به گزارش خبرگزاری مهر، در ادامه برگزاری سلسله نشست‌های «فرهنگ ملل» توسط مؤسسه فرهنگي، هنری و انتشاراتی الهدي ـ وابسته به سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ـ با خانه هنرمندان ايران، نشست تخصصی «موقعيت فرهنگی جمهوری اسلامی ايران در جهان اسلام» شب گذشته دوشنبه 19 آبان، در سالن اميرخاني باغ هنر خانه هنرمندان برگزار شد و طي آن، سيد محمدحسين هاشمی، معاون فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، صباح زنگنه، كارشناس خارميانه و امور بين‌الملل و سيد امير موسوی، كارشناس مسايل فرهنگی و رايزن سابق ايران در سودان، به بيان نظرات خود در اين خصوص پرداختند.
پرچم وحدت و زبان تقريب
سيد محمدحسين هاشمی، معاون فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در اين نشست تخصصی درباره روابط فرهنگی و تعريف آن گفت: روابط فرهنگی همچون ديگر روابط حوزه بين‌الملل مانند سياسی و اقتصادی، بين كشورها وجود دارد. ما به عنوان جمهوری اسلامی ايران هم روابط فرهنگي گسترده‌ای با كشورهاي اسلامی و غيراسلامی از قبل از انقلاب اسلامی داشتيم كه پس از پيروزی انقلاب اسلامی، جهت‌گيري‌های آن تغيير يافت.
وي افزود: بعد از انقلاب روابط فرهنگي ايران بيش از غرب، به سمت كشورهای اسلامی، شرقی و آفريقايی گرايش پيدا كرد. رايزنیهای فرهنگی جمهوری اسلامی ايران به عنوان نماد ارتباط فرهنگی گسترش يافتند و از تعدا 8 يا 9 نمايندگی فرهنگی در زمان انقلاب، هم‌اكنون به تعداد 80 نمايندگی فرهنگی ارتقا يافت كه از اين تعداد 34 نمايندگی ما در كشورهای اسلامی فعاليت ميیكنند. يعني ما در بيش از نيمی از 57 كشور اسلامی، دارای نمايندگی فرهنگی و در نتيجه تعاملات و ارتباطات فرهنگی هستيم.
هاشمی با بيان اينكه امروزه روابط فرهنگی كشورها بر پايه ميراث فرهنگی تاريخی اين كشورها نيست، اظهار كرد: كشورهايی هستند كه تاريخچه‌ای پربار از نظر ميراث فرهنگی و تأثيرگذاری فرهنگی دارند؛ اما موقعيت فرهنگیشان به حداقل رسيده است. در مقبال كشورهای بدون هيچ پيشينه تمدنی و فرهنگی به دليل اقتدار سياسی و رسانه‌ای و مالی در رأس تأثيرگذاری فرهنگی قرار دارند.
رايزن سابق ايران در امارات با اذعان به اين نكته كه فعاليت رايزنیهای فرهنگی ايران در كشورهای اسلامی به معناي دارا بودن موقعيت فرهنگي جمهوری اسلامی ايران در اين كشورهاست، گفت: بزرگ‌ترين چالش ما در روابط فرهنگی با كشورها، فراز و نشيب‌هاي سياسی است. مثلاً ما در گذشته‌های قبل دارای روابط خوب با مصر بوديم. همين امر سبب شده بود كه رابطه فرهنگی خوبی هم با اين كشور داشته باشيم. اما حالا كه روابط سياسی ايران و مصر قطع است، امكان برقراری روابط فرهنگی با اين كشور وجود ندارد. هر چند كه فرهنگ ايران در اين كشور ريشه دوانده و مصر تنها كشور خارجی است كه 5 هزار استاد تمام و 20 هزار دانشجوی زيان و ادب فارسی در مقاطع كارشناسی، فوق كارشناسی و دكترا دارد.
معاون فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی افزود: از مواردی كه متصديان امور فرهنگی در حوزه بين‌الملل از آن رنج میبرند، به توليد محصولات فرهنگی و هنری باز میگردد. محصولات بسيار خوب و قابل عرضه‌ای در داخل كشور توليد میشود؛ اما به دليل اينكه توليدكننگان اين محصولات فرهنگی با حوزه بين‌الملل آشنا و همچنين به فكر توليد محصولاتی اختصاصی براي كشورها چه از نظر زباني و چه از نظر محتوايی نيستند، عرضه‌اين آثار با مشكل همراه است.
اين چهره فرهنگی كشورمان در ادامه اشاره‌ایبه وضعيت حال حاضر منطقه كرد و گفت: اين جنبش تندروی وهابيت كه در سال‌های اخير به شدت رشد كرده است، به زعم برخی از كارشناسان و استراتژيست‌ها، نوعی عكس‌العمل به پيشرفت ايران و موقعيت جمهوری اسلامی در جهان اسلام است. حال كه جمهوری اسلامی ايران در اوج اقتدار سياسی و علمی خود قرار دارد، دشمنان اين نظام به دنبال مقابله با آن هستند.
وی تأكيد كرد: در منطقه دشمنان ايران اسلامی در راستای شيعه‌هراسی و ايران‌هراسی، عنوان میكنند كه ايران به دنبال شيعه كردن مسلمانان منطقه است. در حاليكه در جمهوری اسلامی ايران گرايش به شيعه كردن اهل سنت نبوده و نيست. ما پرچم وحدت را برافراشته و با زبان تقريب سخن میگوييم.
رابطه قدرت سياسی و صدور فرهنگ
در ادامه اين نشست تخصصی، صباح زنگنه، كارشناس امور بين‌الملل در سخنانی در توصيف جهان اسلام گفت: جهان اسلام مجموعه‌ای از ملت‌ها، كشورها و تجمعاتی است كه در دايره بزرگ فرهنگی و تمدنی اسلامی شكل گرفته باشند. به هر حال، هر منطقه‌ای از جهان و هر انسانی كه از آبشخور فرهنگ و تمدن اسلامی سيراب شده باشد، میتوان آن را جزوی از جهان اسلامی قلمداد كرد.
وی افزود: فرهنگ ايران با آغاز تمدن ايرانی شروع شد و توسعه قدرت سياسی آن، فرهنگ ايرانی هم در مناطق مختلف جهان نفوذ پيدا كرد. برخی از چين، شبه قاره هند، آناتلي قديم و كرواسی، شما ل آفريقا، شبه جزيره عرب، يمن، تانزانيا، زنگبار و قلب آفريقا و ... تحت تأثير فرهنگ ايران بوده‌اند.
اين كارشناس مسايل خاورميانه ادامه داد: وقتی كه قدرت سياسی يك حكومت اوج میگيرد، ناگزير است كه قدرت اقتصادی خودش را براي تأمين ابزارهای توسعه‌اش بالا ببرد و هچنين براي اقناع مردم تحت حكومت‌اش بايد قدرت فرهنگیاش را هم افزايش دهد.
وی افزود: البته اكنون گسست‌هايی وجود دارد. ايران بعد از اسلام توانست اسلام را بپروراند. تقريباً تمامی بزرگان فلاسفه، اطبا، مهندسان، معماران و ... ايرانی بودند. اين فرهنگ، تمدن را منتقل كرده و هند و پاكستان و كشورهای آسيای ميانه تحت تأثير فرهنگ ايران بوده‌اند.
اين تحليل‌گر مسايل سياست خارجیدر ادامه با بيان اينكه پيش از انقلاب ايران را به نفت و خاويار میشناختند، گفت: حالا ايران با امام خمينی(ره)، اسلام، تحول، تغيير، دموكراسی و انتخابات شناخته میشود؛
وي افزود: ايران پس از انقلاب اسلامی، به نوع ديگري با سياست حاكم بر جهان سخن میگويد و همين موضوع چالش اصلي فرهنگ ايران است.
سيد امير موسوي، كارشناس مسايل فرهنگی و رايزن سابق ايران در سودان، ديگر سخنران اين نشست بود. وی در ابتدای سخنان خود با بيان اين نكته كه جايگاه فرهنگی ايران قبل و بعد از انقلاب كاملاً متفاوت است، اظهار كرد: پيش از انقلاب، روابط فرهنگی بين‌المللی ايران، شامل يك رابطه محدود و آكادميك میشد؛ اما بعد از انقلاب، مأموريت فرق كرد و روابط فرهنگی گسترده‌ای بين ايران و جهان اسلام برقرار شد.
وی با شاره به اينكه فعاليت‌های فرهنگی جمهوری اسلامی ايران همواره از نوع نرم‌افزاری بوده است، گفت: عكس‌العمل‌های كشورهای هدف، رفتارهای سخت‌افزاری در قبال فعاليت نرم‌افزاری جمهوری اسلامی ايران بود.
رايزن سابق ايران در سودان گفت: درست يك روز پيش از پيروزی انقلاب اسلامی، يعنی در 21 بهمن سال 57، مردم سودان در خارطوم، به تأسی از حركت انقلابی به راه افتاده در ايران، يك راهپيمايی ميليونی به راه انداختند. همان ايام در تونس تظاهرات گسترده‌ای عليه ديكتاتوری وقت در اين كشور انجام دادند. در عراق مخالفت‌ها در سراسر كشور تبديل به قيام ملی شده بود. مردم پاكستان و مصر و تعدادی از كشورهای منطقه هم پيام انقلاب اسلامی را دريافت كرده و مخالفت‌هايی با حكام ديكتاتور خود داشتند. همين زنگ خطری بود براي آنها كه نمیخواستند حكومتشان را از دست بدهند.
وی ادامه داد: تكفيریها را تجهيز كردند. ترور شهدای ما در عرصه فرهنگ توسط تكفيریها به حدود 20 سال قبل و به زمان شهادت شهيد گنجی میرسد.
موسوی تأكيد كرد: بيش از 70 درصد فعاليت‌های نمايندگیهای فرهنگی ايران در خارج از كشور مربوط به برنامه‌های فرهنگی و هنری مانند سينما، كتاب، خطاطی و هنرهای مختلف است. كمتر از 5 درصد فعاليت اين نمايندگیها دينی و مذهبی هستند؛ اما تبلغات دشمنان عكس آن را نشان میدهد و جمهوری اسلامی ايران را به اين متهم میكنند كه به دنبال شيعه كردن اهل سنت است.
اين كارشناس مسايل خاورميانه و جهان اسلام همچنين با اشاره به جايگاه فرهنگی جمهوری اسلامی ايران در منطقه ، گفت: متأسفانه با آغاز درگيریهای سوريه، تكفيریها فعاليت و تبليغات گسترده ای عليه جمهوری اسلامی صورت دادند اما خوشبختانه در ماه‌های اخير با انتشار جنايات داعش و مشخص شدن حمايت‌های پشت پرده عربستان، تركيه و قطر از اين جريان تكفيری، و همچنين بيان منطق اعتدال جمهوری اسلامی ايران سبب شد تا وجهه كشورمان در منطقه بازسازي شده و به سمت روزهاي اوج خود گام بردارد كه براي تحقق آن نيازمند حركت فرهنگی جديد با منش جديد هستيم.
وي در پايان سخنان خود با اشاره به اهميت فضای مجازی در ارتباطات كنونی جهان، بر استفاده از شبكه‌های اجتماعی براي انتقال فرهنگ و حتي راه‌اندازی مراكز بين‌المللی برای استفاده از اين ظرفيت با هدف برقراری روابط فرهنگی تأكيد كرد.
