاری فضای سبز استفاده شوند.
مدیرکل دفتر پایش فراگیر سازمان محیط زیست با بیان اینکه آنچه امروزه به عنوان بهره برداری از فاضلاب مطرح است فاضلابهای بازچرخانی شده و تصفیه شده است و نه فاضلابهای خام و آلاینده محیط زیست که مولد انواع بیماری های مزمن و خطرناک برای انسان هستند، تصریح کرد: درباره علل گرايش كشاورزان به استفاده از فاضلاب خام براي آبياري محصولات کشاورزی رايگان بودن و عدم صرف هزينه، در دسترس بودن فاضلاب، تامین نياز غذايي گياهان از طریق مواد مغذی موجود در فاضلاب و افزايش بار آلي خاك (نيترات و فسفات) است.
انصاری با اشاره به مخاطرات بهداشتي و زیست محیطی كاربرد فاضلاب براي آبياري مزارع گفت: شاید در نگاه اول استفاده از فاضلاب برای آبیاری، کشاورزان را از مصرف کود بی نیاز کند اما آلودگی ناشی از فلزات سنگین در این محصولات برای انسان بسیار خطرناک است. انتقال عوامل بيماري زا از طريق تماس ومصرف محصولات، تجمع مواد سمي در محصولات وانتقال در زنجيره غذايي، تجمع مواد سمي خصوصاً فلزات سنگين در بدن وايجاد انواع سرطان ها، آلودگی خاک و امكان آلودگي آبهاي زير زميني از جمله مضرات استفاده از فاضلاب در آبیاری محصولات کشاورزی بویژه در محصولات روزچین و سبزیجات و صیفی جات است.
وی درباره عوارض دیگر ورود فاضلاب به اراضی کشاورزی و تغییر در بافت خاک افزود: تجمع نمك ها درخاك و كاهش حاصلخيزي خاك و بروز اثرات طولاني مدت روي خاك و گياه مانند افزايش هدايت الكتريكي خاك، افزايش كل جامدات محلول خاك و تغيير نسبت جذب سديم از معایب دیگر بهره گیری از فاضلاب برای آبیاری اراضی زراعی است.
مدیرکل دفتر پایش فراگیر سازمان محیط زیست با اشاره به دو مصوبه دولت درباره جلوگیری از مصرف فاضلاب خام و تصفیه نشده در کشاورزی تأکید کرد: بر اساس مصوبه سال 1385 وزارت جهاد کشاورزی مکلف شده با همکاری وزارت نیرو اقدامات لازم برای رفع مشکل آّبیاری مزارع سبزی کاری با فاضلاب خام را با اولویت در استانهای تهران، لرستان و خراسان به اجرا در آورد.
به گفته وی، همچنین بر اساس تصویب نامه سال 86، مقرر شده تا استانداریهای سراسر کشور با همکاری وزارتخانه های نیرو، جهاد کشاورزی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از آبیاری مزارع با فاضلاب تصفیه نشده جلوگیری به عمل آورند.
انصاری درباره پایش های زیست محیطی که توسط سازمان حفاظت محیط زیست انجام شده و یا در دستور کار قرار دارد یادآور شد: پایش هایی به منظور اندازه گیری فلزات سنگین به صورت پراکنده انجام شده ولی به طور سیستماتیک و متمرکز در اراضی جنوب تهران در دستورکار قرار دارد همچنین سنجش آلودگی های میکروبی و اندازه گیری کلر باقیمانده هم توسط وزارت بهداشت انجام می شود.
مدیرکل دفتر پایش فراگیر سازمان محیط زیست با تاکید براینکه محیط زیست در خصوص آلودگی محصولات کشاورزی با فاضلابها نقش مستقیم ندارد ولی با توجه به حساسیت و دغدغه سازمان حفاظت محیط زیست به موضوع آلودگی های ناشی از آبیاری با فاضلاب ها و تبعات و عواقب ناگوار آن، نسبت به تدوین راهنمای نحوه استفاده از فاضلاب تصفیه شده در کشاورزی اقدام کرده است اظهار داشت: البته با توجه به شرایط جغرافیایی متفاوت، خاک شناسی متنوع و شرایط بسیار متغیر کیفی و کمی فاضلابهای مورد استفاده در مناطق مختلف کشور انجام مطالعات محلی و منطقه ای ضروری است.
انصاری درباره راهکارهای اجرایی کوتاه مدت و میان مدت تا زمانی که امکان تصفیه روان آبها و آبهای سطحی مهیا شود گفت: شناسايي كامل مزارعي كه با فاضلاب خام آبياري مي شوند توسط جهاد كشاورزي استانها با محوریت فرمانداری شهرستان ها، تامين آب كشاورزان يا درصورت عدم تامين آب، اقدام به تغيير و جایگزینی محصولات روزچین بخصوص سبزیجات و قطع فاضلاب خام يا فروش آن به كشاورزان از طريق توليدكنندگاني كه امكانات تصفيه فاضلاب را دارند و نهایتا برخورد قضايي با متخلفين می تواند از جمله راهکارهای موردنظر باشد.
